Geterogen sistemalarda modda almashinish qonuniyatlari

Geterogen sistemalarda modda almashinish qonuniyatlari Reja: 1.Gaz-suyuqlik (G-S), suyuqlik-qattiq jism (S-), gaz-qattiq jism (G-). Ko'p fazali jarayonlari. 2.Geterogen jarayon reaktorlari. 3. Texnologiya sxema turlari. Tarkibiy qismlari o'zaro sirt chegarasi bilan ajralmaydigan jarayonlar gomogen jarayonlar deyiladi (S-S; G-G; K-K). Ishlab chiqarishda bunday jarayonlar juda kam tarkalgan. Gomogen sistemadarni ajratish shartli bo'lib, yonish va oksidlanish reaksiyalarida havo boshqa gazlarning aralashmasi gomogen hisoblansa, ammiakning oksidlanishida juda kichik chang zarrachalari saklagani havo geterogen sistema hisoblanadi. gomogen sistemalarda kimyoviy jarayonlar juda tez boradi; gomogen sistemalarda reaksiyani amalga oshirish va boshqarish kulay va oson. Gomogen sistema hosil qilish uchun turli usullardan foydalaniladi: gazlarni suyuqlikka yuttirish va suyuk gomogen sistema hosil qilish; gazlarni kondensatsiyalash va suyuk gomogen sistema hosil qilish; qattiq moddalarni suyuqlikda eritish va suyuk gomogen sistema hosil qilish; qattiq moddalarni suyuklantirish va suyuk gomogen sistema hosil qilish; suyuqlikni kizdirib bug (gaz) holatiga o'tkazish va gazsimon gomogen sistema hosil qilish; qattiq moddalarni sublimatsiyalash va gazsimon gomogen sistema hosil qilish. Masalan: S2N4(G) + OSO2O(C) C25OSO2O(C) C25OSO2O(C) + O(C) C25O(C) + 2SO4 (C) Bunday jarayonlar katoriga: assotsiyalanish, polimerlanish, birikish, parchalanish, destruktsiya, kreking jarayonlari kiradi. Kreking - neftni destruktiv qayta ishlash usuli bo'lib, suyuk va gaz fazalarda boradigan piroliz jarayonining bir turi. Piroliz - yonuvchan moddalarni 400-1500S da havo kirmagan sharoitda termik qayta ishlash usuli. Piroliz natijasida organik modda (uglevodorod) molekulasi radikallarga parchalanadi. to'yingan va to'yinmagan SN lar hosil bo'lib, oxirida S-koks hosil bo'ladi. Piroliz jarayonida izomerlanish, kondensatsiyalanish, polimerlanish reaksiyalari xam ruy beradi. Kreking jarayoni zanjir mexanizmda boradi. Radikalning harorat boshlanishi yuqori t0 va boshqa initsiator ta'sirida ruy beradi. YOnish va detonatsiya jarayonlari juda tez boruvchi zanjir reaksiya katoriga kirsa, oksidlanish sekin boruvchi tarmoqlangan zanjir reaksiya hisoblanadi. Gaz muhitida boruvchi gomogen protsesslar. Gaz fazasida boruvchi gomogen reaksiyalar kupchilik organning sintez jarayonlaridan kullaniladi: gidrogenlanish, ularning yonishi. Suyuk fazada boruvchi gomogen reaksiyalar neft va neftni qayta ishlash mahsulotlari, ularni ajratib olish, ularning asosida turli moddalar singari shular katoriga kiradi. Gomogen reaksiyalarining asosiy koniyatlari Jarayon kinetikasiga ta'sir etuvchi asosiy faktorlar: moddalar kontsentratsiyasi temperatura bosim aralashtirish darajasi Gomogen reaksiyalarning tezlishi asosan asosiy kimyoviy reaksiyaning tezligi bilan xarakterlanadi. Kinetik xarakteristikalari: reaksiyaning molekulyarligi va reaksiyaning tartibi. Molekulyarligi elementar amalda ishtirok etuvchi molekulalar soni: monomolekulyar (1 molekula) a) ichki molekulyar qayta guruhlanish (izomerizatsiya, invertsiya) A V b) Parchalanish reaksiyalari (degidrogenlanish, degomogenvodorod) A D + D Misollar: Ikki molekulyar (bimolekulyar) reaksiyalar: Yelementar amalda ikki molekula ishtirok etadigan jarayonlar: a) 2A V + S 2SN4 S2N2 + 3N2 bir xil modda molekulalari b) A+V AV ikki xil modda ...