Prognozlashning ekstropolyatsiya usullari

Prognozlashning ekstropolyatsiya usullari. Reja: 1. Ekstropolyatsiya usuliga umumiy tushuncha. 2. Bir o'lchamli vaqt katorlarini modellash usullari. 3. Prognozning ekstropolyatsiya usullari. a) o'rtacha absolyut usuli bo'yicha ekstropolyatsiya; b) prognozning adaplashgan usullari; 1. Ekstropolyatsiya usuliga umumiy tushuncha Prognozlashgan ekstropolyatsiya usuli urganiladigan obyektning rivojlanishiga taallukli bo'lgan omillarning doiraviylik, uzgarmaslik shartiga asoslangan bo'lib, obyektning o'tmishdagi va shuncha asoslanib kelajakdagi rivojlanish qonuniyatlarini o'rganadi. Dinamik katorlarning o'zgarish darajalariga karab ekstropolyatsiya oddiy va murakkab bo'lishi mumkin. Prognozlashning olliy ekstropolyatsiya usuli tenglamalarining absolyut qiymatlari, katorlarning o'rta qiymatlari o'rtacha absolyut o'sish va o'sishning o'rtacha tezligi nisbatan uzgarmas qiymatlarga ega degan xulosaga asoslangan. Prognozning murakkab ekstropolyatsiya usuli, trendni ifodolovchi statistik formulalarni qo'llashga asoslangan bo'lib ikki turga: adaplashgan va analitik turlarga bulinadi. Prognozning adaplashgan usulida vaqt bo'yicha ketma-ket keladigan prognoz qiymatlarini avvaldan mavjud bo'lgan ko'rsatkichlar asosida hisoblab topiladi. Bunga uzgaruvchan va eksponentsial o'rta qiymat, garmonik vaznlar avtoregressial o'rta qiymat, garmonik vaznlar avtoregression uzgartirish usullari kiradi. Analitik usul eng kichik kvadrat usuli yordamida - ning determinik tarkibini aniklashdan iboratdir. Savol: Ekstropolyatsiya usuli nima? 2. Bir o'lchamli vaqtli katorlarini modellash usullari. qisqa muddatga prognozlash keng qo'llaniladigan prognozlash usuli ekstropolyatsiya usulidir. Ekstropolyatsiya usuli prognozlashni odatda bir o'lchamli vaqtlar katori asosida amalga oshiradi. Malumki bir o'lchamli vaqt katorlarini modellash usullari iqtisodiy ko'rsatkichlarning dinamik katorlarga asoslangan bo'lib quyidagi turt tarkibiy kismlardan tashkil topgandir: 1) tahlil kilinadigan jarayonning uzoq davrda rivojlanish qonuniyatlari yo'nalishi tendensiyasi, 2) tahlil kilinadigan jarayonda ayrim xollarda uchraydigan mavsumiy tarkibiy kismlar; 3) davriy tarkibiy kismlar; 4) tasodifiy omillar sababi yuzaga keladigan tasodifiy tarkibiy kism. Rivojlanish yo'nalishi (tendensiyasi) rivojlanishining uzoq muddatli evolyutsiyani bildiradi. Dinamik katorlarning rivojlanish yo'nalishi sillik egri chiziq bo'lib trend deb ataluvchi vaqt funksiyasi bilan ifodalanadi. Trend-tasodifiy ta'sirlardan xoli holda vaqt bo'yicha harakat qonuniyatdir. Trend vaqt bo'yicha regressiya bo'lib, doimiy omillar ta'sirida yuzaga keladigan rivojlanishning determinik tarkibiy kismidir. Trendlardagi chetlanishlar tasodifiy omillar sababli yuzaga keladi. yuqoridagilarga asoslanib vaqt katori funksiyasini kuyidagicha beramiz: - jarayonlarning vaqt bo'yicha yo'nalishining doimiy tarkibiy kismi; t- tasodifiy tarkibiy kismi; vaqt katorlari rivojlanishida uchta yo'nalish: o'rta darajalar yo'nalishi; dispersiya yo'nalishi; avtokorrelyatsiya yo'nalishi mavjuddir. o'rta daraja yo'nalishi ko'rinishda funksiya bo'ladi. Dispersiya yo'nalishi - vaqt katorlarining emperik qiymatlarining trend tenglamalari yordamida aniqlangan qiymatlaridan chetlanish. Avtokorrelyatsiya yo'nalishi - vaqt katorlarning darajalari o'rtasidagi bog'liqliklarningo'zgarishi. iqtisodiy-ijimoiy jarayonlarni modellashning keng tarkalgan usuli vaqt katorlarni tekislash usulidir. Tekislashgan har xil usullari mavjud bo'lib ularning eng asosiylari katorlarning amaldagi qiymatlarini hisoblab topilganlari bilan almashtirishdir. chiziqli trendlar keng tarkalgan bo'lib ularni umumiy holda kuyidagicha yozamiz: (1) - t davrda tenglama qiymatlarini tekislash; - t davrdan masofada turgan katorlar ...