Milliy hisobchilik va makroiqtisodiy ko'rsatkichlar tizimi

Mavzu: Milliy hisobchilik va makroiqtisodiy ko'rsatkichlar tizimi Reja: I. Kirish II. Asosiy qism: 2.1 Milliy hisobchilik tizimi haqida 2.2 Asosiy makroiqtisodiy ko'rsatkichlar 2.3 YaIM va uni hisoblash usullari II. Xulosa. Milliy hisoblar tizimi (MHT) bozor iqtisodiyoti sharoitida makrodarajadagi ko'rsatkichlar tizimi bo'lib, mamlakat iqtisodiyotini muvofiqlashtirishda hamda xalq xo'jaligi tarmoqlarini rivojlantirishda foydalaniladi. «Milliy hisoblar» atamasini dastlab Gollandiyalik statistik olim Edvard Van Kliff 1941 yilda ilmiy maqolada qo'llagan. BMTning statistika byurosi milliy hisoblar tizimini nazariy va uslubiy jihatdan takomillashtirdilar va nihoyat 1968 yilda MHTning standartlari qabul qilindi. KIRISH 2.1 Milliy hisobchilik tizimi haqida Milliy hisoblar - bu xalq xo'jaligi bo'yicha milliy daromad va pirovard mahsulotlarni yaratish, taqsimlash, ayirboshlash hamda foydalanish jarayonlarini xarakterlaydigan jamlanma iqtisodiy statistik ko'rsatkichlar tizimidir. Milliy hisoblar tizimida iqtisodiy takror ishlab chiqarishning barcha jarayonlari ikki yoqlama operatsiyalar to'plami sifatida talqin etiladi hamda bu operatsiyalar tomonlarining hisoblarida qiymat ko'rinishida daromad (kirim) yoki xarajat (chiqim) sifatida ko'rsatiladi. MHTdagi sektorlar hisoblari, hamda iqtisod tarmoqlaridagi hisob axborotlari quyidagi asosiy makroiqtisodiy ko'rsatkichlarni aniqlash imkonini beradi. 2.2 Asosiy makroiqtisodiy ko'rsatkichlar O'zbekiston Respublikasi yalpi ichki mahsulotining yillar kesimidagi statistikasi Dastlabki ma'lumotlarga ko'ra, 2018 yilda O'zbekiston Respublikasi yalpi ichki mahsuloti (YaIM) hajmi joriy narxlarda 407 514,5 mlrd. so'mni tashkil etdi va 2017 yil bilan taqqoslaganda 5,1 % ga o'sdi. YaIM deflyatori indeksi 2017 yildagi narxlarga nisbatan 128,1 foizni tashkil etdi. YaJ = 54 784,2 PI = 159 146,3 eksport va import balansi = 468,8 STF = -4 216,3 YaIM = 54 784,2 + 159 146,3 + 468,8 - 4 216,3 = 210 183,1 YaJ = 63 946,4 PI = 188 840,1 eksport va import balansi = 15,0 STF = -10 306,0 YaIM = 63 946,4 + 188 840,1 + 15,0 -10 306,0 = 242 495,5 YaJ = 89 167,0 PI = 221 063,7 eksport va import balansi = -6 282,8 STF = -1 411,1 YaIM = 89 167,0 + 221 063,7 - 6 282,8 -1 411,1 = 302 536,8 YaJ = 163 721,2 PI = 283 026,4 eksport va import balansi = -39 233,1 STF = 0,0 YaIM = 163 721,2 + 283 026,4 - 39 233,1 + 0,0 = 407 514,5 2015- yil: 2017- yil: 2016- yil: 2018- yil: ...