Kalsiy va magniy

Kalsiy va magniy 9-sinf Kimyo fani darsligi asosida 23-mavzu Reja: 2 3 4 Atom tuzilishi. 1 Tabiatda tarqalishi. Biologik ahamiyati. Xossalari. Elementlar davriy sistemasida joylashgan o'rni. Mg (magniy) va Ca (kalsiy) II guruhning bosh guruhchasi elementlari. Atom tuzilishi Magniy va kalsiyning tashqi elektron qavatlarida ikkita selektron bor va shuning uchun ular s-elementlar oilasiga kiradi. Kimyoviy reaksiyalarda bu metallar qaytaruvchi sifatida ikkita elektronini berib, +2 zaryadli ionga aylanadi. Barcha birikmalarida +2 oksidlanish darajasini namoyon qiladi. Tabiatda tarqalishi Kalsiy va magniy tabiatda juda keng tarqalgan elementlardandir. Yer qobig'ida magniy 3,35 % ni, kalsiy 3,5 % ni tashkil etadi. Kalsiy magniy Ko'p minerallar: magnezit MgCO3 , kalsit CaCO3, dolomit CaCO3 . MgCO3 , giðs CaSO4 . 2H2O, taxir tuz MgSO4 . 7H2O, silikatlar - talk 3Mg . 4SiO2 . H2O, asbest CaO . 3MgO . 4SiO2 kabilar kalsiy va magniyning tabiiy manbalari hisoblanadi. Magnezit MgCO3 kalsit CaCO3 dolomit CaCO3 Kalsiy va magniy sanoatda tuzlari suyuqlanmasini elektroliz qilib olinadi. Olinishi. Mg Xossalari. Magniy va kalsiy - kumushsimon-oq rangli, yengil metallar. Ular havoda tezda oksid parda bilan qoplanib qoladi, bu parda metallning ichki qismini saqlaydi. Magniy Kalsiy Kalsiy magniyga nisbatan faol va ishqoriy tabiati kuchli bo'lganligi uchun kerosin ostida saqlanadi. Kalsiy va magniyda metallik xossalari ishqoriy metallardan ko'ra kuchsiz namoyon bo'ladi. Chunki ularning tashqi elektron qavatlarida ishqoriy metallarnikidan bitta ortiq elektron bor. Magniy ko'zni qamashtiradigan oq alanga hosil qilib yonadi; galogenlar, azot bilan ta'sirlashadi; karbonat angidrid, suv bug'i bilan ham reaksiyaga kirishadi Ishlatilishi. Magniy va kalsiy hamda ularning birikmalari amaliyotda ko'p sohalarda qo'llaniladi. Metall holida magniy va kalsiylar yengil, pishiq qotishmalar tayyorlashda ishlatiladi. Kalsiy oksid xalq xo'jaligida eng ko'p ishlatiladigan moddalardan hisoblanadi va so'ndirilmagan ohak deb ham ataladi Birikmalari: kalsiy oksid - CaO. Kalsiy gidroksid - Ca(OH)2. So'ndirilgan ohak deb ataladi. U oq rangli g'ovak modda bo'lib, suvda oz eriydi (1 l suvda 1,56 g). So'ndirilgan ohak, qum, suv va sement bilan birgalikda qurilishda bog'lovchi qorishmalar tayyorlashda ishlatiladi. Xlorli ohak - CaOCl2. Oksidlovchi modda bo'lib, xalq xo'jaligida katta ahamiyatga ega. To'qimachilik sanoatida oqartirgich sifatida, qog'oz ishlab chiqarish sanoatida keng foydalaniladi. Xlorli ohak ...