Klaviatura bilan ishlash. Linuxning bazaviy buyruqlari. Fayllarning niqoblari, foydalanuvchilar huquqlari

Klaviatura bilan ishlash Linuxning bazaviy buyruqlari Fayllarning niqoblari foydalanuvchilar huquqlari Reja: 1. Klaviatura bilan ishlash. 2. Linux ning bazaviy buyruqlari. Klaviatura Klaviatura ma'lum manoda bir-birining o'rnini bosadigan, ma'lumotlarni kiritadigan va kompyuter bilan muloqot qilish vazifasini o'taydigan qurilmalardir. Ularsiz kompyuterda xususan, operaqion sistemasida ishlab bo'lmaydi. Ular yoyordamida operaqion sistemaga va uning boshqaruvi ostida ishlaydigan dasturlarga buyruqlar, shuningdek, bu dasturlarga kerakbo'lganma'lumotlar kiritiladi. Klaviatura. Klaviatura 101 - 105 klavishdan iborat. o'z vazifalariga ko'ra klavishlar beshta guruhga bo'linadi: 1.Harflar va sonlarni kiritadigan klavishlar. Ular oddiy zuv mashinkalarning klavishlariga o'hshaydi. 2.Boshqaruvga oid klavishlar. 3.Funk qional amal klavishlar. 4.Kichik sonlar kiritadigan klavishlar. 5.Maxsus belgilardan iborat klavishlar. Eng katta guruh - birinchi guruh bo'lib, ular yordamida kirill (rus) va lotin alifbosining katta-kichik harflari, sonlar, maxsus belgilar, tinish belgilari kompyuterga kiritiladi. Pastda joylashgan uzun, qech qanaqa belgisi bo'lmagan klavishning nomi Spacerbar ki Space deb ataladi va bo'shliq belgisini kiritishga mo'ljallangandir. Boshqa klavishlar bir necha nomga ega, chunki ular klaviaturaning ish tartibiga (registriga) qarab turli belgilarni kiritishga mo'ljallangan. Pastki registrda kichik, yuqori registrda esa bosh (katta) harflar kiritiladi. Rus alifbosidan lotin (ingliz) alifbosiga ki aksincha, lotin- chadan ruschaga o'tish siz ishlaydigan dasturga bog'liq. Masalan, WINDOWS da alifbo avtomatik ravishda tanlanadi (ekranning eng pastki qismida). Ekranga belgi tushadigan joy maxsus usul bilan belgilanadi. Buning uchun maxsus belgi bor, u kursor deb ataladi. Agar ekran matn kiritish qolatida ishlab turgan bo'lsa, unda kursor uchibnib turadigan vertikal chiziqcha qi harfning ustiga tushadigan turtburchakka o'xshaydi va matn kursori deb nomlanadi. Agar ekran grafik qolatda ishlab turgan bo'lsa, unda kursor uchib turadigan gorizontal chiziqchaga o'xshaydi. Xullas, kursor ko'rinishi qolatga qarab uzgaradi. Boshqarishga oid klavishlar qar xil boshqarish vazifalarini bajaradi. Ayrim klavishlar, masalan, Caps lock, Num lock va Scroll lock boshqa klavishlarning ishlash vazifasini uzgartirib turadi. Shift, Ctrl, Alt klavishlar boshqa klavishlar bilan birga ishlaydi. Masalan, Ctrl+Alt+F degani Ctrl, Alt va F klavishlarni birgalikda bosishni bildiradi. F1 dan F12 gachabo'lganklavishlar funkqional klavishlar deb nomlanadi. Dastur tuzilishiga sarab, ushbu klavishlar qar xil vazi- falarni bajarishi mumkin. Bular 12 ta bo'lishiga saramasdan, ku- pincha F1 dan F10 gachasi ishlatiladi. Odatda, F1 klavishi rdamchi ma'lumotlarni olish uchun (Spravochnik) xizmat siladi. Num Lock (sonlarni saqlash)-sonlar kiritishning kichik kla- viaturasi sonni kiritishga ki kursorni boshqarishga moslaydi. Sonlarni kiritish klavishlari ikki rejimda ishlashi mumkin: 1)sonlarni kiritishda, 2)kursorni boshqarishda. Ikki qolatning biridan ikkinchisiga o'tishni Num Lock (maqkam- lash bilan) ki Shift klavishi (maqkamlash kerak emas) bajaradi. Bunda Caps Lock klavishi sonlarni kiritish klaviaturasiga ta'sir ko'rsatmaydi. Sonlarni kiritish paytida sonlarni kiritish klaviaturasi kalkulyatorning ...