Aromatik uglevodorodlar haqida umumiy ma'lumot

1 Aromatik uglevodorodlar Mavzu: Aromatik uglevodorodlar Maqsad: A) Ta'limiy: O'quvchilarga aromatik uglevodorodlar haqida tushuncha berish. B) Tarbiyaviy: kimyo faniga qiziqishini oshirish, kimyoviy yangiliklardan xabardor bo'lishga undash; D) Rivojlantiruvchi: aromatik uglevodorlarning xossalarini farqlash ko'nikmasini hosil qilish, masalalar yechish, reaksiya tenglamalarini yoza olish ko'nikmasini hosil qilish. Darsning jihozi: benzol, mavzuga oida tablitsalar, jadvallar, tarqatma materiallar. Darsning uslubi: noan'anaviy, aqliy hujum, savol-javob, insert jadval, Idrok xaritasi, organayzer. Darsning borishi: I.Tashkiliy qism: O'quvchilar bilan salomlashish, navbatchi axboroti. Darsning maqsadini aytish. 2 Darsga sinfni tayyorlash. II. O'tgan mavzuni so'rash va mustahkamlash. Aqliy hujum: Savollar she'riy tarzda beriladi: 1. Atom tuzilishining Planеtar modеli, Qaysi buyuk olimlar Tafakkurin maxsuli? 2. Gazlar atom ilmini Ilk bora o'rgangan kim? Atomistik asosni Oldi kimyoviy ilm? 3. Alkolloidshunoslar Maktabini yaratgan kim? Nеcha ming o'simlikni O'rgangandir bu olim? 3 4. Aytingiz, qaysi ayol Kimyoda erur dongdor? Nobеl mukofotiga Ikki bora sovrindor? 5. Kim u - fizik, kimyogar, Shе'r yozishning ustasi. Mozaikachi rassom, Qomuschidir - qisqasi? 6. Kim u - ilmiy kimyoning Asoschilaridan biri? Unga ma'lum bo'lgandi Yigirma uch modda siri? JAVOBLAR: 1. Rеzеrford va Bor. Proton va Nеytron yadroda, elеktron qobiq - orbitada. 2. Jon Dalton - ingliz fizigi va kimyogari. 3. S.Yu.Yunusov, 4 ming o'simlikni o'rgangan, alkolloidlarning tibbiyotda qo'llani-lishida roli katta. 4. Mariya Skladovskaya - Kyuri (1867-1934). 5. M.V.Lomonosov (1711-1765). 6. Antuan Loran Lavuazе. 4 5 Uy vazifasini so'rash va mustahkamlash. 6 7 II. Yangi mavzu bayoni. Aromatik uglevodorodlar o'ziga xos bo'Igan qanday xususiyatlarga ega? Aromatik uglevodorodlar molekulasida benzol yadrosi tutgan karbotsiklik uglevodorodlardir. Aromatik uglevodorodlar halqali tuzilishiga ega. Aromatik uglevodorodlarning ayrim vakillari xushbo'y hidga ega. Aromatik uglevodorodlarning dastlabki a'zosi benzol - C6H6 8 9 AROMATIK UGLEVODOROD BENZOL NAFTALIN 10 Benzol molekulasining tuzilishi 11 Benzol molekulasi modeli 12 Benzol molekulasining σ-bog' orqali bog'lanishi 13 Benzol molekulasida π-bog' hosil bo'lishi 14 15 Nomenklaturasi 16 17 18 19 20 21 Nitrolash 22 Sulfolash 23 24 25 IV. Mustahkamlash. Insert jadvali 26 Insert jadvali Aromatik uglevodorlarning to'yingan va to'yinmagan uglevodorodlardan farqli va o'xshash tomonlarini VEEN diagrammasida ko'rsating. 27 28 29 30 31 1. Qanday uglevodorodlar aromatik uglevodorodlar deb ataladi? 2. Aromatik uglevodorodlar uchun qanday izomeriya xos? 3. Benzol uchun xos bo'lgan reaksiya tenglamalarini yozing. 4. Aromatik uglevodorodlarni to'yingan va to'yinmagan uglevodorodlar dan qanday farqlash mumkin? 5. Quyidagi o'zgarishlarni amalga oshirish uchun zarur reaksiyalarning tenglamalarini yozing: 32 Idrok xaritasi 33 34 V.Uyga vazifa: 34-mavzuni o'qish, o'rganish, 5-6-mashqlarni ishlash, krossvord tuzish. 1. Tabiiy gazni birinchi vakili 2. 18 tartib raqamdagi kimyoviy element 3. ...