Innovatsiyalar samaradorligini baholash

Innovatsiyalar samaradorligini baholash. Reja: Innovatsiyalar samaradorligini baholash muammosi, uning mohiyati. Bozor iqtisodiyoti sharoitida innovatsiyalar samaradorligini baholash. Innovatsion loyihalarni baholashning asosiy tamoyillari. Tayanch iboralar: Kapital ko'yilmalarning (investitsiyalarning) samaradorligini majmuali baholash muammosi. Kapital ko'yilmalarning ayrim metodologik masalalari. Faoliyat samaradorligi mezonlarining 2 ko'rinishi. Samaradorlik baholashning makro va mikroiqtisodiy metodlari. Innovatsion loyiha realizatsiyasidan oldingi 2 o'zaro bog'liq metodik masala. ma'muriy boshqaruv tizimida samaradorlikni baholash. Bozor iqtisodiy tizimida loyiha samaradorligini baholash bosqichlari. loyihani kelgusida realizatsiya etishning maqsadga muvofikligi bo'yicha karorlar kabul qilish. loyihaning moliyaviy samaradorligi. Byudjet samaradorligi. xalq xo'jalik iqtisodiy samaradorligi. Innovatsion loyihaning umumiy ahamiyati. Innovatsion loyihalarning ta'sir doirasi bo'yicha baholanishlari. 1. Kapital qo'yilmalarning (investitsiyalarning) samaradorligini majmuali baholash muammosi turli daraja iqtisodchi-olimlar va amaliyotchi-rahbarlarning doimiy diqqat markazida bo'lib kelgan va hozirda ham o'z dolzarbligini yo'qotganicha yo'q. So'nggi o'n yillikda ushbu muammoga bag'ishlangan ko'pgina ilmiy qo'llanmalar nashr etilib, umumdavlat, tarmoq va hududiy darajada qo'llanishga mo'ljallangan investitsiyalash obyektlariga kapital qo'yilmalarni iqtisodiy asoslash sohasida turli metodik ko'rsatma va yo'riqnomalar ishlab chiqildi. Mazkur ko'rsatmalarning yangilik darajasi, hozirgi real iqtisodiy sharoitlarga mos kelishi va ularning innovatsion loyihalarni baholashda foylanish imkoniyatlari qanday, degan savol tug'ilishi tabiiydir. Biroq, ushbu savolga javob izlashdan oldin, mamlakat iqtisodiyotining hozirgi zamon holati va rivojlanish istiqbollariga qiyosan, kapital qo'yilmalarning ayrim metodologik masalalariga to'xtash maqsadga muvofiq. Investitsiyalar samaradorligini baholash masalasi avvalo, investor oldida, yani tasarrufida kapital resurslar bo'lgan hamda ularni investitsiyalash orqali muayyan foyda olishni ko'zlayotgan xo'jalik yurituvchi subyekt oldida ko'ndalang turadi. Bunda foyda umumlashtirilgan holda investor ehtiyojlari asosida shakllangan maqsadlarga erishish darajasi sifatida talqin etilishi mumkin. Bozor iqtisodiyoti nazariyasining klassik yo'nalishlariga muvofiq, birlamchi xo'jalik yurituvchi subyektlar faoliyati ( mahsulot va xizmatlarni ishlab chiqaruvchilar, xaridorlar va oxirgi iste'molchilar) ushbu faoliyatning sohalari va yo'nalishlari bo'yicha tanlov erkinligiga asoslanadi, bunda davlatning funksiyalari esa, birlamchi xo'jalik yurituvchi subyektlar o'zaro aloqa jarayonlarini tartibga solishdan iborat. Bunday sharoitda ular faoliyati samaradorligi mezonlarining kamida 2 ko'rinishini ajratish zarur degan xulosa kelib chiqadi. Birinchidan, bu birlamchi xo'jalik yurituvchi subyektlari faoliyati samaradorligining lokal mezonlari bo'lib, belgilangan tashqi cheklovlar doirasida uzoq muddat maksimal foyda ko'rishga intiladi. Ikkinchidan, bu butun iqtisodiy tizim faoliyati samaradorligining global mezoni bo'lib, jamiyatning dinamik ravishda rivojlanishini ta'minlashga yo'naltirilgan davlat siyosatining asosida yotishi kerak. Ushbu turli va qarama-qarshi mezoniy guruhlarining mavjudligini etirof etish esa, kapital qo'yilmalar samaradorligini baholashning turli metodlarini ishlab chiqishni talab etadi va ular qabul qilingan tasniflanishga ko'ra, makro yoki mikroiqtisodiy bo'lishi mumkin. Bozor munosabatlari sharoitida o'zini o'zi moliyalashtirish va qoplash asosida asosida faoliyat ko'rsatayotgan hamda investitsiyalashni amalga oshirayotgan innovatsion korxona (IK) va boshqa ilmiy korxonalar oldida istiqboldagi foydalilik-mazkur investitsiyalarning pirovard iqtisodiy ...