Formal til va grammatikalar Reja: 1. Formal til va grammatikalar 2. Belgilar zanjiri va ular ustidagi amallar. Formal til - bu so'zlardan tashkil topgan gaplarning to'plamidir (katorlar). Kator - bu cheklangan uzunlikdagi belgilar ketma-ketligidir (belgilar biri biridan keyin yozilgan). Ushbu belgilarning xar biri avvaldan berilgan alfavitning bo'lagi hisoblanadi. Alfavit - belgilarning yoki literalarning bush bo'lmagan tugallangan to'plami bo'lib, ular yordamida katorlarni ko'rish mumkin. Formal tilda katorlardan gaplar kuriladi va bu katorlar belgilar zanjiri deb ataladi. Izox: Formal tilni berilishi uchun uning alfavit iva formal gramatikasini ko'rsatish zarur. Formal grammatika - katorlar to'plamini ifodalash uchun kerak buladigan qoidalar tizimidir (belgilarning tugallangan ketma-ketligi). o'z navbatida katorlar gaplarni tashkil etadi va x.k. Bunday katorlar to'plami tilni tashkil etadi. Til qandaydir formal grammatika bilan ifodalanadi deb hisoblasak, grammatika tilni yuzaga keltiradi. Faraz kilaylik alfavit bu =0, 1 bulsin. Ushbu alfavitdan 01001 kator tashkil etilsin. Zanjirdagi belgilar soni zanjirning uzunligi m deb ataladi (belgilarning mos tushishiga bog'liqsiz ravishda). Bush zanjir deb uzunligi m=0 bo'lgan zanjir ataladi. U yoki belgilanadi. Belgi alfavitda aniqlangan katorlar to'plamini anglatadi. =0,1,01,10,101,110,. Bush to'plam ixtiyoriy to'plamga kiradi. L alfavitning formal tili debqandaydir ixtiyoriy . kismto'plamga aytiladi. Znak raznitsa s v odnom simvole. ne vklyuchaet v seya pustuyu stroku. Xar bir formal til gaplari qandaydir qoidalardan kelib chikkan holda tuziladi. Bu qoidalar tilning sintaksisini tashkil etadi. Formal tilning muammolaridan biri til sintaksisini ifodalashdan iboratdir. Mazmuni: agar tillar ko'p bo'lmagan tugallangan gaplardan tashkil topgan bo'lganlarida edi, u holda ularni sanab chiqish mumkin bular edi va konstruksiyalarning to'g'riligi ushbu to'plamga tegishli yoki tegishli emasligi bilan tekshirilar edi. Lekin mumkin bo'lgan gaplar soni shunchalik kupki, ularni sanab chiqishning sira iloji yuk. Shuning uchun tillar sintaksisini ifodalovchi maxsus -metatillar (tillar ustida tillar) mavjud. Ushbu tilda til konstruksiyasini to'g'riligini aniklovchi qoidalar tizimini ifodalanadi. Grammatika - til sintaksisini qoidalari to'plamidir. Grammatika ikki xil ko'rinishda bo'lishi mumkin: Tugiluvchi ; Anglovchi . Tugiluvchi grammatika to'g'ri gaplar tashkil etishni protsedurasini boshlang'ich beligidan boshlab ifodalaydi. Anglovchi grammatika esa aniq konstruksiyani aniq tilga tegishli ekanligini anglash jarayonini ifodalaydi.(zanjirdan boshlang'ich belgigacha). Izox: Bu grammatikalar harakat yo'nalishi jihatidan farqlanadilar. Tugiluvchi grammatikaga misol ko'rib chiqamiz. Bu protsedura rus tilini kesilgan bo'lagi ko'rinishini eslatadi. Grammatika obyektlari: gap a'zolari, gap bo'laklari. Belgilanishi: PR- predlojenie -gap P - podlejashee- ega S - skazuemoe - kesim IS - imya sushestvitelnoe - ot ismi M - mestoimenie - olmosh GF - glagolnaya forma - glagol ko'rinishi qoidalar: -- -- -- -- --samolet --dom --on --stoit ...

Joylangan
05 Jun 2024 | 16:22:11
Bo'lim
Informatika va AT
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
18.03 KB
Ko'rishlar soni
101 marta
Ko'chirishlar soni
12 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirgan san'a:
29.03.2025 | 00:35
Arxiv ichida: doc
Joylangan
05 Jun 2024 [ 16:22 ]
Bo'lim
Informatika va AT
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
18.03 KB
Ko'rishlar soni
101 marta
Ko'chirishlar soni
12 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirish kiritilgan:
29.03.2025 [ 00:35 ]
Arxiv ichida: doc