Kristolografiya slayd taqdimot

MAVZU: Kristolografiya.Kristall panjaralar, kristallografik shakllar. Minerallar va tog' jinslari haqida tushuncha, konlar va foydali qazilmalar haqida tushuncha. Minerallar tasnifi. Silikatlar, sulfidlar, karbonatlar va boshqalar Reja: 1.Kristolografiya. 2.Kristall panjaralar, kristallografik shakllar. 3.Minerallar va tog' jinslari haqida tushuncha, konlar va foydali qazilmalar haqida tushuncha. 4.Minerallar tasnifi. 5.Silikatlar, sulfidlar, karbonatlar va boshqalar. Kristall-so'zi yunoncha kristallos (krystallos) so'zidan olingan bo'lib, muz degan ma'noni bildiradi. Kristallarni kristallogafiya Fani urgatadi. Kristall ko'pyokli gemetrik shaklda qattiq jism bo'lib , uning tarkibini (ion, atom, moleko'lalar) zarrachalar tashkil etadi, bu zarrachalar ma'lum qonuniyatga binoan kristall panjarasining tugunchalarida tartibli joylashgan bo'ladi. Shularga asoslanganda kristall ma'lum ko'lay ximik va fizik sharoitda hosil bo'lgan geometrik shakldagi qattiq jismdir.Kristal tuzilishidagi jismlarga: galit perit kub shaklidagi flyuritlar misol bo'ladi. Magnitik olmoslarning kristallari aktaedr shakliga ega KRISTALLARNING muhim XUSUSIYaTLARI Kristall moddalarning xarakterli xususiyatlari shundaki, ularning atomlari,ionlari yoki moleko'lalari ma'lum qonuniyat asosida kristall panjarasining tugunchalarida tartib Bilan Biron geometrik shaklda joylashgan bo'ladi. Kristallarning bu xarakterli xususiyati ularning Biron geometrik shaklda tasvirlanishiga sababchidir.Shuning uchun kristallarning ichki tuzilishi tashqi qiyofasi Bilan uzviy ravishda bog'liq bo'ladi. Kristallarning yana boshqa xarakterli xususiyati shundaki ,ular ko'lay Kimyo va fizik sharoitida o'z-uzidan yoklar,kirralari, uchlar hosil qilib , biroq geometrik shaklida bo'ladi. Simmetriya tekisligi - tasavvur etiluvchi tekislikdir.Shu simmetriya elementining yordamida kristall shakli bir-biriga o'xshash, o'lcham jihatdan bir-biriga teng -simmetrik bo'laklarga bulinadi. Simmetriya tekisligi utgazilgach , kristalni teng 2 bo'lakka bulingan qismlari ko'zgu aksida biri ikkinchisiga juda o'xshash bo'ladi. Simmetriya tekisligining soni hamma kristallarda turlicha bo'ladi.Masalan,kub shaklidagi kristaldan 9 ta simmetriya tekisliklari o'tadi (9-rasm).Ular 9R rakami Bilan ifodalanadi.Geksogonal prizma shakldagi kristallardan 7ta simmetriya tekisligi o'tadi. Blis-savollar 1. Kristall nima? 2. Kristallar amorf moddalardan qanday farq qiladi? 3. Kristall panjarasi va elementlari nima? 4. Kristall panjarasining elementlar katagi, parametrlari bilan kristall shaklini uzviy bog'lanishini ta'riflab bering. 5. Kristallarning cheklovchi elementlari va ular yok burchaklarining doimiylik qonuni qanday? 6. Simmetriya elementlari nima, 7. Simmetriya o'qining ta'rifi va uning ahamiyati nimadan iborat? 8. Singoniyalar soni va ularga xarakteristika bering. 9. qanday kategoriya xillari bor va ularning bir-biridan farqi nimada, 10. Simmetriya elementlari yordamida kristallar singoniyalarini, kategoriyalarini aniqlash qoidalarini aytib bering. 1. Tetraedr 2. Oktaedr 3. Kub 4. Rombododekaedr 5. Pentagondodekaedr 6. Tetragontrioktaedr 7. Romboedr 8. Skalenoedr 9. Trapesoedr 10. Trexgrannaya prizma 11. Trexgrannaya bipiramida 12. Shestigrannaya prizma ...