Kimyoviy muvozanat haqida umumiy ma'lumot

Kimyoviy muvozanat Reja: 1.Kimyoviy muvozanatning asosiy turlarii. 2.Elektrolitlarning eritmadagi aktivligini, aktivlik koeffitsiyenti bilan ion kuchi orasidagi bog'lanish. Debay-Gyukkel qonunlari. 3.Massalar ta'siri qonuni. 4.Muvozanatning termodinamik, kontsentratsion, shartli konstantalari va ular orasidagi bog'lanish Kimyoviy muvozanatning asosiy turlari. Kislota-asosli muvozanat, kompleks birikmalar eritmalarida muvozanat, oksidlanish-qaytarilish muvozanati, qiyin eruvchan birikmalar hosil qilish muvozanati Elektrolitlarningsh eritmadagi aktivligi. Eritilgan moddaning analitik va muvozanat kontsentratsiyalarini farqlash lozim. Analitik kontsentratsiya-bu eritilgan moddaning umumiy kontsentratsiyasi(S). Muvozanat kontsentratsiya-bu eritilgan modda malum formasining kontsentratsiyasi( ) kvadrat qavslar molyar kontsentratsiyaning belgisidir. Ionlarning effektiv kontsentratsiyasi odatda uning haqiqiy muvozanat kontsentratsiyasidan kichik bo'ladi. Effektiv kontsentratsiyani aktivlik deyiladi. Masalan 0,1 n NSI da N va SI- ionlarining muvozanat kontsentratsiyasi 0,1 g ionl, bu ionlarning aktivliklari esa, har biri 0,081 g-ionl ga teng va quyidagicha simvollar bilan yoziladi: N SI 0,1 g.ionl; aN aCI- 0,081g.ionl. yani 0,1n li NSI eritmasi o'zini eritmada 0,081 g.ionl dek tutadi. Aktivlik bu eritmaning ideal eritma emasligi o'lchovidir.Aktivlik bu hisoblangan yordamchi termodinamik fuknsiyadir, bu kattalikni termodinamik tenglamalardagi kontsentratsiya o'rniga qo'yilsa ideal sistemalar uchun bo'lgan tenglamarni ko'rilayotgan real eritmalar uchun qo'llash imkonini beradi.Bunda asosiy sabab elektrostatik kuchlardir, lekin boshqa effektlarining oz bo'lsada ta'siri bo'ladi. Elektrostatik kuchlar- bu zaryadlangan zarrachalar, yani ionlardir. Aktivlik muvozanat kontsentratsiyasi bilan quyidagi tenglama orqali bog'langan: af (1) f-aktivlik koeffitsiyenti, o'lchovsiz kattalikdir. Aktivlik koeffitsiyenti ion zaryadi (Z) va ion kuchining () funksiyasidir: (2) Ion kuchi kichik bo'lgan eritmalarda elektrostatik kuchlar kichik bo'ladi, shuning uchun f1, a. Bir valentli ionlar uchun 0,005 bo'lganda Aktivlik koeffitsiyentini eritmaning osmotik xossalari(osmotik bosim, muzlash temperaturasi, qaynash temperaturasi, bug' qovushqoqligi), elektr yurituvchi kuchlari(e.yuk.) va boshqa xossalaridan tajriba yo'li bilan aniqlanadi. (3) tenglama-Debay-Gyukkelning chekli qonuni deyiladi. Ion kuchi (0,1) katta bo'lgan eritmalar uchun (bir valentli ionlar uchun) lgf = -0,5Z2 (4)-Debay-Gyukkelning kengaytirilgan qonuni deyiladi (koeffitsiyentlar ma'lumotnomada keltiriladi). Massalar ta'siri qonuni. Deyarli barcha kimyoviy reaksiyalar qaytar bo'ladi, lekin ular bir-biridan qaytarilish darajasi bilan farq qiladi. mA + nB pC + qD Muvozanat qaror topgach to'g'ri va teskari reaksiyalar tezligi bir-biriga teng bo'ladi,yani: VA,VVS,D qiymatlarini o'rniga qo'ysak bo'ladi. Bundan Kt- termodinamik muvozanat konstantasi (5) Kt moddalar tabiati va temperaturaga bog'liq bo'ladi.Agar (5) tenglamadagi hamma moddalar aktivliklarini (1) tenglamadagi [ ] f bilan almashtirilsa, u holda (6) G' + KS-kontsentratsion muvozanat konstantasi. KS-reaksiyaga kirishuvchi moddalar tabiati va temperaturaning funksiyasi bo'libgina qolmay balki ion kuchining funksiyasidir. Agar 0, f1, u holda KSKT bo'ladi. Ayrim hollarda KT ni tajriba yo'li bilan, yani eritma ion kuchining nolga teng bo'lgan qiymati bilan KS ni ekstrapolyatsiya qilib topish mumkin. Agar eritmada asosiy reaksiya komponentlaridan ...