Sirt hodisalari. Adsorbsiya

Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Tibbiy va biologik kimyo kafedrasi Tibbiy kimyo fani Sirt hodisalari. Adsorbsiya Tayyorladi: Raximberdiyeva Durdona Qabul qildi: Abilkasimov Akmal Bekturdiyevich Sirt hodisalari. Sirt tarangligi koeffitsiyenti. Sirt energiyasi. Kimyoviy va biologik sistemalar tarkibiy qismlarining o'zaro ta'sirlashuvi aksariyat hollarda ularning sirt yuzalarida sodir bo'ladi. Sirt yuzasida sodir bo'ladigan hodisalar sirt hodisalari deyiladi. Solishtirma sirt Sirt energiyasining qiymati sirt yuzasiga to'g'ri proporsionaldir. 1 kg modda sirti solishtirma sirt deyiladi. Agar 1kg temir bo'lagining solishtirma sirt qiymati ~0.015 m2 bo'lsa, ammiak sintezida ishlatiladigan temir katalizatorining solishtirma sirti ~100 m2kg ga to'g'ri keladi. S0=SV Solishtirma sirt S0 moddaning maydalanish darajasiga to'g'ri proporsional. Solishtirma sirt Disperslanish darajasi 1kg moddadagi zarrachalar soni bilan aniqlanadi N=nm m=massa n=zarrachalar soni Solishtirma sirt Sirt yuzasini 1sm2 ga oshirish uchun zarur bo'lgan energiyaning Jsm2 larda ifodalangan qiymati 1sm2 yuzaga to'g'ri keladigan erkin energiya qiymatini ifodalaydi. Bu ifoda sirt tarangligi ham deyiladi. Sirt tarangligi 1sm2 ga to'g'ri keladigan erkin energiya qiymatini bildiradi. Adsorbsiya. Absorbsiya. Xemosorbsiya. Adsorbsiya qanday omillarga bog'liq Fazalar chegarasida moddalar konsentratsiyasining ichkari hajmidagiga nisbatan o'zgarishi adsorbsiya deyiladi. Boshqa moddalarni o'ziga yutish qobiliyatiga ega bo'lgan moddalar adsorbentlar deyiladi. Sirtda boshlangan yutilish adsorbent ichiga davom etsa, absorbsiya deyiladi Absorbsiya Xemosorbsiya Gazlarning suyuqliklarda erishi absorbsiyaga misol bo'la oladi. Agar yutilish natijasida kimyoviy reaksiya sodir bo'lsa, xemosorbsiya deyiladi. Bu jarayon ham sirtda, ham hajmda borish mumkin. Bunga misol qilib karbonat angidridning CaO ga yutilishini keltirish mumkin. Adsorbsiya qanday omillarga bog'liq? Gaz va bug'lar bosimi oshishi bilan adsorbsiya kuchayadi. Adsorbsiya adsorbent va adsorbtivning kimyoviy va fizik tabiatiga bog'liq. Masalan, aktivlangan ko'mirda alifatik moddalarga qaraganda aromatik moddalar bir qadar yaxshi adsorbilanadi Sirt faol va sirt nofaol moddalar. Ayrim moddalar eritmada adsorbsiyalanib yuza qavatida yig'iladi va sirt tarangligi qiymatini kamaytiradi. Adsorbent sifatida yig'ilib adsorbsiylanganda sirt tarangligini kamaytiradigan moddalarb sirt faol moddalar deyiladi. Bunga misol: yog' kislotalari, spirt, keton, sovunlarni, har xil oqsillar Sirt faol va sirt nofaol moddalar Berilgan yuzada adsorbsiylanmaydigan va suyuqlik sirt taranglik qiymatini oshiruvchi moddalar sirt nofaol moddalar deyiladi. Suvga nisbatan sirt faol bo'lmagan moddalarga anorganik kislotalar, tuzlar, asoslar, ayrim organik moddalarni keltirishimiz mumkin. Difial moddalar Bir vaqtining o'zida ham qutbli ham qutbsiz guruhlar tutgan moddalar difial moddalar deyiladi. Suvli eritmalarda bo'ladigan adsorbsiyalarda erigan modda tarkibida qutbli (gidrofil) va qutbli bo'lmagan (gidrofob) guruhlarning bo'lishi katta ahamiyatga ega. Difial moddalar Bularga misol qilib amil spirtini misol qilib keltirish mumkin. Uning tarkibida qutbli bo'lmagan amil radikali hamda qutbli bo'lgan gidroqsil guruhi mavjud Musbat va manfiy adsorbsiya Adsorbsiya mubat (+) va manfiy (-) bo'lishi mumkin. ...