Ba'seki ha'm bahanın' qa'liplesiwi

O'ZBEKSTAN RESPUBLİKASI JOQARI HA'M ORTA ARNAWLI BİLİMLENDİRİW MİNİSTRLİGİ BERDAQ ATINDAG'I QARAQALPAQ MA'MLEKETLİK UNİVERSİTETİ Ekonomikaliq teoriya pa'ninen Ba'seki ha'm bahanin' qa'liplesiwi temasi boyinsha PREZENTATSİYA İ.A.Karimov O'zbekstan - bazar qatnasiqlarina o'tiwdin' o'zine ta'n joli 2. Karimov I.A. «Yuksak bilimli va intellektual rivojlangan avlodni tarbiyalash - mamlakatni barqaror taraqqiy ettirish va modernizatsiya qilishning eng muhim sharti» mavzusidagi xalqaro konferensiyaning ochilish marosimidagi nutq Xalq so'zi, 2012 yil 18 fevral 3. İnsan ma'pleri, huqiq ha'm erkinliklerin ta'miyinlew, turmisimiz din' ja'ne de erkin ha'm abbat boliwina erisiw - bizin' bas maqsetimiz Prezident İ. Karimovtin' O'zbekstan Respublikasi Konstituttsiyasinin' 20 jillig'ina bag'ishlang'an saltanatli ma'jilistegi bayanati. Erkin Qaraqalpaqstan gazetasi, 2012-jil 8-dekabr 4. Karimov I.A. Demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini shakllantirish - mamlakatimiz taraqqiyo tining asosiy mezonidir. T.: «O'zbekiston» NMIU, 2011 5. Iqtisodiyot nazariyasi. O'lmasov A. T. Sharq. 2006 6. Iqtisodiyot nazariyasi Shodmonov Sh, G'afurov U. Toshkent. Moliya 2010 7. «Ekonomikaliq teoriya » Nazarbaev O hәm basqalar. N. 2001 j 8. «Ekonomikaliq teoriya» B.Erejepova, R.Kudaybergenova. No'kis 2007 j A'debiyatlar dizimi: Tema. Ba'seki ha'm bahanin' qa'liplesiwi 1. Ba'sekinin' mazmuni, maqseti ha'm obyektiv tiykarlari 2. Ba'sekenin' tu'rleri: taraw ishindegi, tarawlar araliq, jetilisken ha'm jetilispegen ba'seke 3. Ma'mlekettin' monopoliyag'a qarsi ilajlari 4. Baha ha'm onin' obyektiv tiykarlari. Bahanin' tu'rleri, waziypalari ha'm qa'liplesiw mexanizmi Bazar mexanizminin' na'tiyjeli ha'reket etiwinde ba'seki ha'm baha ayriqsha orin iyeleydi. Ba'seki bazar ekonomikasinin' tiykar- g'i belgilerinen biri bolip, ol ekonomikani ha'reketke keltiriwshi ku'sh sipatinda xizmet etedi. Bazar sistemasi ushin ba'sekinin' boliwi obyektiv za'ru'rlik esaplanadi, sebebi ba'seki bolmasa ekonomikaliq rawajlaniwdin' boliwi mu'mkin emes. Olay bolsa ba'sekinin' o'zi ne? Ba'seki - bazar ekonomikasinin' subyektleri ortasinda qolayli o'ndiris jag'dayina, arzan resurslarg'a iye boliw, jaqsi bazardi iyelew, sonin' tiykarinda joqari payda aliw ushin alip barilatug'in gu'res. Ba'seki o'ndiristi qiziqtiriwdin' ha'm tovar sapasin jaqsilawdin' deregi bolip, bazardin' ha'reket etiwinin' obyektiv tiykari. Ba'seki bazardin' tiykarg'i sha'rti ha'm nizami. Ba'seki nizami - bazar sistemasinin' sonday ekonomikaliq nizami, og'an muwapiq ekono- mika subyektlerinin' o'z maqsetleri jolindag'i o'z-ara gu'resi payda boladi, bul gu'res bazar- g'a ta'n usillarda alip bariladi ha'm subyektler- din' ekonomikaliq jaqtan saylanip aliniwin ju'zege keltiredi. Usi nizamnin' obyektivligi sonnan ibarat, ba'sekini ekonomikaliq ortaliqtin' o'zi, adamlardin' qa'lewine qaramastan talap etedi. Bul ortaliq sheklengen ekonomikaliq resurslar-din' mu'lk sipatinda bo'lip aling'anlig'i ha'm olardi qayta tiklew tiykarinda olardan en' na'tiyjeli paydalaniwshilarg'a jol beriliwin talap etedi. Ba'seki ekonomika subyektleri ortasindag'i gu'res bolar eken onin' maydani bazardin' o'z esaplanadi. Bazarda bir tu'rdegi, uqsas yamasa orinbasar tovarlardi satiwshilar o'z-ara gu'reskende, olar satiw ko'lemin ko'beytiwge, bazarda o'z da'rejesin saqlap ...