Pоlimerlаr kimyoviy tuzilishi sinflаnishi, nоmlаnishi, molekulyar massasi va polidispersligi

Mavzu: pоlimerlаrning kimyoviy tuzilishi, sinflаnishi vа nоmlаnishi. Polimerlarning molekulyar massasi va polidispersligi Reja: Mavzuga doir yoriltilishi kerak bo'lgan rejalar: Polimerlarning regulyar va noregulyar tuzilishlari. Polimerlanish natijasida asosiy zanjirda asimmetrik uglerod atomi hosil bo'ladi. Demak, makromolekuladagi elementar halqa (zveno) optik faollik namoyon qiladi va ular konfiguratsiyasi qutblangan nur tekisligini o'ngga buruvchi D shakl va chapga buruvchi L shaklli fazoviy izomerlarga xos bo'ladi. Shu shakllarning makromolekulada qanday taqsimlanganligiga ko'ra X o'rinbosarning molekuladagi fazoviy o'rni belgilanadi. Bu asimmetrik uglerod atomida X guruhning joylanish holatiga qarab polimerlar izotaktik, sindiotaktik va ataktik tuzilishli bo'ladi. Ataktik polimerlarda asimmetrik uglerodli D va L konfiguratsiyalar betartib joylashgan bo'ladi. Ko'pgina ataktik polimerlarda monomer qoldiqlar o'zaro α, β (boshga dum) bog'lanishga ega bo'ladi. Yuqori molekulyar birikmalar konformatsiyasi va konfiguratsiyasi. Konfiguratsiya - molekulada atomlarning aniq bir fazoviy joylashuvi bo'lib, issiqlik harakati jarayonida molekula o'zining tuzilishini o'zgartirmaydi (sis-trans-izomeriya, oqsil molekulalarining birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi va to'rtlamchi tuzilishlari, DNK ning ikkilamchi tuzilishi va h.z). Konformatsiya - molekuladagi atomlarning fazoviy joylashuvi bo'lib, issiqlik harakati ta'sirida molekuladagi atom yoki atomlar guruhining kimyoviy bog'larini uzmagan holdagi erkin harakati (aylanishi). Konformatsiya va konfiguratsiya tushunchalarini bir-biridan farqlay bilish kerak. Konformatsiyadan farq qilib, molekulalar bir konfiguratsiyadan boshqasiga o'tishi uchun kimyoviy bog'ning uzilishi talab etiladi. Polimerlar turli xil konformatsiyalarni qabul qilishi mumkin: G'ujanak konformatsiya. Bu chiziqli polimerlar uchun xarakterli (PE, PP, PUB va zinasimon polimerlarga polifenilensiloksan kiradi); Gomozanjirli polimerlar sinfi bir necha sinfchalarga bo'linadi-karbozanjirli; kremniy zanjirli (polisilanlar), oltingugurtning, qalayning va boshqalarning polimerlari. Geterozanjirli polimerlar sinfi gomozanjirlilarga nisbatan yanada ko'proq sinfchalarga bo'linadi: oksikarbozanjirli, azotkarbozanjirli, oksialyuminiy zanjirli, oksikarboazot zanjirli va h.z. Bundan tashqari polimerlar kimyoviy tabiatiga ko'ra Organik; Anorganik; Elementorganik polimerlarga bo'linadi. Organik polimerlar tarkibida uglerod, vodorod, azot, kislorod, galogenlar atomlari bo'ladi. Polimerlar qizdirilishga munosabatiga qarab termoplastik va termoreaktiv polimerlarga bo'linadi. Termoplastik polimerlar odatdagi sharoitda qattiq bo'lib, qizdirilganda yumshaydi va qovushqoq-oquvchan holatga o'tadi, sovutilganda esa dastlabki xossalarini saqlagan holda qaytadan qattiq holatga o'tadi. Termoplastik polimerlarga polietilen, polipropilen, polistirol, poliakril efirlar, polimetilmetakrilat, polivinilxlorid, kapron, lavsan va boshqalar misol bo'ladi. Termoreaktiv polimerlar qizdirilganda oldin suyuqlanadi, so'ngra esa erimaydigan va suyuqlanmaydigan qattiq moddaga aylanadi. Chunki yuqori temperatura va bosim ostida termoreaktiv polimerlarning chiziqsimon makromolekulalari o'zaro kimyoviy ta'sirlashib tikiladi va to'rsimon tuzilishga ega bo'ladi. Termoreaktiv polimerlarga fenol-formaldegid, rezina, ebonit va boshqa smolalar misol bo'ladi. Yuqori molekulyar birikmalar kelib chiqishiga ko'ra 3 xil bo'ladi: 1-Tabiiy - oqsillar, polisaxaridlar, tabiiy smolalar, tabiiy kauchuk, nuklein kislotalar, jun , ipak, olmos, grafit va boshqalar; Tabiiy anorganik polimerlarga rombiedrik oltingugurt, SiO2, Al2O3 (korund), silikatlar (xMenOm ∙ ySiO2 ∙ zH2O bu yerda Me ...