Informatika fani | Axborot va ma'lumot haqida tushuncha

Informatika fani. Axborot va ma'lumot haqida tushuncha. Ularning turlari va miqdorini o'lchash usullari. Reja 1. Informatika faniga kirish. 2. Axborotni olamni bilishdagi, jamiyatdagi va fandagi o'rni 3. Axborotni yigish, saqlash va ishlov berishning yangi texnologiyasi. 4. Fanning predmeti va vazifasi. Insoniyat uzining rivojlanishi tarixi mobaynida modda, quvvat va axborotlarni uzlashtirib kelgan. Bu rivojlanishning butun bir davrlari shu bosqichning ilg'or texnologiyasi nomi bilan atalgan. Masalan: «tosh asr» - mehnat quroli yasash uchun toshga ishlov berish texnologiyasini egallash bosqichi, «kitob chop etish asri» - axborotni tarkatishning yangi usulini uzlashtirish bosqichi, «elektr asri» - quvvatning yangi turlarini uzlashtirish bosqichi shular jumlasidandir. Bundan 20-30 yillar ilgari «atom asri» boshlandi deyilgan bulsa, hozirgi kunda «axborot asri», «EXM asri» deb ataladi. «Informatika» fanining kelib chiqishi, uning uch tarkibiy kismi algoritm, dastur va hisoblash vositalarini paydo bo'lishi va rivojlanishi bilan bog'liq. Kishilik jamiyatida hisoblash ishlari (podadagi mollar soni, ov natijasi, yer o'lchash va x.k.) boshlangan davrdaek qo'shish, ayirish kabi arifmetik amallardan, keyinchalik esa ko'paytirish bo'lishdan foydalanganlar. Bu amallar usha davrga taallukli bo'lgan algoritlar asosida bajarilgan. hisoblash ishlari uchun zarur bo'lgan axborot xajmini oshishi, kulning barmoklaridan farqli ularok yangi turdagi hisoblash vositalarini yaratilishiga sabab bo'ladi. XIX asr oxiri, XX asr boshlarida fanlarning yangi yo'nalishlari va yangi fanlar paydo bo'lishi ishlov berish uchun zarur bo'lgan axborot xajmini keskin oshib ketishiga olib keldi. XX asr o'rtalarida yaratilgan axborotlarni avtomatik ishlov qurilmasi - elektron hisoblash mashinalari (EXM)lar katta xajmdagi axborotlarni saklab turish va katta tezlikda ishlov berish imkoniyatini tugdirdi. Buning natijasida murakkab ilmiy-texnik masalalarni (atom energetikasi, kosmosni uzlashitrish, ob-havoni bashorati, ishlab chiarishni avtomatlashtirilgan loyihalash va x.k.) yechish, ularni tahlil qilish mumkin bo'lib koldi. Demak, qo'yilgan masalani to'g'ri echib olish uchun zarur bilim va mahorat (algoritm va usul), EXM tushunadigan dastur va EXMning o'zi bir butunning uch kismi, biz o'rganishimiz kerak fanning tarkibidir. Informatika axborotlarni EXM erdamida tasvirlash, saklab turish, uzatish va ishlov berish usullarini o'rganadigan fandir. EXMlarni ishlab chiqish va undan foydalanish sohasida katta yutuklarga erishgan olim V.M.Glushkov tabiri bilan aytsak: «Yangi asr boshida texnik jihatdan rivojlangan mamlakalarda aksariyat axborot EXM xotirasida joylashgan bo'ladi. XXI asr axborotlardan ana shu axborotlardan foydalanishni bilmagan kishi, XX asr boshida o'qish va ezishni» bilmagan odamga uxshab koladi. Bundan kelib chikkan holda, «Informatika» fanini o'rganish ikkinchi savodxonlik bilan tengdir. Informatika fani xam boshqa fanlar katorida olamni bilish uchun xizmat qiladi. Olamdagi xar bir jonli va jonsiz mavjudot makonda va vaqtda uzgarib turadigan modda va quvvat ko'rinishda namoen bo'ladi. Modda va quvvat dunenining ikki muhim mazmuni, uning ...