Iqtisodiyotni barqaror rivojlanishida ta'sir etuvchi omillar

Iqtisodiyotni barqaror rivojlanishida ta'sir etuvchi omillar O'zbekistonda o'tgan davr mobaynida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishning iqtisodiy va huquqiy asoslari yaratilganligini qayd etish joiz. Buning natijasida esa kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlarining ijtimoiy - iqtisodiy holati sezilarli darajada yaxshilanib bormoqda. Kuzatish va tahlillar ko'rsatishicha, mamlakat real sektorining iqtisodiy ko'rsatgichlaridagi o'sish tendensiyalari hududlar miqyosida ham davom etmoqda. Bu ijobiy hol. Ammo hududlarning rivojlanish darajasi orasidago tafovud kamaymayotganligi tashvishlanarlidir. Bunday tafovutlarning, ayniqsa, aholi jon boshiga hisoblangan iqtisodiy ko'rsatgichlari haqiqiy vaziyatni baholashga imkon yaratadi. Samarqand viloyatida ham tadbirkorlik rivojlanishi sezilarli darajada o'zgarmoqda. Viloyatda fermer xo'jaliklari faoliyatini tanqidiy baholash asosida ularning yer maydonlarini maqbullashtirish bo'yicha tahliliy ma'lumotlarga tayangan holda keng ko'lamli ishlar olib borilmoqda. YaHM esa yil sayin ko'paymoqda. Chunonchi. bu mahsulot hajmi mamlakatimiz bo'yicha 2008 yilda 48,2 foizni tashkil etgan bo'sla 2015 yilda bo ko'rsatgich 56,7 foizga o'sishga erishildi. Quyidagi 2.1-rasmda O'zbekiston Raspublikasi va Samarqand viloyatida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikda YaIM umumiy dinamikasi aks ettirilgan. Mamlakatimiz bo'yicha kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning YaIMdagi ulushi 2010 yilda 52,5 %dan 2016 yilga kelib 56,9 %ga o'sishga erishilgan. Shuningdek Samarqand viloyati bo'yicha ham 2010 yilda 73,6 %dan 2016 yilda 78,0 % o'sganligini ko'rib turibmiz. 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 3.1-rasm. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning O'zbekiston Respublikasi va Samarqand viloyati bo'yicha YaIMdagi ulushi dinamikasi. Manba: Statistik ma'lumotlar asosida. Tashqi bozorda 2010 yilda 2016 yildagiga nisbatan tashqi savdo aylanmasi 2,4 marta oshdi, ayni vaqtda tovar va xizmatlar eksporti 2,6 marta ko'paydi. Natijada tashqi savdo balansida ijobiy saldo hajmi sezilarli darajada o'sdi. Bu esa ishonchli to'lov balansi va iqtisodiyotimiz barqarorligining muhim ko'rsatkichi bo'lib xizmat qilmoqda. Viloyatning qishloq joylardagi kichik va xususiy korxonalarga resurs ta'mi- notida, mahsulot sotishda va transport xizmati ko'rsatishda yordam beradigan. mahsulotni saqlash. qayta ishlash va sotishni amalga oshiradigan, aholiga communal, maishiy, tuzatish - qurilish xizmatlari ko'rsatadigan, fermer, dehqon xo'jaliklari a'zolari. shaxsiy yordamchi xo'jaliklar egalarini o'qitadigan, axborot ta'minoti va yuridik maslahat xizmatlarini ko'rsatuvchi bozor institutlari faoliyatini yanada jadallashtirish lozim. hududlarda oziq-ovqat mahsulotlariga bo'lgan talab va uni ishlab chiqarish yuqori bugungi kunda biz bu sohani rivojlantirmasdan turib iqtisodiyotimizning kelajagini ta'minlay olmaymiz. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sohasi ichki bozorimizni raqobatdosh va sifatli mahsulotlar bilan tuldirishda, aholini ish bilan ta'minlash va shu asnoda ularning munosib daromad topishi, farovonligining oshib borishiga erishishda eng asosiy omillardan biri hisoblanib, jamiyatimizning ijtimoiy - siyosiy tayanchi va poydevori bo'lgan mulkdorlar sinfining, ya'ni o'rta sinfning shakllanishi va mustahkamlanishini ta'minlaydi. Shuningdek, bu ...