Kalsiy, uning xossalari, birikmalari. Suvning qattiqligi va uni yo'qotish usullari Reja 1.Kalsiy elementi,tabiatda tarqalishi va birikmalari. 2.Kalsiyning olinishi va xossalari. 3.Kalsiyning inson organizmida tutgan o'rni. 4.Suvning qattiqligi va uni yo'qotish usullari. 1.Kalsiy (lotincha,Calx,Calcis-ohak so'zidan olingan ,Calcium).Ca-Mendeleyev davriy sistemasining ll-guruhiga mansub kimyoviy element.Ishqoriy-yer metallariga kiradi. Tabiiy kalsiy 6 ta barqaror izotopdan tuzilgan. 1.40Ca(96,94%) 2.42Ca(0,67%) 3.43Ca(0,135%) 4.44Ca(2,09%) 5.46Ca (0,003%) 6.48Ca(0,187%) Kalsiy yer po'stlog'ida tarqalganligi jihatdan 5-o'rinda (O, Si, Al, Fe dan keyin) turadi.Massasi jihatidan 3,38% ni tashkil qiladi. Aluminiy Temir Kremniy Kislorod Kalsiy Kalsiy 1808-yilda Gemfri Devi tomonidan kashf etilgan. Kalsiyning birikmalari. Dolomit Alebaster Ftorapatit CaCO .MgCO 3 3 CaSO .2H O 4 2 Ca (PO ) F 5 4 3 Kalsiyning turli silikatlar va alumosilikatlari ,masalan,anortit-Ca(Al2Si2O8),diopsid-CaMg(Si2O6),vallostonit-Ca3(SiO9) keng tarqalgan. diopsid anortit Ohaktosh Bo'r Kalsit. CaCO 3 CaO+HF=CaF2+H2O Erkin metall kalsiy CaCl2 (75-80%) va KCl dan tashkil topgan eritmani elektroliz qilish yoki CaCl2 va CaF2 dan , shuningdek CaO ning alyuminotermik bilan qaytarib 1170-1200 ° C da olinadi. 3CaO+2Al=3Ca+Al2O3 Ishlatilishi Po'lat sanoati sohasida silikon kaltsiy qotishmalarini qo'llash. Silikon-kaltsiy qotishmalari (CASI) odatda zanglamaydigan po'latdan ishlov berish jarayonida konvertor va po'latdan foydalaniladi. Asosiy vazifalar deoksidatsiya va desulfurizatsiya hisoblanadi. Kalsiy yetishmovchiligini to'ldirib, suyak to'qimasining rezorbsiyasini (so'rilib ketishini) pasaytiradi va zichligini oshiradi. D3 vitamini tishlarning mineralizasiyasi uchun kerak. Kalsiy nerv o'tkazuvchanligini, mushaklar qisqarishini boshqaradi va qonning ivish tizimini komponentidir. Inson tanasining barcha a'zolari kalsiydan tashkil topgan, ya'ni butun inson sikileti, soch, tirnoq va qon (qonning 1 % i) kalsiydan tashkil topgan. Kalsiy tanaga atrofdan keladigan ogohlantirishlarning asab tolalariga yetib borishini ta'minlaydi. Bu juda muhim. Chunki kalsiysiz ogohlantirishlar asab tolalariga yetib kelmaydi. Bu esa - inson falaj bo'lib, ichki a'zolari ishlamay qoladi va insonni o'limga olib boradi, degani. Kalsiyga boy mahsulotlar. Suvning qattiqligi va uni yo'qotish usullari. Qattiq suv--tarkibida Ca va Mg ionlari ko'p bo'lgan suv. Yumshoq suv--tarkibida Ca va Mg ionlari bo'lmagan yoki juda kam bo'lgan suv. 2+ 2+ 2+ 2+ Suvda vaqtinchalik (karbonat),doimiy,kalsiy,magniy va umumiy qattiqlik farqlanadi. Vaqtinchalik qattiqlik--suvda magniy va kalsiy gidrokarbonatlar (Ca(HO3)2, Mg(HCO3)2) mavjudligi bilan bog'liq. Doimiy qattiqlik--suvda magniy va kalsiy sulfatlar va xloridlar (CaSO4, CaCl2, MgSO4, MgCl2) mavjudligi bilan bog'liq. Kalsiy qattiqligi-- suvda kalsiy tuzlari mavjudligi bilan bog'liq. Magniy qattiqligi--suvda magniy tuzlari mavjudligi bilan bog'liq. Umumiy qattiqlik--suvning kalsiy va magniy qattiqligi yig'indisi. Suvning qattiqligini pasaytirish,yumshatish uchun distilatsiya(suvni haydash) hamda kimyoviy usullardan foydalaniladi.Kimyoviy usullarda Mg va Ca ionlari suvdan erimaydigan birikmalar tarzida chiqarilib yuboriladi.Buning uchun: 1.Suvni qaynatish yo'li bilan vaqtinchalik qattiqlik yo'qotiladi:Ca(HCO3)2=CaCO3+H2O+CO2 Mg(HCO3)3+Ca(OH)2=CaCO3×MgCO3+2H2O o'yingizda choy damlash uchun suv qaynatiladi.Doimo suv qaynatadigan idish tubiga e'tibor ...

Joylangan
11 May 2024 | 07:37:02
Bo'lim
Kimyo
Fayl formati
zip → pptx
Fayl hajmi
2.7 MB
Ko'rishlar soni
124 marta
Ko'chirishlar soni
10 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirgan san'a:
29.03.2025 | 23:40
Arxiv ichida: pptx
Joylangan
11 May 2024 [ 07:37 ]
Bo'lim
Kimyo
Fayl formati
zip → pptx
Fayl hajmi
2.7 MB
Ko'rishlar soni
124 marta
Ko'chirishlar soni
10 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirish kiritilgan:
29.03.2025 [ 23:40 ]
Arxiv ichida: pptx