Oila tushunchasi

Oila tushunchasi Birlashgan Millatlar tashkilotining Bosh Assambleyasi 1994 yildan boshlab, ѕar yili 15 may kunini xalqaro Oila kuni sifatida nishonlashga qaror qildi. 1993 yildan buyon Venada, Qoѕirada, Kopengagenda va Pekinda ѕamda qator boshqa xalqaro anjumanlar kun tartibiga oila masalasi ataylab kiritilishida ѕam mano bor. Ѕar yili belgilanayotgan va amalga oshirilayotgan xayrli ishlarning barchasida oila va uning mustaѕkamligi muammosi umuminsoniy vazifa ekanligi etirof etilmoqda. Birlashgan Millatlar tashkiloti tomonidan 1948 yil 10 dekabrda qabul qilingan Inson ѕuquqlari umumjaѕon deklaratsiyasining 16-moddasida shunday deyiladi: 1.Balo¦atga etgan erkaklar va ayollar irqi, millati va diniga qarab biror bir cheklashsiz nikoѕdan o'tish va oila qurish ѕuquqiga egadirlar. Ular nikoѕdan o'tayotganda ѕam, nikoѕda bo'lgan vaqtda ѕam va nikoѕ bekor qilinayotganida ѕam bir xil ѕuquqlardan foydalanadilar. 2.Nikoѕ, nikoѕdan o'tayotgan ikkala tomonning xoѕishi va batamom roziligi bilangina tuzilishi mumkin. 3.Oila jamiyatning tabiiy va asosiy hujayrasidir va u jamiyat, davlat tomonidan muѕofaza etilish ѕuquqiga egadir[1]. Ѕozir yer yuzida 6,2 milliard kishi istiqomat qilmoqda. Ularning 43 foizi shaѕarda, qolgani qishloqlarda yashaydi[2]. O'zbekiston Respublikasida 25 milliondan ortiq aѕoli yashasa ular 4 million 800 ming oiladan iborat. Aѕolining 98 foizi oilalarda, qolganlari esa yol¦izlikda yashaydilar. Ѕar yili 350-400 ming bola tu¦ilmoqda. Yiliga o'rta ѕisobda 170 ming yosh oila vujudga kelmoqda. Mamlakatimizda 5 milliondan ortiq reproduktiv ayollar (bola tu¦ish yoshidagi ayollar) mavjud. Aѕolining o'rta yoshi 70. Ayollar 72 yosh, erkaklar 68 yosh. Bugun oilaning benazir nufuzi, ulkan ijtimoiy aѕamiyatga molik voqelik ekanligi ѕech kimda shubѕa tu¦dirmaydi. Oila jamiyatning asosiy ѕujayrasi va ijtimoiy tayanchidir. Ѕar bir oilaning baѕtiyorligi va farovonligi pirovard natijada jamiyatning barqarorligi, gullab-yashnashi ѕamda farovonligi shartidir. Oila nafaqat inson naslini davom ettirish omili sifatida, balki jamiyat a'zolarini, ayniqsa o'sib kelayotgan yosh avlodni milliy istiqlol ¦oyasi asosida tarbiyalash maskani sifatida katta aѕamiyatga molikdir. Inson shaxsini shakllantirishda oila, shubѕasiz, dastlabki bosqich vazifasini o'taydi, yani oilada odamlarning bir-biri bilan, jamiyat va davlatga nisbatan munosabatiga asos solinadi. Shu munosabat bilan Ijtimoiy fikr jamoatchilik fikrini o'rganish markazi Jamiyat va oila: ma'naviy va aѕloqiy olam mavzuida so'rov o'tkazdi. Tadqiqotdan ko'zlangan maqsad-O'zbekiston fuqarolarining oila va oilaviy munosabatlarga qarashi, milliy qadriyatlar va maѕallaning oila ѕayotidagi o'rni, bu borada barqaror an'analarni tiklash, aѕolining ѕuquqiy savodxonligi darajasini aniqlash va o'rganishdan iborat edi. So'rovda 10 viloyat, Qoraqalpo¦iston va Toshkent shaѕri qamrab olindi. Unda erkaklar va ayollar, shaѕar va qishloq aѕolisi ishtirok etdi. Zamonaviy oila jamiyat ѕayotida qanday asosiy vazifani o'taydi? degan savolga so'ralganlarning 47,5 foizi oila jamiyat va davlat asosiy, deb javob berdi. So'rov ishtirokchilarining 21,2 foizi oila yosh avlodni tarbiyalash vazifasini bajaradi, degan fikr ...