IP-tarmoqlarida xizmat ko'rsatish sifatini ta'minlash masalalari

IP-tarmoqlarida xizmat ko'rsatish sifatini ta'minlash masalalari Xizmat ko'rsatish sifati (Quality of Service, QoS) telekommunikatsiya sohasining butun taraqqiyoti mobaynidagi eng muhim mavzulardan biri hisoblanib kelingan. Yaqin vaqtlargacha Internet xizmati ko'rsatuvchilar va boshqa yirik kompaniyalar nutqiy axborot, videotasvir va boshqa turdagi trafiklarni uzatish uchun alohida tarmoqlar qurishga majbur bo'lganlar. Hozirgi kunga kelib, barcha tarmoqlarning IP (Internet Protokol) protokol asosidagi ma'lumotlarni paketli shaklda uzatuvchi yagona tarmoqqa birlashayotgani hech kimga sir emas. Eng katta IP tarmoq bu, shubhasiz, Internetdir. Internet va korporativ Intranetlar o'sishda davom etayotgan ekan, shu bilan birga, noan'anaviy turdagi xabarlarni uzatishga yo'naltirilgan ilovalar soni ham ortib bormoqda. Bunga IP tarmoq orqali nutqni uzatish (Voice over IP, VoIP) yoki videokonferensiyani misol qilish mumkin. Demak, Internet foydalanuvchilari va turli tarmoq ilovalari soni kun sayin ortib borishi bilan mavjud tarmoqlar qatorida yangi paydo bo'layotgan ilovalar va xizmatlarni qo'llab - quvvatlay olish ham zarur bo'ladi. Paketlar kommutatsiyasining paketli tarmoq orqali bir vaqtning o'zida har xil turdagi trafiklarni (ovoz, tasvir va matn) uzatish uchun qo'llanilishi, talab qilinayotgan xizmat ko'rsatish sifatini ta'minlashning yangi usullarini ishlab chiqishni dolzarb masalaga aylantirdi. QoS usullari tutilishlarga sezgir trafiklarning (masalan, ovozli) tutilishlar darajasini pasaytirish va shuningdek, o'rtacha tezlikni ta'minlab berishlari kerak. Qo'yilgan vazifaning murakkabligi shundaki, paketlar kommutatsiyasi usuli aslida tutilishlarga sezgirligi past bo'lgan, ya'ni tarmoqning oraliq qurilmalari (masalan, marshrutizatorlar) buferlarida yuzaga keladigan tasodifiy tutilishlar katta xalaqit tug'dirmaydigan trafiklar uchun mo'ljallangan. UFTT (Umumiy Foydalanish Telefon Tarmog'i) qurishda va tatbiq etishda kafolatlangan xizmat ko'rsatish sifatini ta'minlash shundan iboratki, telefon chaqirig'iga xizmat ko'rsatish barcha belgilangan me'yorlarga shu-ningdek, nutqni uzatish sifat ko'rsatkichiga mos kelishi kerak. Bu me'yorlar majmui ITU (International Telecommunication Union - xalqaro Elektr Aloqa Ittifoqi) va ETSI (European Telecommunications Standarts Institute - YevropaTelekommunikatsiya Standartlari Instituti) hujjatlarida keng yoritib berilgan. Elektr aloqada xizmat ko'rsatish sifatiga aloqador standartlar orasida asosiy o'rinlardan birini ITU ning E.800 tavsiyasi egallaydi. 1. Ishchi tavsiflararo (unumdorlik, ishonchlilik, yo'qotishlar, tutilishlar) va tarmoqlararo tavsiflar o'rtasida aloqa tuzilmasini aniqlovchi ITU ning G.100 tavsiyasiga qo'shimcha ravishda ITU G.1010 tavsiyasi oxirgi foydalanuvchiga yo'naltirilgan ilova talab qiladigan parametrlarni o'zida namoyon qiladi ([url=http:ww.itu.int]ww.itu.int[url]). UFTT da xizmat modelibog'lanish o'rnatish tamoyiliga asoslangan edi va bundan keyingi X.25, Frame Relay va virtual kanallar modeliga asoslangan Keng Polosali Integral Xizmat Ko'rsatuvchi Raqamli Tarmoqlar (Broadband Integrated Services Digital Network, B-ISDN) kabi ma'lumot uzatish texnologiyalari keng tarqaldi. B-ISDN tarmoqlarida ITU'ning I.356 va I.610 kabi tavsiyalari hamda ATM forumi xizmat ko'rsatish sifati parametrlari va ularni tarmoqning oxirgi punktlari o'rtasidagi ulanishda aniqlash usullarini ko'rsatib beradi. Bugungi kunda hammaga ma'lumki, kanallar kommutatsiyasi va paketlar kommutatsiyasi asosidagi ...