Sonli axborotlar bilan ishlash texnologiyasi va uning dasturiy vositalari

3-Amaliy mashg'ulot Mavzu: Sonli axborotlar bilan ishlash texnologiyasi va uning dasturiy vositalari Ishning maqsadi. Talabalarda sonli axborotlar bilan ishlash texnologiyasi va uning dasturiy vositalari bilan ishlash boyicha amaliy bilim va konikmalar hosil qilish. Masalaning qo'yilishi. Sonli axborotlar bilan ishlash texnologiyasi va uning dasturiy vositalari bilan tanishish. Qisqacha nazariy ma'lumotlar: Elektron kalkulyatorlar - bu hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun moljallangan ixtisoslashgan dasturiy ta'minot. Elektron kalkulyatorlar ozlarining funktsional imkoniyatlari jihatidan apparat mikrokalkulyatorlariga mos keladi. Uskuna mikrokalkulyatorlari ularning imkoniyatlari va qollanilishida sezilarli darajada farq qilishi mumkin. Oddiy mikrokalkulyatorlar faqat raqamlar boyicha arifmetik amallarni bajarishga imkon beradi va kundalik hayotda qollaniladi. Muhandislik kalkulyatorlari, shuningdek, turli funksiyalarning qiymatlarini hisoblashga imkon beradi va oquv jarayonida va muhandislik hisob- kitoblarida qollaniladi; dasturchi mikro kalkulyatorlari har xil sanoq tizimlarida va boshqa operatsiyalarda hisob-kitoblarni amalga oshirishga imkon beradi. Elektron kalkulyatorlar ancha qulaydir, chunki ular yuqorida korsatilgan barcha turdagi mikrokalkulyatorlarning imkoniyatlariga ega bolishi mumkin. Raqamli ma'lumotlarni kiritish va qayta ishlash uchun dastur quyidagilarni oz ichiga oladi: elektron jadvallar; statistik ma'lumotlarni qayta ishlash toplamlari; ixtisoslashtirilgan matematik dasturiy ta'minot toplamlari. Elektron jadval - bu jadvaldagi ma'lumotlar boyicha hisob-kitoblarni avtomatlashtirish uchun universal dasturiy ta'minot vositasi sifatida kompyuterda yaratilgan jadval. Elektron jadvallar (SuperCalc, Excel, Lotus, Quattro Pro, SDSS Spreadsheet, VistaCalc, GS- Calc) Spreadsheet deb nomlangan raqamli axborotni qayta ishlash tizimlari sinfiga kiradi. Birinchi VisiCalc elektron jadvali 1979 yilda chiqarilgan va shu paytdan boshlab elektron jadvallar tarixini dasturiy ta'minotning mustaqil turi sifatida hisoblash odat tusiga kirgan. Elektron jadvallarning qollanilishi: - buxgalteriya hisobi va bank ishi; rejalashtirish va resurslarni taqsimlash; - loyihalash-smeta ishlari; muhandislik va texnik hisob-kitoblar; - katta hajmdagi ma'lumotlarni statistik qayta ishlash; - dinamik jarayonlarni organish. Elektron jadvallarning asosiy xususiyatlari: - hisoblash muammolarini hal qilish, foydalanuvchi tomonidan belgilangan formulalar boyicha hisob-kitoblarni amalga oshirish; - optimallashtirish muammolarini hal qilish; - hisob-kitoblar natijalari asosida tahlil qilish va modellashtirish; - jadvallar, hisobotlarni loyihalash; kerakli turdagi qurilish diagrammalari; - yozuvlarni berilgan mezon boyicha tanlash va istalgan parametr boyicha saralash qobiliyatiga ega ma'lumotlar bazalarini yaratish va saqlash; - boshqa dasturiy ta'minotda yaratilgan hujjatlardan ma'lumotlarni jadvalga otkazish (kiritish); - yakuniy hujjatlarni chop etish; - jadvallarda saqlangan ma'lumotlarni almashish, tarqatish va jadvallarni ishchi guruhning barcha a'zolari tomonidan korish. Topshiriqlar: 1. Sonli axborotlar bilan ishlash dasturiy vositalariga qaysi dasturlar kiradi? 2. Elektron jadval muhitining asosiy elementlari qaysilar? 3. Excelga ma'lumotlar kiritish turlari? 4. Ma'lumotlarni katakchaga kiritish tartiblarini tushuntiring? 5.Avtomatik toldirish xususiyati? Adabiyotlar: 1. M.Aripov, B.Begalov va boshq. Axborot texnologiyalari. Oquv qollanma. - T.: Noshir, 2009. 2. S.S.Gulomov va boshq. Axborot tizimlari va texnologiyalari: ...