Charm va mo'yna ishlab chiqarish xom ashyolari

Charm va mo'yna ishlab chiqarish xom- ashyolari Charm va mo'yna ishlab chiqarish xom-ashyolari guruhiga asosan hayvonot terilari kiradi. Charm deganda, hayvonot terisining derma qismi tushuniladi. Uning tolali tizimining xossalari (fizik, fizik-mexanik va kimyoviy xossalari) ni kerakli tomonlarga o'zgartirish mumkin. Mo'yna deganda, hayvonot terisining ostki to'qimalari tushuniladi. Bazan teridan dermaning bir qismi olingan, tolali tizimi esa saqlangan bo'ladi, faqat tolalarning fizik, fizik-mexanik xossalari, hamda jun qoplami maqsadga muvofiq o'zgartirilgan bo'ladi. Derma terining asosiy qatlami bo'lib, teri qatlamining 95-98% ni tashkil etadi. U asosan amorf moddalardan, hujayrali va tolali elementlardan, yani kollagendan tarkib topgan. Teri asosan 4 qavatdan iborat bo'ladi: 1. Jun qoplami. 2. Epidermis (jun qoplami ostidagi va derma yuqorisidagi yupqa qavat). 3. Derma. 4. Teri ostidagi yog'li to'qimalar. Charm ishlab chiqarishda terining faqat derma qismi ishlatilsa, mo'yna va qo'y po'stin ishlab chiqarishda esa derma bilan epidermis va jun qoplami ham ishlatiladi. Qo'llanish sohalariga qarab charmlar 4 sinflarga bo'linadi: 1. Poyafzal uchun charmlar (poyafzalning ostki va ustki qismlariga ishlatiladigan charmlar). 2. Egar-jabduq uchun charmlar (uy-ro'zg'or va ot jihozlariga ishlatiladigan charmlar). 3. Texnik charmlar (tasmalar, mashina detallari va boshqa texnik maqsadlar uchun qo'llaniladigan charmlar). 4. Kiyim - attorlik charmlar (kiyim, qo'lqop, sumka, attorlik buyumlari uchun qo'llaniladigan charmlar). Shuni alohida takidlash kerakki, poyafzalning ostki qismi uchun charm ishlab chiqarishda ot, tuya va cho'chqa terilaridan foydalaniladi. Ushbu charmlarni ishlab chiqarish uchun asosan o'simliklardan tayyorlangan oshlovchi moddalar, sintetik va anorganik oshlovchi moddalar, hamda ularning aralashmalari qo'llaniladi. Bu charmlardan taglik, pataklar, baxyalar, nagallar, oxirchuplar va poyafzalning boshqa ostki qismlari uchun charm detallari bichiladi. Odatda ushbu charmlar tabiiy (natural) ko'rinishda yoki ochiq rangda ishlab chiqiladi. Davlat andozalariga asosan, poyafzalning ostki qismi uchun ishlatiladigan charmlar, ularning qalinligiga qarab 5 toifaga bo'linadi: 1. Qalinligi dan yuqori bo'lgan charmlar. 2. Qalinligi 4,1- atrofida bo'lgan charmlar. 3. Qalinligi 3,6 - atrofida bo'lgan charmlar. 4. Qalinligi 2,6- atrofida bo'lgan charmlar. 5. Qalinligi dan kichik bo'lgan charmlar. Shuni ham yodda tutish kerakki, poyafzallning tagligi uchun 1-3 toifadagi charmlar va pataklar uchun 4 va 5 toifadagi charmlar qo'llaniladi. Terining qalinligi charmning qullanish sohasini va charmga sarflanadigan xom-ashyoni aniqlaydi. Teriga ishlov berish muddati ham ko'pincha terining qalinligiga bog'liq. Agar teri tekis bo'lsa, undan charm bichish qulay, isrof kam bo'ladi va iqtisodiy nuqtai nazardan katta foyda ko'rish mumkin. Terining qalinligi bo'ylama yo'nalishda dumg'ozadan yoqaga qarab kamayishi, yoki yopchiqdan qorin qismiga qarab terinnig yupqalanishi nuqson hisoblanadi. Terining yuzasi uning bichish xususiyatlarini belgilaydi. Yuzasi 20 dm2dan kichik bo'lgan terilar charm ishlab chiqarishda qo'llanilmaydi. Jun qoplami yaxshi rivojlangan bo'lsa, ...