Fenollar, bir atomli fenollar

Fenollar bir atomli fenollar Reja: Bir atomli fenollar Olinish usullari Fenollarninig kislota-asoslik xossalari Fenollarninig xossalari Bir atomli fenollar Aromatik uglevodorodlar halqasidagi bir yoki bir necha vodorod atomlarini bir yoki bir necha ON gruppalarga almashinishi natijasida hosil bo'ladigan birikmalar Fenollar deb ataladi. Halqadagi bir vodorod atomi ONga almashingan aromatik uglevodorodlar hosilasi bir atomli fenollar deyiladi. Olinish usullari: 1.Toshko'mir smolasidan olish: 2. 3. 4. 5. Kumol usuli: 6.Karvakrol sintezi: 7. 8. Gidratatsiya reaksiyasi orqali olish 9. Timol sintezi: Timol antitseptik, tish pastasiga og'iz chayiladigan suyuqliklarga qo'shiladi. Gijjalarni haydovchi vosita. Fizikaviy xossalari: Fenollar o'ziga xos xidli, past temperaturada suyuqlanadigan, qattiq moddalardir, suvda yomon eriydi; spirt, efir benzolda yaxshi eriydi, teriga tushsa kuydiradi. Kimyoviy xossalari: I. Fenollarninig kislota-asoslik xossalari: Fenol molekulasidaON-aromatik halqa bilan bevosita bog'langan. Shunga ko'ra kislorod atomining erkin elektronlar jufti aromatik halqaning π-elektronlari bilan ta'sirlashadi ( R, π-ta'sirlanish). Bunday o'zaro ta'sirlanish natijasida erkin elektronlar jufti aromatik halqa tomon siljiydi, aromatik halqa elektronlar bulutining zichligi ortadi. (+MEF). ON-gruppadagi kislorod atomining elektron bulutining zichligi kamayishi oqibatida N atomining dissotsilanishi osonlashadi. Hosil bo'lgan fenoksi anionidagi manfiy zaryadli oltita uglerod atomida delokallanishi natijasida bu anion ancha barqaror bo'ladi. Shunday qilib spirtlarda ON-JEF tufayli alkoksi anioninig barqarorligi kamaysa, fenollarda +MEF tufayli fenosi anionining barqarorligi oshadi. Shuning uchun spirtlardan farqli ravishda fenollar faqatgina ishqoriy metallar bilangina emas balki suyultirilgan ishqorlar bilan ham reaksiyaga kirishadi. Ikkinchi tomondan, fenollardagi kislorod atomining erkin elektronlar juftining halqadagi π-elektronlar sekstetini R, π,ta'sirlanishi oqibatida gidroqsil kislorodi kislotalarning protonini biriktirib olishga erkin elektron juftini bera olmaydi. Shunga ko'ra fenollar asosli xossani namoyon qilmaydi.Ular spirtlardan farqli ravishda protonni biriktirib olib oksoniy birikmalarga aylanmaydi, NX kislotalar bilan reaksiyaga kirishmaydi. Ammo fenollarda kislotali xossasi juda kuchsiz.Chunonchi,fenollar lakmus qog'oz rangini o'zgartirmaydi. Ularning kislotali xossalari eng kuchsiz kislota hisoblanadi (Karbonat kislotadan ham kuchsiz). Oddiy efirlar hosil bo'lishi: Vilyamson reaksiyasi: Murrakab efirlar hosil bo'lish : Murakkab efirlar odatda fenolyatlarga kislota xlorangidridlari yoki angidridlari ta'sir ettirib olinadi. FeCl3 bilan bo'yalish reaksiyasi: Fenollarning ON gruppasiga xos reaksiyalardan yana biri ularning FeCl3 bilan reaksiyasidir. Bir atomli fenollar odatda binafsha yoki ko'k rang hosil qiladi. Fenolning halqasidagi SE reaksiyalari: SE mexanizmi: Xuddi shu mexanizm bilan nitrolash, sulfolash, alkillash, atsillash reaksiyalari olib boriladi. B) ; g.Fenolni nitrozalash: ; Fenolning SN2O bilan reaksiyasi: -keyin bu moddalar o'zaro kondensatlanadi: Yana kondensatlanish davom etib, oxirida to'rsimon yuqori molekulali- Fenolformaldegid smolalar hosil bo'ladi. Fenolformaldegid smolalar to'ldiruvchilar deb ataladi, boshqa materiallar bilan aralashtirilib turli fenoplastlar hosil qilinadi. Shunday fenoplast jumlasiga tekstolit, getinaks, steklotekistolit va boshqalar. Fenol antitseptik xossalari: Fenol va hosilalari ...