Axborotning o'lchov birliklari. EHMning arifmetik asosi

Axborotning o'lchov birliklari EXMning arifmetik asosi Reja: 1.Canok sistemalari. 2.sanoq sistemalari o'rtasidagi bog'lanish. Axborotning o'lchov birliklari. Kompyuter fakat sonli ko'rinishda ifodalangan axborotni qayta ishlay oladi. Shuning uchun kompyuterda qayta ishlanishi lozim bo'lgan axborotni sonli ko'rinishda tasvirlash kerak. boshlang'ich ma'lumot kompyuterga kiritilishi jarayonida xar bir rakamga, xarfga va belgiga malum bir son mos kuyiladi. Kelgusida kompyuterga ishlatiladigan barcha xarflarni, rakamlarni va belgilarni qisqarok belgi yoki simvol deb ishlatamiz. Belgilar bilan ularga mos qo'yiladigan sonlar orasida moslik urnatish belgilarni kodlash deyiladi. Kompyuterda barcha belgilar 0 va 1 rakamlari yordamida kodlanadi. Bunday kodlash ikkili kodlash deyiladi. 0 va 1 rakamlari bitlar deb ataladi. Bu atama quyidagi ingliz so'zlarida kelib chikkan: binory digit - ikkilik rakamlar. Xar bir belgi 8ta 0 va 1lar ketma-ketligi ko'rinishida kodlanadi. Masaslan, katta A xarfining kodi, 9 rakamining kodi, + va ) belgilarining kodi kuyidagicha. A 01001 + 00101011 9 00110011 ) 00101001 Sakkizta 0 va 1 larning ketam-ketligi bir bayt deyiladi. Demak, xar bir belgi bayt 8 bitga barobar. Berilgan ma'lumotdagi belgilar sonini sanab, ma'lumotning axborot xajmi tushunchasini kiritish mumkin. Masalan, hisoblash texnikasi fani degan ma'lumotning axborot xajmi 23ta baytdan iborat. Bit va bayt bilan birga ulardan kattarok axborotning quyidagi o'lchov birliklari xam mavjud. 1 Kilobayt = 210 bayt = 1024 bayt ≈ ming bayt 1 Megobayt = 2 20 bayt = 1024 x 1024 bayt ≈ million baytdan kuprok 1 Gegobayt = 2 30 bayt= 1024 x1024x1024bayt ≈ milliard baytdan kuprok. EXMning arifmetik asosi. sanoq sistemalari. hisoblash mashinalarining tuzilishi va ularda dasturlashtirish sanoq sistemalari bilan chambarchas bog'liq. sanoq sistemalarini ikki guruhga ajratish mumkin: urinli (pozitsion) va urinsiz (nopozitsion) sanoq sistemalri. Urinli sanoq sistemasida rakam uzining sondagi turgan o'rniga karab turli qiymatni akslantirsa, urinsiz sanoq sistemasida esa rakamning qiymati uning sondagi tutgan o'rniga bog'liq emas. Urinsiz sanoq sistemasiga qadimgi Rim sanoq sistemasi misol bula oladi. Rim sanoq sistemasi lotin xarflari bilan yoziladi, yani I-bir, V-besh, X-un, L-ellik, C-yuz, D-beshyuz, M-ming va xokozo. 265 soni bu sanoq sistemasida kuyidagicha yoziladi CCLXV. Urinli sanoq sistemalariga kundalik hayotdagi unlik sanoq sistemasini, sakkizlik sanoq sistemasini, ikkilik va un oltilik sanoq sistemasini misol qilish mumkin. EXMlarda asosan ikkilik sanoq sistemasi ishlatiladi. Bu sistemada fakat ikkita 0 va 1 rakamlari mavjud bo'lib, xar qanday son 0 va 1 kombinatsiyasi ko'rinishida ifodalanadi. Ikkili sanoq sistemasi EXMning arifmetik asosi hisoblanadi. EXMda ishlash jarayonida ikkili sanoq sistemasidan tashqari boshqa sanoq sistemalari xam ishlatiladi. EXM yordamida echilishi lozim bo'lgan masalani foydalanuvchi uziga tanish bo'lgan unli sanoq sistemasida tayyorlaydi. ...