Ammiakni xususiyatlari va ishlab chiqarish asoslari

Ammiakni xususiyatlari va ishlab chiqarish asoslari Reja: 1.Ammiakni fizik-kimeviy xususiyatlari. 2.Ammiakni hosil bo'lish reaksiyasning statikasi. 3.Ammiak sintezi jarayenini kinetikasi. 4.Ammiak sintezi katalizatorlari. Tayanch so'zlari: Ammiak, Le-Shatelye prinsipi, siklik qurilma, ammiakni kondensatlash, sirkulyatsiya kompressori, ammiak sintezi katalizatorlari, ammiakni hosil bo'lish mexanizmi, adsorbsion nazariya, elektron nazariya, katalizator unumdorlishgi, effektiv bosim, inert gazlar, puflanuvchi gazlar, SA-1, SA-1V, dastlabki kataliz. AMMIAKNI FIZIK - KIMYOVIY XUSUSIYATLARI. Ammiak - NH3, molekulyar og'irligi - 17,u.b. teng, normal sharoitda rangsiz, o'tkir bug'uvchan hidli va achchiq ta'mli, ko'z qorachig'iga yallig'lanuvchan ta'sir etuvchi gazdir. Uning fizik xossalari: suyuq ammiakni Tqaynash=237,6 K., Terish =195,2 K; Tkritik = 405,4 K; Rkritik = 10,7878 MPa; Vmol.hajm=22,081 l (273 K va 0,1013 MPa bosimda); zichlik = 0,77 gg'sm3 (273 K va 0,1013 MPa). Suyuq ammiakni bug'lanish issiqligi (harorat oshishi bilan kamayadi). 223=415 kjg'kg; 273=1260 kjg'kg; 323 =1056 kjg'kg. 1 l suvda 750 l ammiak eriydi. Oddiy sharoitda ammiak juda turg'un bo'lib 1400 K va undan yuqorida sezilarli darajada ammiak parchalanadi: 2NH3 = N2 Q 3H2 - Q (1) Bu parchalanish katalizator ishtirokida 570 K ham borishi mumkin. ammiakni reaksiyaga kirishish qobiliyati ancha katta bo'lib, u birikishi, almashinishi va oksidlanishi mumkindir: 4NH3 Q5O2 = 4NO Q 6H2O Q Q (2) NH3 Q HNO3 = NH4NO3 QQ (3) AMMIAKNI HOSIL BO'LISH STATIKASI. Sintetik ammiak quyidagi gomogen, ekzotermik qayta reaksiya bo'yicha hajm qamayishi bilan (4 moldan 2 mol hosil bulyapti) olinadi: N2(g)Q3N2(g)=2NN3(g)Q9,02 kj (28.4.) Bu reaksiyaning muvozanati Le-Shatelye prinsipiga muvofik, haroratni pasayishi va bosimni oshirish bilan ungga siljiydi. Ammiakni muvozanat sharoitidagi miqdori, % (x) da har xil bosim (1-100 MPa) va haroratlar uchun quyida keltirilgandir (1-jadval). 1-jadval. Ammiakni muvozanat sharoitidagi gaz aralashmasidagi miqdori. Bu jadvaldan ko'rinib turibdiki, ammiakning chikimi bosim oshishi bilan oshayapti, ammo haroratning oshishi bilan esa kamayapti. Ammikning hosil bo'lishi muvozanat doimiy miqdori: 1 R2NH3 K1md=-- = -- ( 5 ) Kmd RN2*H3N2 yoki RN2*R3N2 Kmd = -- (6 ) R2NH3 Bu yerda: SN2, CN2, CNH3 - N2, N2, NH3 larni konsentratsiyalari,%(x). Ma'lumki SN2QSN2QCNH3=100 % (x) (7) Konsentratsiyalari (x). agarda xar bir gazning ulushli bosimini uning konsentratsiyasi va umumiy bosimi orqali ifodalasak: RN2 = SN2*R g' 100; (28.8.) RN2 = Sn2*R g' 100; (28.9.) RNN3 = SNN3*R g' 100; (8) bo'lib u vaqtda: KM.D. 0=SN2*C3H2*R2 g' S2NH3*104: (9) Boshqa tomondan ma'lumki, stexometrik sharoitda: C3H2 : SN2 = 3 : 1 = 3 (10) yoki SH2 = 3SN2 (11) u vaqtda: 3SN2 Q SN2 Q SNN3 = 4SN2 Q SNN3 = 100 % (12) Bu yerdan ...