Kompyuter tarmoqlari va internet asoslari

«Kompyuter tarmoqlari va Internet asoslari» O'QUV SAVOLLARI Kompyuter tarmog'i haqida umumiy tushunchalar. Tarmoq qurilmalari. Internet tarmog'ining rivojlanish tarixi. URL, DNS va IP adreslar. Internet xizmati turlari. KOMPYuTYeR TARMOG'I HAQIDA UMUMIY TUShUNChALAR Kompyuter tarmog'i - bu kompyuterlar o'rtasida ma'lumot almashinuvini ta'minlaydigan kompyuter va qurilmalar to'plami. Kompyuterlarning o'zaro turli ma'lumotlar, programmalar almashish maqsadida biriktirilishi kompyuter tarmoqlari deyiladi. KOMPYuTYeR TARMOG'I LOKAL TARMOQ GLOBAL TARMOQ KOMPYuTYeR TARMOG'I HAQIDA UMUMIY TUShUNChALAR Tarmoq topologiyasi (grekcha τoπος - o'rin) - tarmoq konfiguratsiyasini tavsiflash usuli, joylashuv va tarmoq qurilmalarining biriktirish sxemasi. halqa Yulduz Shina Gibrid TARMOQ QURILMALARI Tarmoq qurilmalari - kompyuter tarmog'ining ishlashi uchun zarur bo'lgan qurilmalar. TARMOQ QURILMALARI AKTIV QURILMA PASSIV QURILMA Aktiv qurilma deganda bazi bir «intellektual» xususiyatga ega bo'lgan qurilma tushuniladi K takomu oborudovaniyu otnosyatsya marshrutizatori (router), kommutatori (switch). Ularga marshrutizatorlar (router), kommutatorlar (switch) va b. lar kiradi. Passiv qurilma deganda «intellektual» xususiyati bo'lmagan qurilma tushuniladi. Ularga kontsentratorlar (hub), povtoritellar (repeater), kabel sistemalari, razyomlar, kross-panel va b. lar kiradi. TARMOQ QURILMALARI Marshrutizator yoki router, ruter (ingl. Router) - tarmoq topologiyasi haqidagi ma'lumot va berilgan qoidalar asosida paketlarni tarmoq segmentlari orasida uzatish haqida qaror qabul qilauvchi qurilma. TARMOQ QURILMALARI Tarmoq kommutatori yoki svitch (ingl. switch - o'tkazgich (pereklyuchatel)) - bitta segment chegarasida kompyuter tarmog'ining bir nechta tugunini birlashtiruvchi qurilma. Kontsentrator trafikni bitta qurilmadan boshqa barcha qurilmalarga yuborsa, kommutator ma'lumotlarni faqat qabul qiluvchiga yuboradi. Bu esa ma'lumotlar almashish tezligini va tarmoq xavfsizligi oshiradi. Tarmoqning boshqa segmentlarini ular uchun mo'ljallanmagan ma'lumotlarni qayta ishlashdan ozod qiladi TARMOQ QURILMALARI Tarmoq kontsentratori (ingl. hub - faoliyat markazi) - bir nechta qurilmalarni bitta umumiy segmentga birlashtiruvchi tarmoq qurilmasi. Qurilmalar kabellar yordamida ulanadi. TARMOQ QURILMALARI Kommutatsiya paneli (kross-panel, patch-panel) -kabel sistemasining tarkibiy qismi. Birlashtiruvchi razyomlardan tashkil topgan paneldan iborat. Kommutatsiya paneli passiv tarmoq qurilmasiga kiradi. TARMOQ QURILMALARI O'rama juft kabel (vitaya para) (ingl. twisted pair) - aloqa kabelining turi. Telefoniyada foydalaniladigan eshilgan sim juftidan iborat . U ekranlangan va ekranlanmagan bo'lishi mumkin. Ekranlangan kabel elektr magnit halaqitlariga ancha bardoshli bo'ladi. Ushbu kabelning kamchiliklari signallarning so'nish koeffitsiyenti yuqoriligi va elektrmagnit halaqitlariga yuqori darajada sezgirligi, shuning uchun o'rama juftlikdan foydalanishda faol qurilmalar o'rtasidagi eng yuqori masofa 100 metrgacha bo'ladi TARMOQ QURILMALARI Koaksial kabel. Bu kabeldan ma'lumotlar uzatishning ikkita turli tizimida foydalanilish mumkin: signalni modulyatsiyalab va modulyatsiyalamasdan uzatish. Birinchi holda raqamli signal ShK dan qanday shaklda uzatilsa, undan shunday shaklda foydalaniladi va darhol kabel bo'ylab qabul qilish stansiyasiga uzatiladi. U tezligi 10 Mbitsek gacha va eng yuqori ta'sir radiusi 400 m bo'lgan bitta uzatish kanaliga ega. ...