Kriptografiyaga kirish

4-amaliy mashg'ulot Mavzu: Kriptografiyaga kirish Ishdan maqsad: kriptografiya haqida ma'lumotga ega bo'lish, simmetrik va asimmetrik kriptotizimlar bilan tanishish. Sehrli kvadrat usulida shifrlash Sehrli kvadrat - natural sonlardan iborat kvadrat. Natural sonlar p ta qator va p ta ustunga bo'lingan va hosil bo'lgan p2 kataklarga maxsus usulda yoziladi. Bunda har bir qator, har bir ustun va ikki bosh diagonaldagi sonlar yig'indilari bir xil songa teng , ya'ni bu yig'indi j p(p + 1) dan iborat va p soni Sehrli kvadratning tartibi deyiladi. p=3 dan boshlab har qanday p uchun Sehrli kvadrat qurish mumkin. Bu kvadratlar mil. av. 2200 yilcha ilgari paydo bo'lib, arablar bu kvadratlarni sehrli yoki mo''jizali deb atashgan. Sehrli kvadrat, asosan, qiziqarli matematikada qo'llaniladi Sehrli kvadrat deb, katakchalariga 1 dan boshlab sonlar yozilgan, undagi har bir ustun, satr va diagonal bo'yicha sonlar yig'indisi bitga songa teng bo'lgan kvadrat shaklidagi jadvalga aytiladi. Sehrli kvadratga sonlar tartibi bo'yicha belgilar kiritiladi va bu belgilar satrlar bo'yicha o'qilganda matn hosil bo'ladi. Ishni bajarish 5x5 o'lchovli sehrli kvadratni olamiz. Bunday kvadratning 880 ta har xil kombinatsiyasi mavjud. Ochiq matn sifatida quyidagi matnni olamiz: T0=Sirojiddinabdulazizov Ochiq matnlar soni 22 ta ekanligi ma'lum bo'ldi. Ochiq matnni 5x5 sexrli kavdratdan foydalanib shifrlaymiz. Ochiq matnni tartiblab olamiz. Matnni 25 taga yetkazish uchun * bilan to'ldiramiz: Matn xavflar va simvollarni jadvalga tartib raqami bilan joylashtiramiz: Jadvaldagi simvollarni satr bo'yicha yozib chiqamiz T1=A*SDU*JDDLOIBZVNAIORZ*II Shifr matn hosil qilindi. Xulosa. Men bu amaliy ishimda 5x5 sexrli kvadratdan foydalanib axborotlarni shifrlashni o'rgandim. O'z ism va familiyamni shifrladim. Ma'luotlari shifrlashdan maqsad axborot xavfsizligini ta'minlashdir. 4-amaliy mashg'ulot Mavzu: Kriptografiyaga kirish Ishdan maqsad: kriptografiya haqida ma'lumotga ega bo'lish, simmetrik va asimmetrik kriptotizimlar bilan tanishish. M(o)=MIRZAYEVJAMSHID K=4x4 M(sh)=DRISAJAVYEMZIHM 4-amaliy mashg'ulot Mavzu: Kriptografiyaga kirish Ishdan maqsad: kriptografiya haqida ma'lumotga ega bo'lish, simmetrik va asimmetrik kriptotizimlar bilan tanishish. Nazariy qism Axborotlarni qayta ishlash jarayonlarini avtomatlashtirish vositalari, usullari va formalari murakkablashuvi va rivojlanishi bo'yicha ularni axborot texnologiyalarida ularni qo'llanilish xavfsizlik darajasidan oshib bormoqda. Kriptografiya - axborotni qayta akslantirishning matematik usullarini izlaydi va tadqiq qiladi. Kalit - matnni shifrlash va shifrini ochish uchun kerakli axborot. Kriptoanaliz - kalitni bilmasdan shifrlangan matnni ochish imkoniyatlarini o'rganadi. Kodlashtirish - esa axborotni ikkilik sanoq sistemasidagi va lardan iborat raqamli ko'rinishidir.Agar axborotni shifrlash va uni qayta tiklash uchun bir xil kalitdan foydalanilsa bunday shifrlash usuli simmetrik shifrlash usuli deyiladi. Kriptotizimlar simmetrik va ochiq kalitli tizimlarga bo'linadi. Simmetrik kriptotizimlarda shifrlash va shifrni ochish uchun bitta va aynan shu kalitdan foydalaniladi. Ochiq kalitli kriptotizimlarda bir-biriga matematik ...