Sodda dasturlar yozish

Reja: 1. Dasturning umumiy ko'rinishi 2. Qiymat berish buyrug'i 3. Kiritish va chiqarish buyruqlari 4. Chiziqli dasturlar yozish Paskal tilida eng sodda dasturlarni yozish uchun quyidagi umumiy qoida qabul qilingan: 1. Dastur program so'zi bilan boshlanadi, undan keyin dasturning nomi yoziladi. 2. Dastur end so'zi bilan tugaydi. 3. O'zgarmaslar ro'yxati odatda ikkinchi satrda joylashib, sonst so'zidan keyin keltiriladi. 4. Dasturda qatnashadigan barcha o'zgaruvchilar va ularning tiplari var so'zidan keyin ko'rsatiladi. 5. Masalaning Yechish uchun paskal tilidagi buyruqlar ketma-ketligi begin dan keyin yoziladi. 6. Dasturdagi har bir ko'rsatma yoki buyruq boshqalaridan «;» belgisi bilan 24 ajratiladi. 7. Dasturdagi oxirgi end dan keyin nuqta qo'yiladi. Agar yozilayotgan dasturda o'zgarmas ma'lumotlar qatnashmasa, ushbu umumiy sxemadagi 3-punktni tushirib qoldirish mumkin. Dasturda o'zgaruvchilardan ham foydalanishga ehtiyoj bo'lmasa, 4-punktni ko'rsatmaslik mumkin. QIYMAT BERISH BUYRUG'I O'zgaruvchilarning qiymatlarini o'zgartirish uchun ularga qiymat beriladi. Bu ishni qiymat berish buyrug'i, ya'ni : қ yordamida amalga oshiriladi. Buyruqning umumiy ko'rinishi quyidagicha: ; : β α қ Bu erda α -qiymat olayotgan o'zgaruvchi, − β esa qiymati α ga beriladigan sonli, arifmetik, mantiqiy yoki xarfiy ifoda. Bu buyruqning ma'nosi quyidagicha: − β ifodaning qiymati hisoblanadi va bu qiymat α ga beriladi, ya'ni EHM xotirasidan α uchun ajratilgan yacheykaga yozib qo'yiladi. Masalan: ; ' ' : 1; 2 * ) 75 . 0 ( : ; 25 . 20 :tili paskal ax y xқҚ қ қ Bu buyruqlar bajarilganidan so'ng, x-o'zgaruvchi 20,25 ni, u-esa 42 ni, xarfiy a1 o'zgaruvchi esa «raskal tili» degan qiymatlarni oladi. Demak, bu o'zgaruvchilar uchun ajratilgan yacheykaga ana shu qiymatlar yozib qo'yiladi. Agar zarur bo'lsa, qiymat olayotgan o'zgaruvchi qiymat berish buyrug'ining o'ng tomonida ham kelishi mumkin. Bu holda o'ng tomondagi ifodaning qiymatini hisoblash uchun uning «eski» qiymatidan foydalaniladi. Ifodaning qiymati hisoblab bo'linganidan keyin yacheykadagi «eski» qiymat o'chiriladi va uning o'rniga «yangi» qiymat yozib qo'yiladi. Masalan: ; 2 * : ; 15 : alfa alfa alfa қ қ buyruqlari bajarilganidan keyin, alfa ning qiymati 30 ga teng bo'lib qoladi. Eslatma: Qiymat berish buyrug'ining o'ng tomonidagi ifodada qatnashayotgan har bir o'zgaruvchining qiymati oldindan aniqlangan bo'lishi lozim. KIRITISH VA CHIQARISH BUYRUQLARI Ko'pincha masalalarni Yechish jarayonida masalaning shartida berilgan ma'lumotlarni klaviatura orqali kiritishga to'g'ri kelib qoladi. read operatori o'zgaruvchilarga qiymatlarni klaviatura yordamida berishni tashkil qilish uchun ishlatiladi. Bu operator umumiy ko'rinishda quyidagicha yoziladi: read (o'zgaruvchilar ro'yxati); 25Ro'yxatdagi o'zgaruvchilar bir-birlaridan vergul bilan ajratiladi. Masalan: read (r,k,h); . Read buyrug'ini bajargan EHM ishdan to'xtaydi va ro'yxatda ko'rsatilgan barcha o'zgaruvchilar uchun qiymat kiritilishini kutadi. Klaviaturadan ...