Vakillik bo'yicha umumiy qoidalar. Ishonchnoma

Ishonchnoma Vakillik bo'yicha umumiy qoidalar Bilamizki vakillik bu kecha yoki bugun vujudga kelgan institut emas, balki insoniyat rivojlanishining barcha davrlarida muayyan shaklda rivojlanib kelgan, ayniqsa, qadimgi Misr, Chin, Yunon va Rim davlatlarida savdo va hunarmandchilik faoliyatida undan keng foydalanilgan. Qadimgi Rimda vakillik asosan topshiriq shartnomasi ko'rinishida yuzaga kelgan. Bunda bir taraf (mandant) topshiriq berishi va ikkinchi tomon (mandatariy) uning vakili sifatida topshiriqni bajarishni o'z zimmasiga olishi lozim bo'lgan. Vakillik predmeti sifatida yuridik harakatlar ham, faktik tusdagi xizmatlar ham e'tirof etilgan. Vakillik keyinchalik XVII-XIX asrlarga kelib ancha takomillashtirildi va ayrim o'zgarishlar bilan huquqiy jihatdan hozirgi kundagi shaklga keltirildi. Vakillik so'zining o'zi (ingliz. representation) - bir shaxs o'zida mavjud bo'lgan vakolat asosida boshqa shaxs nomidan, uning uchun bevosita huquqlarni vujudga keltirish (o'zgartirish, tugatish) yo'li bilan harakat qiladigan munosabatdir. Vakillik deb, bir shaxsning ikkinchi shaxs nomidan yuridik harakatlarni amalga oshirishiga aytiladi. Ishonchnomaga, qonunga, sud qaroriga yoki vakil qilingan davlat organining hujjatiga asoslangan vakolat bilan bir shaxs (vakil) tomonidan boshqa shaxs (vakolat beruvchi) nomidan tuzilgan bitim vakolat beruvchiga nisbatan fuqarolik huquq va majburiyatlarini bevosita vujudga keltiradi, o'zgartiradi va bekor qiladi (FKning 129-moddasi). Vakillik institutidagi munosabatlar insoniylik, o'zaro yordam, fuqarolik munosabatlarda barchaning teng ishtirokini ta'minlash g'oyalariga asoslanadi. Vakillik fuqarolik, oila, xo'jalik, ma'muriy huquqiy munosabatlarni o'zida jamlagan kompleks huquqiy institut hisoblanadi. Vakillikda vakolatlar huquqiy hujjatlar va shartnomalar bilan aniq tarzda belgilanadi. Vakillikning vujudga kelishi va bekor bo'lishi har xil obyektiv va subyektiv yuridik faktlarga bog'liq hisoblanadi; vakillik instituti shaxslarga fuqarolik huquq va majburiyatlarini amalga oshirishdagi yuridik yordamning huquqiy asosidir. FKning 129-moddasining mazmunidan kelib chiqsak, vakillikni amalga oshirishda vakilga nisbatan hech qanday yuridik oqibat kelib chiqmaydi, ya'ni unda huquq va majburiyat hamda undan kelib chiqadigan javobgarlik ham bo'lmaydi. Masalan, A. o'z vakili B. orqali o'z molmulkini S. ga ijaraga beradigan bo'lsa, bu munosabatlardan kelib chiqadigan huquq va majburiyatlar A. va S. o'rtasida bo'ladi, ijara haqini olish, uni tasarruf etish huquqi yoki mulkdagi kamchiliklarni bartaraf etish majburiyatlari A. ga nisbatan vujudga keladi. Bunda vakil B. da bunday huquq va majburiyatlar, undan kelib chiqadigan javobgarlik bo'lmaydi. Vakillikning quyidagicha o'ziga xos xususiyatlarini ko'rsatib o'tishimiz mumkin: vakillik munosabatlarining subyektlari har qanday shaxs bo'lishi mumkin; vakillikdan kelib chiqadigan munosabatlarda uchdan ortiq taraflar ishtirok etadi; vakillik instituti munosabatlari insoniylik, o'zaro yordam, fuqarolik munosabatlarda barchaning teng ishtirokini ta'minlash g'oyalariga asoslanadi; vakillik haq evaziga ham, tekinga ham amalga oshirilishi mumkin; vakillik fuqarolik, oila, xo'jalik, ma'muriy huquqiy munosabatlarni o'zida jamlagan; vakillik instituti mavjudligining asosi bo'lgan vakolatlar huquqiy hujjatlar va shartnomalar bilan aniq tarzda belgilanadi; Vakil o'zida ...