Bufer sistemalar

Mustaqil ish Mavzu: Bufer sistemalar Tayyorladi: Shukhratov Bobur Tekshirdi: abilkasimov akmaljon SOG'LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI DAVOLASH ISHI FAKULTETI 107A- GURUH TALABASI Reja: 1. BUFER SISTEMALAR HAQIDA TUSHUNCHA VA UNI TURLARI; 2. BUFER SISTEMALARNING TA'SIR MEXANIZMI; 3. KISLOTALI VA ASOSLI BUFER SISTEMALAR UCHUN GENDERSON-GASSELBAH TENGLAMASI; 4. ORGANIZMNING BUFER SISTEMALARI; 5. BUFER SISTEMALARNING TIBBIYOTDAGI AHAMIYATI. Bufer ta'sir haqida tushuncha Eritmada muhit pHini doimiy saqlab turish xususiyatiga ega bo'lgan sistemalar bufer sistemalar yoki bufer eritmalar deyiladi. Bufer sistemalarning oz miqdorda kuchli kislota yoki kuchli asos qo'shganda ham pHni doimiy saqlab turish qobiliyati bufer ta'siri deb nomlanadi. Bufer sistemalar tarkibi bo'yicha ikki turga bo'linadi: 1. Kuchsiz kislota va shu kislotaning kuchli asos bilan hosil qilgan tuzining aralashmasi. Masalan: CH3COOH + CH3COONa - atsetatli bufer eritma 2. Kuchsiz asos va shu asosning kuchli kislota bilan hosil qilgan tuzining aralashmasi. Masalan: NH4OH + NH4Cl - ammiakli bufer eritma Ko'riladigan Bufer sistemalar CH3COOH + CH3COONa - atsetatli bufer sistema NH4OH + NH4Cl - ammiakli bufer sistema H2CO3 + NaHCO3 - gidrokarbonatli bufer sistema NaH2PO4 + Na2HPO4 - fosfatli bufer sistema PtCOOH + PtCOONa - oqsilli bufer sistema HHb + KHb - gemoglobinli bufer sistema HHbO2 + KHbO2 - oksigemoglobinli bufer sistema Bufer sistemalarning ta'sir mexanizmi CH3COOH CH3COO- + H+ CH3COONa CH3COO- + Na+ Oz miqdorda kuchli kislota qo'shganda: H+ + CH3COO- = CH3COOH ya'ni muvozanat kuchsiz elektrolit CH3COOH hosil bo'lish tomonga siljiydi. Oz miqdorda kuchli asos qo'shganda: OH- + H+ = H2O ya'ni muvozanat kuchsiz elektrolit H2O hosil bo'lish tomonga siljiydi. Kislotali bufer sistema uchun Genderson-Gasselbah tenglamasi [CH3COOH] -lg [H+] = -lgKdis.- lg-- [CH3COO-] C tuz pH = pKk-ta + lg -- C k-ta NH4OH NH4+ + OH- NH4Cl NH4+ + Cl- Asosli bufer sistema uchun Genderson-Gasselbah tenglamasi [NH4OH] C tuz -lg [OH-] = -lgKdis.- lg-- pOH = pKasos + lg -- [NH4+] Casos C tuz pH = 14 - pKasos - lg -- Casos yoki: Bufer sig'imi C B = -- mmol pH1 - pH0 Bu yerda: B - bufer sig'imi; mmol C - qo'shilayotgan kuchli kislota yoki asosning mmoldagi miqdori pH0 - boshlang'ich muhit pHi pH1 - ohirigi muhit pHi N ·V B = -- mmol pH1 - pH0 Bu yerda: B - bufer sig'imi; mmol N - titrlovchi eritmaning molar ekvivalent konsentratsiyasi; mmoll V - titrlovchi eritmaning hajmi; l pH0 - boshlang'ich muhit pHi pH1 - ohirigi muhit pHi Organizmning Gidrokarbonatli bufer sistemalari Gidrokarbonatli bufer sistema - qonning asosiy bufer sistemasi: H2CO3 ...