Korxona moliyaviy natijalari va rentabellik ko'rsatkivlari tahlili

Korxona moliyaviy natijalari va rentabellik ko'rsatkivlari tahlili Bozor iqtisodiyoti sharoitida korxonalardagi mavjud moliyaviy hisobotlar tizimi asosan quyidagilarni o'z ichiga oladi: -balans; -moliyaviy natijalar to'g'risidagi hisobot; -asosiy vositalarning harakati tug'risidagi hisobot; -byudjetga tulanmalar to'g'risidagi hisobotlar, -pul oqimlari to'g'risidagi hisobot; -xususiy kapital to'g'risidagi hisobot; -debitorlik va kreditorlik to'g'risidagi hisobotlar. HISOBOTLARNI SHAKLLANTIRISHGA O'ZIGA XOS TALABLAR Turli mamlakatlarda hisobotlarni shakllantirishga o'ziga xos talablar qo'yiladi, birok hisobot tizimining asosiy shakllari sifatida balans va moliyaviy natijalar tug'risidagi hisobotlar to'ziladi. Hisobotning qolgan shakllarining balans va moliyaviy natijalar turisidagi hisobot shakllari hosilasi sifatida to'ziladi. Umuman hisobot tizimi elementlarining detallashtirilishi subyektlar iqtisodiy faoliyatining natijalarini moliyaviy aks ettirilishini osonlashtiradi va undan foydalanuvchilar uchun bir qator qulayliklar tugdirishi mumkin. Rentabellik - xo'jalik faoliyatining samaradorlik darajasini bildiruvchi ko'rsatkichlardan biri bo'lib, u ma'lum vaqt (yil, oy, kvartal) davomida ishlab chiqarish faoliyatining foydaliligi (yoki zararliligini) ko'rsatadi Korxona rentabelligi olingan foydani qilingan sarflarga taqqoslash orqali aniqlanadi va u foizlarda ifodalanadi. Korxona umumiy xo'jalik faoliyati rentabelligini biror turdagi mahsulot ishlab chiqarish rentabelligi (p) quydagicha aniqlanadi: foyda P'= --*100 joriy sarflar Xuddi shunga o'xshash ayrim mahsulot ishlab chiqarish rentabelligi (p) hisoblash mumkin, u quydagicha hisoblanadi: Mahsulot sotishdan olingan foyda P'=--*100% Mahsulotga xarajatlar Undan tashqari mahsulotni sotish rentabelligi hisoblanadi, u quydagicha hisoblanadi: mahsulotni sotishdan olingan foyda P'=--*100% Mahsulotga xarajatlar Undan tashqari mahsulotni sotish rentabelligi hisoblanadi, u quydagicha hisoblanadi: Rentabellik darajasini o'sishiga quyidagi omillar ta'sir ko'rsatadi; ishlab chiqarish unumdorligini oshishi, materiallar, yoqilg'i, xom-ashyo, asosiy fondlarni iqtisod qilish, korxona fondlarini aylanishini tezlashtirish, ishlab chiqarishga xizmat ko'rsatish va boshqaruvga sarflarni kamaytirish va h.k. Foyda P'=--*100% sotish xajmi Misol fermer ho'jaliklari bo'yicha 1 ga yerga nisbatan olingan foyda va uning omillari: 1 ga sarflangan mehnat, umumiy ekin maydonida don salmog'i, hosildorligi haqidagi ma'lumotlar Demak, har bir gektar yerga sarflangan mehnat (odam-kuni) foyda darajasini (1 ga yerga nisbatan) 2 so'm 26 tiyinga, don hosildorligini 1 s oshishi esa uni 16 tiyinga ko'payishiga olib kelgan. Ammo umumiy ekinlar maydonida don salmog'ini 1 % ko'tarilishi foyda darajasini 4 so'm 31 tiyinga pasayishiga sabab bo'lgan. Ozod hadni manfiy ishoraga ega bo'lishi qonuniydir, chunki omil nol qiymatga ega bo'lmasdanoq ishlab chiqarish zarar bilan yakunlanishi hammaga ayon. x2 - don salmog'i haqidagi omil koeffitsiyenti manfiy ishoraga ega bo'lishi - o'rganilayotgan ho'jaliklar iqtisodiyoti juda yomon ahvolda ekanligi haqida darak beradi, chunki don ishlab chiqarishdan juda kam foyda olinadi (uning rentabellik darajasi past). Ho'jalik oqilona yuritilib don bozorida baholar barqaror bo'lganda edi, ekin maydonda uning salmog'i oshishi bilan foyda darajasi pasaymasdan, aksincha, oshgan bo'lar edi. Demak, foyda darajasining umumiy ...