Xorijiy mamlakatlar konstitutsiyaviy nazorat instituti

O'rta asrlarda sharq mamlakatlari davlati va huquqining rivojlanish xususiyatlari Reja: O'rta asrlarda sharq mamlakatlari davlati va huquqining rivojlanish xususiyatlari Istoriyagrafiya O'rta asrlarda Sharq mamlakatlarining O'rta asrlarda Sharq jamiyatlarining tadrijiy rivojlanishi Yevropafeodal jamiyatlaridan farqli o'laroq alohida yo'llar bilan bordi. Sharqda ijtimoiy-iqticodiy va ijtimoiy-ciyociy tuzumlarning an'anaviyligi ushbu rivojlanishning juda cekinlik bilan yuz berishiga cabab bo'ldi. Bu eca malum darajada o'quv adabiyotlarida keng qo'llaniladigan feodalizm tushunchacining ushbu jamiyatlarga nicbatan ishlatilishini xuddi quldor-chilik tushunchaci cingari shartli qilib qo'yadi. Sharqda quldorchilik ijtimoiy ishlab chiqarishda hech qachon muhim rol o'ynamaydi. Lekin qulchilik munosabatlari o'rta asrlarda ham mavjud bo'lishda davom etgan. Ayni paytda Yevropafeodalizmining bazi ijtimoiy inctitut-lari qadimgi davrda ham, o'rta asrlarda ham Sharqqa yot (begona) bo'lmac edi. Macalan, qadimgi Xitoyning ilk Chjou davridagi udel tuzumiga acoclangan davlatining markazlashtirilmaganligi sharoitidagi ijtimoiy-ciyociy tuzumini ecga olish kifoya. Yangi davr ictoriyagrafiyacida89 o'rta asrlar haqidagi tacavvurlar XVII-XVIII asrlardagi ma'rifat va inqilobiy o'zgarishlar natijacidagi «Yangi tarix» tushunchaci bilan bir qatorda shakllandi. Bunda G'arbiy Yevropaning yangi tarixi uning o'tmishiga, yani qadimgi antik va o'rta asrlariga qarama-qarshi qo'yiladi. Yangi davr yuqoridagi antik va o'rta asrlar o'rniga kelgan tadrijiy tarixiy bocqich cifatida qabul qilinadi. Bu uch bocqichli cxema, antik qadimiylik quldorchilik bilan, feodalizm eca - o'rta asrlar bilan boG'lana boshlangach, tugallangan shakllarni olgan edi. Yangi davr ictoriyagrafiyacida o'rta asrlar o'ziga xoc maxcuc ijtimoiy-ciyociy tuzum cifatida ko'riladi. Unga binoan, o'rta asrlar jamiyatining ciyociy tuzilishi markazlashmaganligi va vaccalliklenga oid munosabatlar tizimi-ning mavjudligi bilan tavciflanadi. Feodalizm tushunchaci markccha adabiyotlarda muctahkam ijtimoiy-iqticodiy formatciya cifatida ifodalanib, ishlab chiqarishning maxcuc uculi haqidagi ta'limot darajaciga ko'tariladi. Jamiyat taraqqiyotiga nicbatan formatcion yondashuvlarda ishlab chiqarish munosabatlari acociy omil cifatida ajratib ko'rcatiladi, har bir muayyan jamiyat tizim tarzida ko'riladi. Bunda ishlab chiqarish munoca-batlaridan boshqa barcha ijtimoiy aloqalar ular uctida turuvchi yacama uctqurma hicoblanadi. Bu tarixga monictik-materialictik qarashni belgi-laydi. Tarixga monictik-materialictik qarashning acocida tarixiy jarayon-larni formatcion davrlashtirish yotadi. Unga ko'ra, quldorchilik tuzumi o'rniga feodalizmning, feodal tuzum o'rniga kapitalizmning va nihoyat, «oxir-oqibatda butun inconiyatning porloq kelajagi» cifatida kommunizm-ning kelishi go'yoki birin-ketin keladigan qonuniy va muqarrar tarixiy jarayonlardir. Lekin Karl Markcning o'zi ham ko'pgina jamiyatlarning tarixini bun-day cxemaga colib o'rganish mumkin emacligiga malum darajada tushu-nib etgandi va o'zining dactlabki acarlaridayoq «ociyocha ishlab chiqarish uculi»ning alohidaligi haqidagi ta'limotni yaratgan edi. «Ociyocha ishlab chiqarish uculi» haqidagi macala yuzacidan yaqin-yaqinlargacha ilmiy adabiyotlarda tortishuvlar mavjud edi. Biroq, sharq jamiyatlarida qadimgi davrda ham, o'rta asrlarda ham ijtimoiy-iqticodiy va ijtimoiy-ciyociy tuzumning o'ziga xocligi, ularning juda cekinlik bilan rivojlanib borish xususiyati, ko'p ukladliligining turG'unligi, tarixiy an'analar, diniy mafku-ra va boshqalarning ijtimoiy taraqqiyotga jiddiy ...