Chiziqli, tarmoqlanuvchi va takrorlanuvchi dasturlar tuzish [info-referat]

Chiziqli, tarmoqlanuvchi va takrorlanuvchi dasturlar tuzish Chiziqli va tarmoqlanuvchi dasturlar tuzish Chiziqli dasturlar tuzish Chiziqli algoritmlar asosida tuzilgan dasturlar chiziqli dasturlar deyiladi. Quyida chiziqli dasturlar tuzishga misollar ko'rib chiqamiz. Masala-1. ifoda qiymatini toping. yechish: ifoda paskalda 12+(8-2)(1+2) ko'rinishda yoziladi. Program Masala1; Begin WriteLn(12+(8-2)(1+2)); End. Masala-2. ifoda qiymatini toping. yechish: ifoda paskalda sqrt(9+16)-9(1+2) ko'rinishda yoziladi. Program Masala2; Begin WriteLn(sqrt(9+16)-9(1+2)); End. Masala-3. y=Sin30o+ Cos30o bo'lsa, y ning qiymatini hisoblang. yechish: Paskalda trigonometrik funksiyalar radianda hisoblanadi. 30 gradus radianga teng bo'ladi. Paskalda π sonini ifodalovch maxsus pi konstanta ishlatiladi. U holda: Program Masala3; Var y:Real; Begin y:= sin(30*pi180)+ cos(30*pi180); WriteLn('y=', y); End. Masala-4. Berilgan x da funksiyaning qiymatini hisoblang. yechish: x ning qiymatini Read operatori yordamida kiritamiz. Program Masala4; Var x, y:Real; Begin Write('x ni kiriting:'); ekranga x ni kiriting: yozuvi chiqadi ReadLn(x); y:=7*sqr(x)-4; WriteLn('y=', y); End. Tarmoqlanuvchi dasturlar tuzish Tarmoqlanuvchi Chiziqli algoritmlar asosida tuzilgan dasturlar tarmoqlanuvchi dasturlar deyiladi. Quyida chiziqli dasturlar tuzishga misollar ko'rib chiqamiz. Masala-1. bo'lsa, y ning qiymatini hisoblang. yechish: Program Masala1; Var x,y: Real; Begin Write('x ni kiriting:'); ekranga x ni kiriting: yozuvi chiqadi ReadLn(x); If x0 Then y:=x Else y:=abs(x); WriteLn('y=', y); End. Masala-2. Berilgan x da funksiyaning qiymatini hisoblang yechish: Program Masala2; Var x,y: Real; Begin Write('x ni kiriting:'); ekranga x ni kiriting: yozuvi chiqadi ReadLn(x); If x2 Then y:=x-2 Else y:=2*sqr(x)-8; WriteLn('y=', y); End. Masala-3. bo'lsa, berilgan x da y ning qiymatini hisoblang yechish: Program Masala3; Var x: Real; y:String; Begin Write('x ni kiriting:'); ekranga x ni kiriting: yozuvi chiqadi ReadLn(x); If x5 Then y:='katta' Else y:=kichik yoki teng; WriteLn('y=', y); End. Masala-4. Topishmoq: Yer tagida oltin qoziq. Topishmoq javobini kiritganda, to'g'ri yoki noto'g'ri ekanini aniqlovchi dastur tuzing. yechish: Program Masala4; Var javob: String; Begin WriteLn('Yer tagida oltin qoziq'); Write('topishmoq javobini kiriting:'); ReadLn(javob); If javob='sabzi' Then WriteLn('to'g'ri') Else WriteLn('noto'g'ri'); End. Masala-5. Kiritilgan so'zda a harfi bor yoki yo'qligini aniqlovchi dastur tuzing. yechish: Pos funksiyasi satrdan ko'rsatilgan belgini izlaydi. Masalan, a:=Pos('a', 'informatika'); operatori bajarilganda a ning qiymati 7 ga teng. Chunki, informatika so'zida birinchi a harfi 6-o'rinda turibdi. a:=Pos('v', 'sinf'); operatori bajarilganda esa, a ning qiymati 0 ga teng bo'ladi. Chunki sinf so'zida v harfi yo'q. Program Masala5; Var satr, javob: String; Begin Write('so'z kiriting:'); ReadLn(satr); If Pos('a',satr)0 Then javob:='bor' Else javob:='yo'q'; WriteLn('Kiritilgan so'zda a harfi ', javob); End. Masala-6. Kiritilgan so'zda nechta a harfi borligini aniqlang. Agar kiritilgan so'zda a harfi bo'lmasa, yo'q degan javob chiqsin. yechish: So'z uzunligini L bilan belgilaymiz. L ning qiymatini Length ...