Anorganik birikmalarning eng muhim sinflari

Anorganik birikmalarning eng muhim sinflari Reja: Oksidlar. Oksidlarning turlari, olinishi va xossalari. Kislotalar. Kislotalarning klassifikatsiyasi, olinishi va xossalari. Asoslar, olinishi va xossalari. Tuzlar, ularning klassifikatsiyasi, olinishi va xossalari. Oksidlar Elementlarning kislorod bilan hosil kilgan birikmasi oksidlar deyiladi. Oksidlarda kislorod bilan birikkan element doimo musbat valentli, kislorod esa manfiy valentli bo'ladi. (FwO dan boshqa birikmalarda). Oksidlar kimyoviy xossalariga ko'ra turt gruppaga bulinadi' q) asosli oksidlar' w) kislotali oksidlar' e)amfoter oksidlar (bular tuz hosil qiluvchi oksidlar xam deyiladi)~ r) tuz hosil kilmaydigan oksidlar (masalan, NO va SO tuz hosil kilmaydi). Kupincha bu oksidlar betaraf (indiferent) oksidlar xam deyiladi, lekin bu to'g'ri emas, chunki ular xam kimyoviy reaksiyaga kirishadi va birikma hosil qiladi. Masalan' w NO + CIw = wNOCI CO + eHwe00º CHr + HwO Oksidlarning nomlanishi. Uzgarmas valentli elementlar oksidining nomi shu element nomiga oksid so'zini qo'shish yo'li bilan hosil kilinadi. Masalan, KwO kaliy oksid,NawO natriy oksid SaO kaltsiy oksid, AIwOw alyuminiy oksid va xokazo. Agar element uzgaruvchan valentlik namoyon kilsa, uning oksidini atashda shu elementning nomiyoniga kavs ichida rim rakami bilan elementning valentligi kursatiladi va oxiriga oksid so'zi kushiladi. FeO temir (II) - oksid FewOw temir (Sh) - oksid, SO uglerod (P) -oksid, SOw uglerod (IV) -oksid va xokazo. Oksidlarning olinishi. Oksidlarni quyidagi usullardan foydalanib olish mumkin' Metall yoki metalloidlarning kislorod bilan birikish (bu jarayon yonish yoki oksidlanish deyiladi) S + Ow = SOw rP + tOw = wPwOt wMg +Ow=wMgO rAl+eOw=wAlwOe w. Murakkab moddalarning kislorodda yonishi. SNr+wOw=SOw+wNwO, wSwNw+tOw=rSOw+wNwO. e. Gidrooksidlarning parchalanishi' Si(ON)w tº SiO+NwO wAl(OH)etº AlwOe + eHwO Tuzlarning parchalanishi. SaSOe tºCaO + SOw wPb(NOe )wtº wPbO + rNOw + Ow va xokazo A s o s l i o k s i d l a r. Kislotalar yoki kislota oksidlari bilan o'zaro ta'sirlashib,tuz hosil kiladigan oksidlar asosli oksidlar deyiladi. Ishkoriy va ishkoriy - yer metallarining oksidlari ( LiwO, CaO, MgO, BaO va xokazo) suvda yaxshi eriydi. Metall oksidlarining xammasi xam asosli oksidga misol bulavermaydi. Ayrim metallar kislotali, asosli va amfoter oksid hosil qilishi mumkin. Masalan, CrO asosli CrwOw kislotali, MpO asosli MpOw amfoter MpOe va MpwOu kislotali oksid hisoblanadi. Oksid tarkibida ion bog'lanish kuchsizlanib, kovalent bog'lanish kuchaygan sari oksidning xarakteri uzgarib, avval amfoter, keyin kislotali xossalarni namoyon qiladi~ boshqacha aytganda, elementning ksidlovchilik xossasi ortishi bilan uning xarakteri amfoter yoki kislotali oksid xossasiga utib boradi Masalan, KwO, SaO, AlwOe, SlOw, NwOt, SOe, ClwOu katorda oksidlarning kislotalik xossasi kuchayadi. K i m yo ya v i y x o s ...