Tarmoqlararo balans modeli

TArmoqlararo Balans Modeli Reja: 1. Milliy iqtisodiyotda tarmoqlarning o'rni. 2. Tarmoqlararo balansning umumiy tuzilishi. 3. Balans modellaridagi matematik bog'lanishlar. 4. Tarmoqlararo balans qismlarining xarakteristikalari. Tarmoqlararo balans modeli - bu matritsaviy makroiqtisodiy model. Tarmoqlararo balans modeli - milliy iqtisodiyotning barcha tarmoqlarini o'z ichiga olgan va optimal proportsiyalarni aniqlaydigan matematik modeldir. Tarmoqlararo balans modeli yordamida - milliy iqtisodiyotning yalpi mahsuloti aniqlanadi. Tarmoqlararo balans modelida bevosita xarajatlar - bir birlik mahsulotni ishlab chiqarishga sarflanadigan xarajatlardir. Tarmoqlararo balansning matematik modeli - bu matematik tenglamalar sistemasidir. Milliy iqtisodiyot darajasidagi tarmoqlararo balans (TAB) da milliy daromadning yaratilishi va taqsimlanishi, moddiy va mehnat resurslaridan foydalanish, tarmoqlar o'rtasidagi ishlab chiqarish aloqalari hamda ijtimoiy mahsulotning ishlab chiqarilishi va taqsimlanishi o'z aksini topadi. Xalq xo'jaligida mahsulot ishlab chiqarish va taqsimlanishi tarmoqlararo balansining matematik modeli. Milliy iqtisodiyot balansining mazmuni va mohiyati. Iqtisodiyot balansi dyeb o'zaro bog'liq bo'lgan iqtisodiy jadvallar (odatda ular o'zaro bog'langan jadvallar qatori ko'rinishida bo'ladi) tizimiga aytiladi. Ular o'zida milliy ishlab shiqarishning aniq moddiy shartlari va natijalarini aks ettiradi. Iqtisodiyot balansining ikki xil turi mavjud: hisobot va ryeja balanslari. Balans milliy ishlab shiqarish jarayonining o'tgan davri ushun aniq sonli va sifatli tafsilotini byeradi hamda milliy iqtisodiyot amaliyotida yuzaga kyeladigan mutanosibliklar (proportsiyalar)ni byelgilaydi. Iqtisodiyotning ryeja balansi ryejalashtirilayotgan davr ushun ishlab shiqarish va noishlab shiqarish sohasidagi mutanosibliklar va aloqalar, rivojlanish shartlari va sur'atlari, yo'nalishlari hamda hajmini aniqlab byeradi. Iqtisodiyot balansi iqtisodiyotning muvaffaqiyatli rivojlanishi ushun zarur bo'lgan munosabatlar va mutanosibliklarni ma'lum davrga o'rnatish imkonini byeradi. Iqtisodiyot balansining asosiy ush xil vazifasi mavjud: birinshidan, u asosiy xalq xo'jaligi mutanosibliklarni son jihatidan aniqlash ushun ishlab shiqiladi. Bu umumiqtisodiy, tarmoq, tarmoqlararo va hududiy mutanosibliklar. Ular istye'mol, ishlab shiqarish sohasi va muomala sohasi, joriy istye'mol va takror ishlab shiqarishni kyengaytirishga qo'yilmalar o'rtasida mutanosibliklarni byelgilab byeradi. Ikkinshidan, agarda yalpi milliy mahsulot va milliy daromad kabi iqtisodiyotning tarkibiy qismlari o'zaro muvofiqlashtirilgan bo'lsa, ya'ni xalq xo'jaligi rivojlanishini umuman balanslangan dyeb ta'kidlash mumkin bo'lsa, balans hisob-kitoblaridan tuzilayotgan ryejaning o'zaro mutanosibligini tyekshirish ushun foydalanish mumkin. Ushinshidan, milliy iqtisodiyot balanslari iqtisodiyotda mavjud va rivojlanayotgan mutanosibliklar va aloqalarni aks ettirgan holda tartibga solish vositasi hisoblanadi. Statistika va ryejalashtirish amaliyotida balans hisob-kitoblarini quyidagisha tasniflash mumkin. Iqtisodiyot balansi quyidagi bo'limlardan tashkil topgan; yalpi milliy mahsulot ishlab shiqarish, istye'mol va jamg'arish, milliy daromadni ishlab shiqarish, taqsimlash va foydalanish, mehnat ryesurslarining jamlama balansi, milliy boylik. Milliy iqtisodiyot balansini ishlab shiqishning ilmiy asoslari Iqtisodiyot balansini ishlab shiqishning ilmiy asosi kyengaytirilgan takror ishlab shiqarish iqtisodiy o'sish nazariyasi hisoblanadi. Takror ishlab shiqarish nazariyasi ryeal takror ishlab shiqarish jarayonini o'rganishga asoslanadi ...