Bir asosli oksikislotalar

Bir asosli oksikislotalar Reja: Bir asosli oksikislotalar Gidrooksikislotalarning olinish usullari. Kimyoviy xossalari Bir asosli oksikislotalar Kislota radikallari bir yoki bir necha vodorod atomlarining bir yoki bir necha spirt gidroqsiliga almashinishi natijasida hosil bo'ladigan kislotalar hosilasi gidroksikislotalar (yoki oksikislotalar) deb ataladi. Umumiy formulasi: (OH)n-R-(COOH). 2-oksipropan k-ta γ-gidroksimoy k-ta β-oksimoy k-ta (+)D-sut k-ta (+)L-sut k-ta α-oksimoy k-ta β-oksimoy k-ta γ-oksimoy k-ta α-gidroksiizomoy k-ta β-oksiizomoy k-ta izomoy kislota Gidrooksikislotalarning olinish usullari. Oksikislotalarning sanoatda biosintetik yo'li bilan hamda sintetik usullar bilan olinadi. Masalan, kislota monosaxaridlarni maxsus mikroorganizmlar ishtirokida bijg'itish usuli bilan. α-nitrospirtlarni gidrolizi xam α-oksi kislotalarni umumiy olinish usullaridan hisoblanadi. 2-oksipropan k-ta 2-xlorpropan k-ta To'yimagan kislotalarni gidratatsiyaga uchratib: 3-oksipropan k-ta Kimyoviy xossalari: Kislotali xossasi: kislota tarkibiga ON guruhini kiritish birikmani kislotalik xossasini oshiradi. Oksikislota - karbon kislotaga qaraganda kuchli hisoblanadi (-JOH hisobiga). Oksikislotalar-tuzlar, murakkab efirlar, galogen angidridlar va boshqalarni hosil qiladi. ON guruhining reaksiyalari: α- oksikislotalarning degidratattsiyasi: α-laktid β-oksikislotaning degidratlanishi: β-oksimoy k-ta γ- va δ- oksikislotalar qizdirilganda ichki murrakab efir - Lakton hosil bo'ladi. γ-oksivalerian k-ta lakton, γ-oksivalerian k-ta SOON - gruppaning reaksiyalari: -SOON guruh tuzlar, murrakab efirlar, amidlar, galogenangidridlar va boshqalarni hosil qiladi. Oksikislotalarning qaytarilishi: Lakton va laktidlarning gidrolizi: Ayrim vakillari: - Sut kislota - Sut kislotani 80% li sirop ko'rinishida kuydirish uchun ishlatilinadi. hozirgi vaqtda uning ikki valentli Fe bilan hosil qilgan tuzi xam ishlatilinadi. Cut kislotadan to'qimachilik va teri sanoatida xam foydaliniladi.Sut kislota oziq-ovqat sanoatida konfet , spirtsiz ichimliklar tayyorlashda foydalaniladi.Sut kislotaniefiri non yopishda sifatli , chiroyli qilish uchun,muzqaymoq tortlar tayorlashda ishlatilinadi. β-Gidroksimoy kislota. Diabet kasallarni siydigida uchraydi, atseton bilan hamda atsetosirka kislota bilan (atsetonli tela) deyiladi. γ-Gidroksi kislota. qarorsiz, osongina suv ajralib chiqib laktonga aylanadi. Ritsinol kislota. Kastor yog'ini tarkibida 80-85% ni tashkil qiladi(Kastor yog'i tibbiyotda ishlatilinadi).Qotmaydigan (maslyaniy lak) yog'i laklar, olif, nitrolak, sun'iy smola, sovunlar, surtma moylar, bo'yog'chilikda ishlatilinadi. nonvoychilikda, konfet chiqarishda, muzqaymoq tayorlashda qo'llanilinadi. Adabiyotlar: O.Ya.Neyland Organicheskaya ximiya. M.: «Vusshaya shkola», 1990. S.166-172, 658-681. A.N.Nesmeyanov, N.A.Nesmeyanov Nachala organicheskoy ximii. M.: «Ximiya». 1970. Kniga 2. S.288-376. A.E.Agronomov Izbrannue glavu organicheskoy ximii. M.: «Ximiya». 1990. S.474-589. K.N.Axmedov, H.Y.Yo'ldoshev Organik kimyo usullari. 2 qism. T.: «Universitet». 1993. 80-136 b. ...