Axborot resurslarini ishlab chiqarishni rivojlantirishdagi o'rni

Axborot resurslarini ishlab chiqarishni rivojlantirishdagi o'rni O'zbekiston sharoitida qulay muhit yaratish bo'yicha choralar va nisbiy afzalliklarga ega bo'lgan tarmoqlar, yani ko'p mehnat talab qiluvchi va mahalliy tabiiy resurslardan, shuningdek axborot texnologiyalaridan foydalanuvchi tarmoqlar rivojlanishi ustuvor yo'nalish etib tanlangan. O'zbekistonni geografik jihatdan okean va dengizlardan uzoqda joylashuvi tovarlarni tashib kelishda yuqori xarajatlarga sabab bo'ladi va mahalliy tovar ishlab chiqaruvchilarni tabiiy himoyalanishini ta'minlaydi. Axborotning turlari o'zaro bog'lik bo'lib, bir-birini to'ldirib boradi. Bu axborotlar ichida iqtisodiy axborot asosiy hisoblanib, ular xajmining 80% ni tashkil qiladi. Axborot resurlari, bu ma'lum turdagi axborot, ma'lumotlar, teleradio, komunikatsiya va h.k.lar bilan bog'liq bo'lgan resurslar kiradi. Bunda logistika tizimini qo'llash, ya'ni materiallar oqimi bilan informatsiyalar oqimi integratsiyasi natijasida yukni mo'ljalga kam xarajat bilan o'z vaqtida yetkazib berish demakdir. Shunday qilib,tahlil qilish orqali materiallardan foydalanishda ortiqcha sarf-xarajat bo'lgan bo'lsa, u holda qancha kam mahsulot ishlab chiqarilagnligini aniqlash kerak. Bularni hisoblash usullari quyidagilar: mahsulot birligi uchun belgilangan xarajat me'yori materiallarga ketgan haqiqiy xarajatlar bilan taqqoslanadi. Olingan foyda yoki ortiqcha xarajat ishlab chiqarilgan mahsulotning umumiy miqdoriga ko'paytiriladi. Materiallarni sarf etishda sodir bo'lgan ortiqcha xarajat reja bo'yicha belgilangan xarajat me'yoriga bo'linadi. Shu tariqa tejash natijasida qo'shimcha ishlab chiqarilgan mahsulot yoki ortiqcha xarajat oqibatida ishlab chiqarilmagan mahsulot hajmi aniqlanadi. tahlil qilish uchun mahsulot turlari tannarxi (kalkulyatsiyasi)da beriladi. Boshqarish funksiyalarini ifodalovchi iqtisodiy axborotlar og'zaki va yozma ko'rinishda berilishi mumkin. Og'zaki ko'rinishdagi iqtisodiy axborot obyektini boshqarishning operativ bosqichida harakat qiladi. Bunday axborotlar - telefon, diktofon, kabi vositalar yordamida uzatilishi mumkin. Og'zaki usulda berilgan iqtisodiy axborot harakat nuqtai nazaridan chegaralangan va yuridik huquqga ega emas. Shu sababli ham xar qanday xo'jalik operatsiyasini ifodalovchi iqtisodiy axborot bironta tashuvchida qayd qilinishi lozim. iqtisodiy axborotni o'zida mujassamlashtirgan moddiy asosga axborot tashuvchi deyiladi. hozirgi kunda axborot tashuvchilar quyidagi belgilarga ko'ra turkumlanadi. Foydalanayotgan moddiy asosga ko'ra qog'ozli va magnitli tashuvchilarga ko'ra bo'linadi: qog'ozli tashuvchilarga birlamchi hujjatlar. Magnitli tashuvchilar. Ma'lumotlar o'qilish xususiyatiga ko'ra: Inson - mashina Mashina o'kiydigan tashuvchilarga bo'linadi. Axborot resurslarini oqilona tashkil etish va foydalanishda ular mehnat, moddiy va energetik resurslar ekvivalenti sifatida namoyon bo'ladi. Ayni paytda axborot - bu boshqa barcha resurslardan oqilona va samarali foydalanish hamda ularni asrab-avaylashga ko'maklashuvchi yagona resurs turidir. Bugungi kunda ishlab chiqarishda jumladan, to'qimachilik sanoat korxonalari oldida turgan vazifalardan biri ishlab chiqarish resurslaridan oqilona foydalanish hisobiga mahsulot ishlab chiqarish tannarxini kamaytirish korxonaning moliyaviy va iqtisodiy barqarorligini oshirish hamda raqobatbardoshlikni ta'minlashdir. Bunda esa axborot resurslarini o'rni beqiyosdir. Shu sababli hozirgi kunda hukumatimiz tomonidan yaratilayotgan imtiyozlardan to'laqonli foydalanib, axborot resurslarni optimalligini ya'ni doimiyligini ta'minlansa, natijada ishlab ...