Korxonaning mehnat resurslari

KORXONANING MEHNAT RESURSLARI REJA: Mehnat resurslari Sanoat korxonalarida ish haqini tashkil qilish Mehnatga xaq to'lashning usullari Mehnat rersurslari Mehnatga layoqatli yoshda bo'lgan (O'zbekiston Respublikasi erkaklar uchun 16 yoshdan 59 yoshgacha, ayollar uchun 16 yoshdan 54 yoshgacha) aholi, shuningdek iqtisodda band mehnatga layoqatli yoshda bo'lmagan (o'smirlar va mehnatga layoqatli yoshdan yuqori yoshdagilar) shaxslar tushuniladi. Korxonaning mehnat resurslari uning ish kuchini tavsiflaydi. Ish kuchi - insonning mehnat qilishga jismoniy va aqliy qobiliyatlari hisoblanadi. Bozor munosabatlari sharoitida mehnat qobiliyati ish kuchini tovar xoliga keltiradi. Kadrlar korxonada mehnat bilan band bo'lgan hamda korxona shaxsiy tarkibiga kiruvchi turli kasbiy - malakaviy guruhlardagi xodimlar majmuasidir. Korxonaning mehnat resurslari uning ish kuchini tavsiflaydi. Ish kuchi - insonning mehnat qilishga jismoniy va aqliy qobiliyatlari hisoblanadi. Bozor munosabatlari sharoitida mehnat qobiliyati ish kuchini tovar xoliga keltiradi. Ish kuchidan samarali foydalanishga quyidagi omillar ta'sir ko'rsatadi Sanoat korxonalarida ish haqini tashkil qilish Korxonalarda mehnatga xaq to'lashni oqilona tashkil qilish xodimlar faoliyatini rag'batlantirish, tayyor mahsulot va mehnat bozorida raqobatchilikni, rentabellikni va mahsulotlarning daromadliligini ta'minlashi lozim. Mehnatga haq to'lashni oqilona tashkil etishdan maqsaduning xajmi va xodimning korxona xo'jalik faoliyatiga mehnat faoliyatida qo'shgan hissasiga mos kelishini ta'minlash, ya'ni mehnat o'lchami va iste'mol o'lchami o'rtasidagi mutanosiblikni ta'minlashdir. Ish xaqi - xar bir xodimning sarflagan mehnati miqdori va sifatiga mos ravishda taksimlanuvchi va xodim tasarrufiga pul shaklida kelib tushuvchi milliy daromadning bir qismidir. Nominal ish xaqi - xodimning ma'lum bir vaqt mobaynida bajargan mehnati uchun hisoblangan va to'langan ish xaqidir. Real ish xaqi - nominal ish xaqiga sotib olish mumkin bo'lgan tovar va xizmatlar miqdori: real ish xaqi - nominal ish xaqining iste'mol qobiliyatidir. Korxonalarda ish xaqi sohasidagi siyosatni ishlab chiqish va uni tashkil etishda quyidagi tamoyillarni inobatga olish zarur: adolatlilik, ya'ni bir xil mehnat uchun bir xil xaq to'lash; bajarilayotgan ishning murakkabligi va mehnat malakasi darajasini hisobga olish; mehnatning zararli sharoitlari va og'ir jismoniy mehnatni hisobga olish; sifatli, sidqidildan mehnat qilishni rag'batlantirish, yo'l ko'yilgan yo'qotishlar yoki o'z majburiyatlariga mas'uliyatsiz yondashishni moddiy jazolash; mehnat unumdorligi sur'atini o'rtacha ish xaqining o'sish sur'atlariga nisbatan tezrok o'stirish; ish xaqi miqdorini inflyasiya sur'atlariga mos ravishda muvofiklashtirish; mehnatga xaq to'lashning korxona ehtiyojlariga to'liq javob beruvchi ilg'or shakl va tizimlarini qo'llash. Mehnatga xaq to'lashning usullari Mehnatga ishbay - mukofotli xaq to'lashda ishchi bajargan ishiga xaq olishdan tashqari, mukofotga ham ega bo'ladi. Mukofot asosan ma'lum bir ko'rsatkichlarga erishish - mahsulot ishlab chiqarish rejasini bajarish, mahsulot sifatini oshirish, xomashyo va materiallarni tejash va shu kabilar uchun beriladi. Mehnatga vaqtbay xaq to'lash ta'rif tizimida ko'zda ...