Dien karbon vodorodlar

Dien karbon vodorodlar Reja: Dien uglevodorodlar haqida tushincha. to'yingan uglevodorodlarning monogaloidli birikmalari. Nomenklaturasi va izomeriyasi. Olinish usullari. Fizik va kimyoviy xossalari. Sanoatda va qishloq xujligida ishlatilishi. Urganiladigan asosiy tushunchalar. Dienlar, allen, Lebedev reaksiyasi, vulkanizatsiya, kauchuk. Molekulasida ikkita kush bog saqlangan birikmalarga dien uglevodorodlar deyiladi. Ularning umumiy formulasi alkinlarga o'xshash CnH2n-2 dir. Dien uglevodorodlarning sistematik nomenklatura bo'yicha nomi to'yingan uglevodorodlar nomi oxiridagi n xarfi o'rniga dien kushimchasini kushib va kush bog tutgan uglerod atomlarini ko'rsatish bilan hosil bo'ladi: 1 2 3 4 5 CH2qCH-CH-CHqCH2 I CH3 3-metil-1, 4-pentadien Dien uglevodorodlar molekulada kush boglarning joylanishiga va ularning xususiyatlariga karab uch guruhga bulinadi: Kumulyativ kush bogli yoki allen SN2qSN-SN3 tipidagi dien uglevodorodlar. bu dien uglevodorodlarda kush boglar yonma-yon joylashgan. Allen glitserindan kuydagi reaksiya bo'yicha olinadi: CH2OH CH2Br CH2 CH2 I I II II CH2OH → CHBr → C-Br → C I I I II CH2OH CH2Br CH2Br CH2 glitserin 1,2,3-tribrompropan 2,3-dibrompropen allen Allen uglevodorodlari oson reaksiyaga kirishadi va turli birikmalarni hosil qiladi. 2.Ajralgan kushbogli dien uglevodorodlar. Bu uglevodorodlarda kush boglar ikkita yoki undan ortik atomlari bilan ajralgan boladi. Ular CH2=SN(SN2)n-SN=H2 formulaga ega bo'lib, n=2,3,4ga tengdir. Ajralgan dien uglevodorodlar Vyurts usuli bo'yicha olinadi: Bu glevodorodlardagi kush boglar rekatsiyaga alohida kirishadi. Ana shu xususiyati bilan bu uglevodorodlardagi kush bog etilen uglevodorodlardagi kush bog xususiyatlariga o'xshashdir. Tabiiy kauchuk. (S5N8)n formulaga ega bo'lib, Braziliyada usadigan geveya daraxti shirasidan olinadi. Kauchuk koocho so'zidan olingan bo'lib, u daraxtning kuz yoshi manosini bildiradi. Olingan daraxt shirasiga sirka kislota kushilsa kauchuk ajralib chikadi. Tabiiy kauchuk elastik bo'lgani uchun iylishga juda chidamli. Uning yaxshi xususiyatlaridan biri suv va gaz o'tkazmaydi va elektrizolyatordir. Kauchuk suvda erimaydi, benzolda, xloformda va benzinda avval bukadi, sungra eriydi. ADABIYoTLAR: I.A. Karimov «O'zbekiston XXI asr bo'sag'asida. Xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va tarkkiyot kafolatlari» T.: «O'zbekiston» 1997. I.A. Karimov «Barkamol avlod orzusi» T.: «sharq» 1998. A.Abdusamatov «Organik kimyo» T.: «mehnat» 1987. I.I.Granberg «Organicheskaya ximiya» M.: «Vusshaya shkola» 1987. A.Abdusamatov, R.Ziyaev, U.Obidov, A.Urolov «Organik kimyodan amaliy mashg'ulotlar» T.: «O'zbekiston» 1996. A.Abdusamatov, R.Ziyaev, B.Akbarov «Organik kimyo» Testli savol va mashqlar T.: «o'qituvchi» 1993. S.Iskandarov, A.Abdusamatov, R.Shoymardonov «Organik ximiya» T.: «o'qituvchi» 1978. I.I. Gandberg «Prakticheskie rabotu i seminarskie zanyatiya po organicheskoy ximii. M.: «Vusshaya shkola» 1978. N.M. Pirmuxammedov «Organik ximiya» T.: «Meditsina» 1990. A.Abdusamatov, R.Ziyaev, B.Akbarov «Kimyodan testli savollar va masalalar» T.: «o'qituvchi» 1998. V.A.Volkov, Ye.V.Vonskiy «Vudayuxiesya ximiki mira» M.: «Vusshaya shkola» 1991. ...