Atsetilen uglevodorodlari. Alkinlar

Atsetilen uglevodorodlari (Alkinlar) Reja: Izomeriyasi va nomlinishi. Olinish usullari. Fizik va kimyoviy xossalari. Muhim vakillari. Umumiy ma'lumotlar Atsetilen uglevodorodlari - SnH2n-2 Tuzilishida -SS- bog'lanish bo'ladi. Bunda S  S bog'lanishga sarf bo'lgan elektronlar sp-gibridlangan. Dastlabki vakili atsetilen SN  SN. Izomeriyasi Alkinlarda 2 xil izomeriya kuzatiladi. Struktura izomeriyasi Uch bog'ning holat izomeriyasi Uglevodorodlarda izomerlar soni solishtirma jadvali Nomenklatura Alkinlar asosan ratsional va sistematik nomenklaturalar asosida nomlanadi. Sistematik nomenklatura bo'yicha nomlashda alkanlar nomi oxiridagi -an qo'shimchasi -in qo'shimchasi bilan almashtiriladi. Uchbog' va radikallarning holati raqamlar bilan ko'rsatiladi. Sanoatda olinishi Kaltsiy karbiddan olinishi Metanni chala oksidlash Fizik xossalari Atsetilen, metil va etilatsetilen - gazsimon dimetilatsetilendan boshlab - suyuqlik S17 - qattiq moddalar Atsetilen havo bilan portlovchi aralashma. Yonganda 300S gacha issiqlik ajraladi. Metallarni qiriqish va payvandlashda ishlatiladi. Zichligi hamda nur sindirish ko'rsatkichi tegishli olefinlarga va parafinlarga qaraganda katta. IQ-spektrda 2100-2300 sm-1 oralig'ida uchbog' valent tebranishi uchun xarakterli yutilish chizig'i. YaMR-spektrda -SSN guruhi protoni qo'shbog' protoniga nisbatan kuchli signalga ega. Suvning birikishi - gidratlash (Kucherov reaksiyasi). Katalizator - Simob tuzlari Etekov qoidasi - qo'shbog' tutgan uglerod atomi gidroqsil guruhini ushlab tura olmaydi va qayta guruhlanish yuzaga keladi. Spirtlarning birikishi. Oddiy vinil efirlari hosil qiladi Vinil efirlari yana spirtlar bilan reaksiyaga kirishib, atsetallarni hosil qiladi Vinil,butil efiri - Shastakovskiy balzami - o'n ikki barmoqli ichakni davolashda ishlatiladi. Organik kislotalarning birikishi. Murakkab vinil efirlarini hosil qiladi Vinilatsetat elimlar olishda, organik shisha tayyorlashda ishlatiladi. Izomerlanish reaksiyasi Rus olimi A.Ye.Favorskiy metil atsetilenni allenga izomerlanishi va bu jarayonning muvozanatda bo'lishini aniqlagan: Metilatsetilen Allen Ayrim vakillari va ularning ishlatilishi. Atsetilen yiliga 230 ming tonna ishlab chiqariladi. Uning hosilalari orasida vinilatsetilen, atsetilen spirtlari ahamiyati g'oyat katta. Vinilatsetilen +50S da qaynaydigan gaz. Atsetilenni metandan olishda qo'shimcha mahsulot sifatida hosil bo'ladi. Vinilatsetilendan sanoatda xloropren (2-xlorbutadien-1,3) olinadi. Xloropren yonmaydigan kauchuk va rezinalar olishda xom ashyo. Atsetilendan yuqori molekulali birikmalar, sun'iy qon, monomerlar olinadi. Atsetilen uglevodorodlari (Alkinlar) Reja: Izomeriyasi, nomlinishi va olinish usullari. Fizik va kimyoviy xossalari. Muhim vakillari. Atsetilen uglevodorodlarining umumiy formulasi SnH2n-2 bo'lib, ularning tuzilishida - S S - bog'lanish mavjud bo'ladi. Bunda uglerod-uglerod orasidagi bog'lanishga sarf bo'lgan elektronlar sp-gibridlangan holatda bo'ladilar. Atsetilen uglevodorodlarining dastlabki vakili atsetilen SN SN dir. Izomeriyasi va nomenklaturasi. Atsetilen uglevodorodlarida struktura izomeriyasi S4N6 dan boshlanadi. Atsetilen uglevodorodlari izomerlarining soni etilen uglevodorodlarinikiga nisbatan kam, to'yingan uglevodorodlarnikiga nisbatan esa ko'p. Masalan, uglerodlari soni 8 ga teng bo'lgan to'yingan uglevodorodlar izomerlarining soni 18 ga, etilen uglevodorodlarinig soni 66 ga, atsetilen uglevodorodlari izomerlari soni esa 32 ga teng. Buning sababi atsetilen ...