Biogaz ishlab chiqarish texnologiyasi

Biogaz ishlab chiqarish texnologiyasi Reja: 1. Biometanigenez 2. Energiya ishlab chiqarishda bakteriyalar! 3. O'zbekistonda olib borilayotgan ishlar Metanli bijg'ish yoki biometanogenez jarayoni 1776-yil Volt tomonidan ochilgan bo'lib, u birinchi marta botqoq gazi tarkibida metan borligini aniqlagan. Ushbu jarayon davomida olinadigan biogaz tarkibida metan borligini aniqlagan. Ushbu jarayon davomida olinadigan biogaz tarkibida 65%metan, 30% CO2, 1% H2S va kam miqdorda O, H, N uchraydi. U ko'k rang berib yonadi va hidsiz. 1 m3 biogaz 4 kVt soat elektr energiyasi, 0,6 litr kerosin, 1,5 kg ko'mir va 3,5 kg o'tinga teng. SHunday qilib, metanli bijg'ish XVII asrning oxirlarida ochilgan bo'lib, ushbu murakkab jarayonda bir qancha mikroorganizmlarning turlari ishtirok etadilar (ko'proq, Methanobacterium va M.hungati). Biogaz olishda metan hosil qiluvchi ko'p komponentli mikroblar assosiasiyasi talab qiladigan organik mahsulotlar aralashmasidan (somon, qushlar va hayvonlar chiqindilari, suvo'tlari, sellyuloza saqlovchi biomassalar va h.k) foydalaniladi Biometanogenez 3 bosqichda amalga oshiriladi: Organik birikmalarni eritish va gidrolizlash Atsidogenez metanogenez Bu jarayonda 3ta guruh bakteriyalar ishtirok etadi. 1-guruh bakteriyalar murakkab organik substratlarni moy, propion va sut kislotasiga aylantiradi, Bacteroides Selenomonas 2-guruh bakteriyalar bu organik kislotalarni sirka kislota, H va CO2ga aylantiradi, Clostridium aceticum Moorella thermoacetica 3-guruh bakteriyalar metan hosil qiluvchi bakteriyalar vodorodni yutib CO2ni metanga aylantiradilar Methanobacterium M.hungati Biometanogenez suv o'tkazmaydigan silindrik sisternalarda amalga oshiriladi. Bunday yo'l bilan biogaz olishni AQSH, Yevropamamlakatlari, Isroil, Hindiston, Xitoy kabi mamlakatlarda keng qo'llaniladi. O'zbekistonda keng maydonni g'o'za, kanop, tamaki, kungaboqar o'simliklari egallaydi, G'o'za poyasidan hozircha spirt, qog'oz olishga urinishlar amalga oshirilayotgan bo'lsa, boshqa o'simliklar shukchaki yoqib yuborilmoqda. O'zbekiston olimlari ushbu chiqindilardan ekologik toza, issiqlikni o'zida yaxshi saqlash xususiyatiga ega bo'lgan toza qurilish materiallarini olish texnologiyalarini ishlab chiqish ustida ham samarali tadqiqotlar olib bormoqdalar va ba'zi bir yutuqlarga ham, erishganlar. Mavzu yuzasidan testlar: 1. Biometanogenez jarayoni qachon, kim tomonidan ochilgan A) 1776-yil Volt tomonidan B) 1794- yil Lui Paster tomonidan C) 1857-yil Nils Bor D) 1564-yil Ch. Darvin 2. Biogaz tarkibini ko'rsating A) 65%metan, 30% CO2, 1% H2S va kam miqdorda O, H, N B) 65%metan, 30%, O, H, N 1% H2S va kam miqdorda CO2 C) 65%metan, 1% CO2, 30% H2S va kam miqdorda O, H, N D) 30% metan, 65% CO2, 1% H2S va kam miqdorda O, H, N 3. Biogazning rangi qanday A)ko'k B) qizil C) sariq D) rangsiz 4. 1 m3 biogaz necha kg o'tinga teng A) 3,5 kg B) 3.0kg C)3.8kg D)4kg 5. Biogaz olishda nimalardan foydalaniladi A) somon, qushlar va hayvonlar chiqindilari, suvo'tlari, sellyuloza saqlovchi biomassalar B) bakteriyalar, ...