Avtomatik sistemaning tuzilishi va uning tashkil etuvchilari

Reja: boshqaruv sistemasi va boshqaruv. Oddiy boshqaruv sistemalari haqida ma'lumot. Murakkab boshqaruv sistemalari. Avtomatik boshqaruv qurilmalari. Shunday qilib, avtomatik sistema boshqaruv obyekti (BO) va boshqaruv Sistema (BS)sidan tashkil topgan. BS boshqaruv maqsadi va boshqaruv natijalari haqidagi ma'lumotlar manbaini, sistemaga kiritilayotgan ma'lumotlarni analiz qiluvchi va boshqaruvchi buyruklar ishlab chikaruvchi qurilma hamda boshqariladigan ishchi qurilmaga buyruklarni etkazuvchi qurilmalarni o'z ichiga oladi. ma'lumotlar manbai bo'lib boshqaruv maqsadi hamda boshqaruv obyektining xatti-harakatlarini xarakterlovchi turli fizik kattaliklarni o'lchash asboblari xizmat qiladi. Avtomatik boshqariladigan raketa bunga yakkol misol bo'lib, nishon va raketaning o'zaro holatlarini aniklovchi lokator asosiy ma'lumotlar manbai hisoblanadi. Oddiy BSlarida ma'lumotlar tahlili obyektning holati belgilaydigan haqiqiy va talab etiluvchi qiymatlar farqiga asoslanadi. obyekt holatini xarakterlaydigan asosiy parametr deb kabul qilingan haqiqiy va talab etiluvchi qiymatlar orasidagi farq odatda boshqaruv parametri yoki xatolik signali deb yuritiladi. o'z navbatida fakat boshqaruv parametrini bilgan holda boshqarish xam doimo samarali bulavermay boshqaruvda albatta bu parametrning o'zgarish qonuniyatini xam bilish maqsadda muvofikdir (masalan, kayikning teskari yo'nalishda suzishidagi boshqaruv). Bunday boshqaruvni avtomatlashtirish uchun uzgaruv qonunining bazi parametrlarini aniqlash talab etiladi, kaysikim oddiy xollarda bu parametrlar vaqtning hosilasi bo'ladi. Buning uchun BSga boshqaruv parametrlarini differensialovchi yoki kengrok olganda boshqaruv xatti-harakatlari haqidagi ma'lumotlar hosil qiluvchi qurilmalar qo'shish talab kilinadi. Kengrok aytganda bu qurilma funksional qayta ishlovchi deyiladi. boshqaruv parametrlari ifodalashga mo'ljallangan oddiy funksional qurilmalar majmuasi korrektlovchi zanjir deyiladi. Murakkab BSlarda boshqaruv parametrlari murakkab qayta ishlash va qayta ishlovchi qurilmalar yig'indisi endi oddiy korrektlovchi zanjirlarga kirmaydi, balki ular murakkab qayta ishlagichlar va bazan hisoblash qurilmalaridan iborat bo'ladi. Bu xususiyatlar ma'lumotlarni EXMda qayta ishlovchi BS larida yakkol kuzga tashlanadi. Avtomatik boshqaruv sistemasida boshqaruv buyruklari signallar ko'rinishida obyektga, yani ishni bajaruvchi qurilmaga beriladi. Bajaruvchi qurilmalar (BK) sifatida odatda turli xil dvigatellar va boshqa turdagi elektr iste'molchilari ishlatiladi. Shunday qilib, avtomatik sistemalarni umumiy holda kuyidagicha ifodalash mumkin. 1-rasm. Bu sxemadan kurinadiki, avtomatik sistemalar turli funksiyalarni bajaruvchi bir necha elementlar yig'indisidan tashkil topadi. Avtomatik boshqaruv qurilma (ABK)lari odatda quyidagi elementlardan tashkil topadi: 1). Kupincha sezgir elementlar deb yuritiladigan turli fizik kattaliklarni o'lchovchi qurilmalar (bu qurilmalar BS siga boshqaruv vazifalari va natijalari haqidagi ma'lumotlarni berib turadi). 2). Funksional qayta ishlovchilar yoki hisoblash qurilmalari. Bu qurilmalar boshqaruv parametrlarini aniqlash yoki ma'lumotlarni mukammalrok tahlil qilish va boshqaruv signallari ishlab chiqarish ishlarini bajaradi. 3). Bajaruvchi qurilmalar. Bu qurilmalar obyektni bevosita boshqaradi. Sistema kanchalik murakkab bo'lib borsa-tashkil etuvchilar soni kanchalik ortib borsa, sistemaning ishonchliligi shunchalik kamayib boradi, chunki xar bir elementning ishdan chikib qolishi sistemaning normal ishini tuxtatib kuyadi. Murakkab BSlarining normal ...