Aromatik sulfokislotalar

Nomlanishi. Izomeriyasi. Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari. AROMATIK SULFOKISLOTALAR Peja: Aromatik halqada SO3N - sulfo guruhi tutgan birikmalarga aromatik sulfokislotalar deyiladi. Benzol halqasida bitta, ikkita yoki uchta sulfoguruh bo'lishi mumkin. Sulfokislotalar tuzilishi quyidagi formula bilan ifodalanadi. OLINISh USULLARI Benzol sulfokislota benzolga sovuqda kontsentrlangan sulfat kislota ta'sir ettirib olinadi: Agar sulfat kislotaning kontsentratsiyasi 65% dan kam bo'lsa, sulfolash jarayoni bormaydi. 1947 yildan boshlab aromatik sulfokislotalar aromatik uglevodorodlarga sulfat angidridi ta'sir ettirib olina boshlandi. Di- va trisulfokislotalar aromatik uglevodorodlarga katalizatorlar ishtirokida tutovchi sulfat kislota ta'sir ettirib olinadi. Sulfokislotalar Kristall moddalar Suvda yaxshi eriydi Gigroskopik xususiyatga ega Kislotalik kuchi katta Fizikaviy xususiyatlari. Sulfokislotalar aromatik birikmalar kimyosida katta ahamiyatga ega. Ular yordamida aromatik uglevodorodlarning turli hosilalarini olish mumkin. Sulfoguruhning reaksiyalari; Sulfoguruh almashinadigan reaksiyalar; Benzol halqasining reaksiyalari. KIMYoVIY XUSUSIYaTLARI Sulfokislotalarning reaksiyalarini uch turga bo'lish mumkin. Sulfoguruhning reaksiyalari 1) Tuz hosil qilish: 2) Xlorangidridlar hosil qilish va xossalari: Sulfokislota amidlari kristall moddalar bo'lib, ishqorda eriydi. Dixloramin - B va xloramin - T (n - SN3 - S6H4 - SO2NClNa.2H2O) dezinfeksiyalovchi vosita (bakteritsid) sifatida keng qo'llaniladi. 3) Sulfokislotalarni rux kukuni va sulfat kislota aralashmasi bilan qaytarilganda tiofenollar hosil bo'ladi: Sulfoguruh almashinadigan reaksiyalar 1.Sulfokislotalarning gidrolizi. 2.Sulfokislotalarning tuzlariga ishqorlar qo'shib qizdirilganda fenolyatlar hosil bo'ladi: Sulfokislotalar tuzlari tsianid kislota tuzlari bilan qo'shib qizdirilganda nitrillar hosil bo'ladi: Sulfoguruh ikkinchi tur yo'naltiruvchi bo'lganligi tufayli ta'sir etayotgan reagentlarni faqat m-holatga yo'naltiradi: Benzol halqasining reaksiyalari Aromatik sulfokislotalar sanoat va texnikada qo'llaniladi. Ular bo'yoqlar olishda, fenol ishlab chiqarishda ishlatiladilar. Alkil-arilsulfokislotalarning natriyli tuzlari sintetik yuvuvchi vositalar sifatida ishlatiladi. IShLATILIShI Nomlanishi. Izomeriyasi. Olinishi. Fizik va kimyoviy xossalari. AROMATIK SULFOKISLOTALAR reja: Sulfokislotalar tuzilishi quyidagi formula bilan ifodalanadi. OLINISh USULLARI Benzol sulfokislota benzolga sovuqda kontsentrlangan sulfat kislota ta'sir ettirib olinadi: Agar sulfat kislotaning kontsentratsiyasi 65% dan kam bo'lsa, sulfolash jarayoni bormaydi. 1947 yildan boshlab aromatik sulfokislotalar aromatik uglevodorodlarga sulfat angidridi ta'sir ettirib olina boshlandi. Di- va trisulfokislotalar aromatik uglevodorodlarga katalizatorlar ishtirokida tutovchi sulfat kislota ta'sir ettirib olinadi. Sulfokislotalar Kristall moddalar Suvda yaxshi eriydi Gigroskopik xususiyatga ega Kislotalik kuchi katta Fizikaviy xususiyatlari. Sulfokislotalar aromatik birikmalar kimyosida katta ahamiyatga ega. Ular yordamida aromatik uglevodorodlarning turli hosilalarini olish mumkin. Sulfoguruhning reaksiyalari; Sulfoguruh almashinadigan reaksiyalar; Benzol halqasining reaksiyalari. KIMYoVIY XUSUSIYaTLARI Sulfokislotalarning reaksiyalarini uch turga bo'lish mumkin. Sulfoguruhning reaksiyalari 1) Tuz hosil qilish: 2) Xlorangidridlar hosil qilish va xossalari: Sulfokislota amidlari kristall moddalar bo'lib, ishqorda eriydi. Dixloramin - B va xloramid - T (n ...