Kimyoviy reaksiyalarda energetik hodisalar va termokimyoviy xisoblar

Kimyoviy reaksiyalarda energetik hodisalar va termokimyoviy hisoblar Reja Ekzotermik va endotermik reaksiyalar. G.I.Gess qonuni. Termokimyoviy hisoblar. Entropiya va entalpiya. 1.Kimyoviy reaksiyalarda kupincha issiqlik tarzida energiya ajralib chikadi yoki yutiladi. Reaksiya vaqtida issiqlik ajralib chiksa, bu reaksiya ekzotermik va issiqlik yutilsa endotermik reaksiya deyiladi. Kimyoviy reaksiya natijasida reaksiyaga kirishuvchi moddalarning energiya zapasi uzgaradi. Ekzotermik reaksiyada hosil bo'lgan moddalarning energiya zapasi boshlang'ich moddalarnikidan kam, endotermik reaksiyada esa ko'p bo'ladi. Kimyoviy birikma hosil bo'lishida kancha ko'p energiya ajralib chiksa, bu mahsulotlar shuncha barqaror bo'lishi mumkin. Aksincha, endotermik reaksiya natijasida hosil bo'lgan moddalar uzining bekarorligi bilan ajralib turadi. Va ular oson parchalanadi. Reaksiyaning issiqlik effekti, yani ajralib chikayotgan yoki yutilayotgan issiqlik miqdori ko'rsatilgan kimyoviy tenglamalar termoximiyaviy tenglama deyiladi. Bu tenglamalar massalar saqlanish qonuni va energiyaning saqlanish qonuni asosida tuziladi. Endotermik reaksiyalar issiqlik effekti musbat (+), endotermik reaksiyalarda esa manfiy (-) ishora bilan yoziladi. Masalan' q mol SNr w mol Ow bilan reaksiyaga kirishganda SNr+wOw = SOw+wNwO +wqw,rr kkal issiqlik ajraladi Bu- ekzotermik reaksiya.q mol kaltsiy karbonat tula parchalanganda SaSOe = SaO+SOw - rw,tr kkal issiqlik yutiladi. Bu -endotermik reaksiya. Oddiy moddalardan q mol murakkab modda hosil bo'lishida ajralib chikadigan yoki yutiladigan issiqlik miqdori shu moddaning hosil bo'lish issikligi deyiladi. Agar hosil bo'lish issikligi wtoS va uy0 mm simob ustunida aniqlangan bulsa u modda hosil bo'lishining standart issikligi hisoblanadi va Q bilan ishoralanadi.Uning o'lchov birligi Joul bo'lib qJ= r,qir kkal ga teng Bundan tashqari EV( elektron volt) q eV (bir mol modda uchun) = oy,.ri kJ xam ishlatiladi. G.I.GYeSS qonunI qir0 yilda G.I.Gess quyidagi qonunni kashf etdi' «Reaksiyaning issiqlik effekti boshlang'ich moddalar bilan hosil bo'lgan moddalar tabiatiga bog'liq bo'lib oralik mahsulotiga bog'liq emas.» .Misol'SO to'g'ridan to'g'ri S+Ow hosil bulmaydi. S+Ow=SOw+or,0 kkal (eoe,o kj ) SOw hosil bo'lishi w bosqich asosda boradi' q q S+ --Ow=SO w)SO+ --Ow=SOw+yu,y kkal (wie,wKJ) w w bunda qSO SO ning hosil bo'lish issikligi . Demak Gess qonuniga asosan or,0 kkal =SO+ yu,y kkal Demak SO oddiy moddalardan hosil bo'lish issikligi or,0-yu,y=wy,r kkal(qq0,u kj) ga. Shunday qilib Gess qonunidan quyidagi xulosa kelib chikadi' Reaksiyaning issiqlik effekti hosil bo'lgan xamma moddalarning hosil bo'lish issikligi bilan boshlang'ich moddalarning hosil bo'lish issiqliklari orasidagi ayirmaga teng. Bu qoida barcha termokimyoviy hisoblarni ancha soddalashtirishga imkon beradi. Misol' SNeON ning yonish reaksiyasining issiqlik effektini aniklang? SNeON + ew Ow =SOw + wNwO Misol shartiga ko'ra suvning hosil bo'lish effekti yi,r kkal SNeON-tu,0w, SOw -or,00 ga teng. qSNeON =tu,0w , qSOw=or, qNwO=ti,r kkal . Qsneon -yonish reaksiyasi issiqlik ...