Pascalda modulli dasturlash

Pascalda modulli dasturlash Reja: Pascal dasturlashtirish tilining modullari Pascal tilining grafik imkoniyatlari Pascal tilida shakllarni buyash usullari Pascal tilining grafik rejimida matnlar hosil qilish Pascal tilining modullari Pascal tilining xususan Turbo Pascal (TR) dasturlashtirish tilining shunday imkoniyatlari mavjudki, foydalanuvchilar o'zi yoktirgan protsedura va funktsiyalar to'plamini ixtiyoriy dasturlarda ishlatishi mumkin. Bu to'plamni esa maxsus fayl ko'rinishida kompyuter xotirasiga saqlab qo'yib, O'nga ixtiyoriy vaqtda va dasturda murojaat qilishi mumkin. Pascalda bu to'plam modul deb yuritiladi. Standart modullar Pascal tilining ijodkorlari tamonidan yaratilgan bo'lib, ular IBM va O'nga turdosh kompyuterlarining deyarli barcha funktsiyalarini ishlatishga imkon beradigan protsedura va funktsiyalardan tashkil topgan. Pascal dasturlashtirish tilida quyidagi standart modullar ishlatiladi: System - o'zida standart protsedura va funktsiyalarni saqlaydi. Bu modul TR yuklangandan avtomatik ishga tushadi va O'nga alohida murojaat etish shart emas, ya'ni bu modulni e'lon qilish shart emas. Dos -MS DOS tizimining vositalarini ishlatish imkonini beradi. Crt -IBM va O'nga turdosh kompyuterlarining ekrani, klaviaturasi, dinamikasi (tovush chiqarish vositalari) bilan ishlash imkonini beradi. Graph -Kompyuterda chizmalar, grafiklar va tasvirlar hosil qilish bo'yicha to'zilgan protsedura va funktsiyalarni o'zida saqlaydi, ya'ni TRda grafiklar bilan ishlash imkonini beradi. Printer - Printerni boshqarish imkonini beradi. Overlay -Kompyuter xotirasidan optimal foydalanish imkonini beradi. Yuqorida keltirilgan modullarni ishlatish uchun program operatoridan so'ng uses kalitli so'zi yoziladi. Masalan: Program dastur 1; Uses crt,graph,dos; Kompyuter ekrani har xil axborotlarni chiqarish ugun crt-modulidan foydaliniladi. Bu modulda quyidagi operator, funktsiyalar va protseduralar mavjud: Clrsсr - ekranni tozalab, Kursorni ekranning chap yuqoriga burchagiga chiqaradi. Textcolor(color) - matnga rang beradi Gotoxy(i,j)-ekrandagi i-qator va j-ustO'nga Kursorni utkazadi Write(s)-s qatorga Kursor (turgan)ni utkazadi va matnni chiqaradi Insline-Kursor turgan qatorni belgilardan tozalaydi Delay(n)-dastur bajarilishini n millisekundga tuxtatib turadi Sound(m)-dinamikni oldindan berilgan m chastotada ishlashini taminlaydi Window(x1,y1,x2,y2)-kompyuter ekranida matn uchun oyna hosil qiladi. Bu yerda (x1,y1) oynaning chap yuqori burchagi, (x2,y2) oynaning O'ng pastki burchagi koordinatalari Textbackgrount(color)-oyna rangini o'zgartirish agarda textcolor va textbackgrount funktsiyalari argumentlariga «+» belgisi orqali ikkita rang yozsak bu ranglar yonib-uchib (margat qilib) turadi. Masalan: textcolor(blue+blink) matn kuk rangda jimirlab turadi. Pascal tilining grafik imkoniyatlari Ko'p dasturlash tillarida bo'lgani kabi Pascal dasturlash tilida ham grafiklar chizish mumkin. Pascal tilida ham grafik rejimi, operatorlari mavjud. IBM PC va shu kompyuterlarga turdosh kompyuterlarda Turbo Pascal tizimi ishlatiladi. Turbo Pascal ning grafik imkoniyatlarini ko'rib chiqamiz. Pascal tilida grafik holatiga (rejimiga) o'tish uchun Graph modulidan va InitGraph xizmatchi so'zlaridan foydalaniladi, ya'ni shu operatorlardan keyin Pascal tilining grafik operatorlarini ishlatish mumkin. InitGraph funktsiyasining umumiy ko'rinishi quyidagicha: InitGraph(gd, gm, path); bu yerda gd-graph driver ...