Mamlakatning yalpi iqtisodiy salohiyati

ma'ruzachi: Sodiqov Avazbek Madaminovich, i.f.d. Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston Milliy universiteti Mavzu: Mamlakatning yalpi iqtisodiy salohiyati Milliy iqtisodiyot: Iqtisodiy salohiyatning mohiyati Iqtisodiy salohiyat - ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish maqsadlariga erishish uchun foydalanish mumkin bo'lgan manba, imkoniyat, vosita, zahira. Iqtisodiy salohiyat -ichki va tashqi bozor talablaridan kelib chiqqan holda, milliy iqtisodiyotning maksimal darajada tovarlar (xizmatlar) ishlab chiqarish imkoniyati. Iqtisodiy salohiyat nafaqat resurslarning absolyut hajmi va ishlab chiqarish quvvatlariga, balki ulardan foydalanish darajasiga bog'liq. Ishlab chiqarish kuchlari va bozor iqtisodiyoti rivojlangan mamlkatlar eng katta iqtisodiy salohiyatga ega. 2 Iqtisodiy salohiyatning mohiyati Yalpi iqtisodiy salohiyat rivojlanishining asosiy qonuniyati uning tarkibiga kirgan barcha turlarining bir-birlari bilan oqilona va uyg'unlashgan bo'lib, mamlakat aholisi turmush darajasining oshishini va milliy xavfsizligini ta'minlaydi. Iqtisodiy salohiyatni ifodalovchi(belgilovchi) asosiy omillar: sanoat, qishloq xo'jaligi, qurilish, transport va aloqa, ishlab chiqarish, ijtimoiy va bozor infratuzilmasining ishlab chiqarish quvvatlari, mehnat resurslari, jumladan ilmiy-texnikani rivojlantirish va uni ishlab chiqarish va istemolga joriy qilish qobiliyatiga ega bo'lgan malakali kadrlar. 3 Iqtisodiy salohiyatning tarkibi Yalpi iqtisodiy salohiyatning asosiy tarkibi: Tabiiy-resurs salohiyati; Demografik va mehnat salohiyati; Ilmiy, ilmiy-texnik va innovatsion salohiyat; Ishlab chiqarish; Infrastruktura; Boshqalar (investitsiya, tashqi iqtisodiy, ekologik) 4 Iqtisodiy salohiyatning tarkibi Yalpi iqtisodiy salohiyatning asosiy tarkibi: Tabiiy-resurs salohiyati; Demografik va mehnat salohiyati; Ilmiy, ilmiy-texnik va innovatsion salohiyat; Ishlab chiqarish; Infrastruktura; Boshqalar (investitsiya, tashqi iqtisodiy, ekologik) 5 Iqtisodiy salohiyatning tarkibi Yalpi iqtisodiy salohiyatning asosiy tarkibi: Tabiiy-resurs salohiyati; Demografik va mehnat salohiyati; Ilmiy, ilmiy-texnik va innovatsion salohiyat; Ishlab chiqarish; Infrastruktura; Boshqalar (investitsiya, tashqi iqtisodiy, ekologik) 6 2-mavzu Savollar: 1. Milliy hisoblar tizimi nima? Nima uchun postsovet mamlakatlari MHTga o'tishlari zarur bo'lib qoldi? 2. Milliy hisoblar tizimining asosiy xususiyatlari nimada va uni nima uchun «butun iqtisodiyotning buxgalteriya hisobi» deb ataydilar? 3. Asosiy makroiqtisodiy ko'rstakichlar. 3. YaIM va YaMM nima? Ular o'rtasidagi farqli jihatlar nimalardan iborat? YaIM deflyatori qanday aniqlanadi? 5. Milliy daromadning mohiyati nimada? U qanday hisoblanadi? 6. Makroiqtisodiy proportsiyalar deganda nimani tushunasiz va nima uchun unga amal qilishi lozim? 7. Makroiqtisodiy barqarorlik nima va nima uchun unga erishish kerak? 8. Iqtisodiy o'sish qanday aniqlanadi? 9. Harakatlar strategiyasida O'zbekistonda makroiqtisodiy barqarorlik va iqtisodiy o'sishni ta'minlash sohasida belgilangan ustuvor yo'nalishlar. 7 2-Mavzu Asosiy atama va tushunchalar Milliy hisoblar tizimi; xalq xo'jaligi balansi; uy xo'jaligi; transfert; iqtisodiy ishlab chiqarish; yalpi ichki mahsulot; YaIM deflyatori; yalpi milliy mahsulot; daromad; inflyatsiya; devalvatsiya; davlat qarzi; oltin-vadyuta zahiralari; deflyatsiya; monetizatsiya darajasi;proportsiya; mutanosiblik; makroiqtisodiy barqarorlik; iqtisodiy o'sish. 8 2-mavzu Savollar: 1. Milliy hisoblar tizimi nima? Nima uchun postsovet mamlakatlari MHTga o'tishlari zarur bo'lib qoldi? 2. Milliy hisoblar ...