Kompleks birikmalar eritmalarida muvozanat

Kompleks birikmalar eritmalarida muvozanat Reja: Kompleks birikmalarning asosiy tavsiflari. Kushalok tuzlar. Kompleks birikmalar. Verner nazariyasi. Kompleks birikmalarning tuzilishi (markaziy atom, ligand yoki addend, ichki va tashqi sferalar). Kompleks shosil qiluvchining koordinatsion soni, valentligi, zaryadi. Kompleks birikmalarda ligandning dentantligi. «Xelatlar» ichki kompleks birikmalar. Kompleks birikmalarning sinflanishi Kompleks birikmalarning asosiy tavsifLARI. Bazi gurush kationlari reaksiyalarini irganishda AI2(SO4)3,eSO4,e2(SO4)3,e(SN)2 va bosh=a shu singari oddiy tuzlar bilan bir =atorda tarkibi jishatidan ancha murakkab biladigan birikmalarni sham, masalan alyuminiyli achchi=tosh KAI(SO4)212N2O, xromli achchi=tosh KSr(SO4)212N2O,Mor tuzi (NN4)2e(SO)46N2O, kaliy ferrotsianid K4[e(SN)6 ] va shunga ixshash birikmalarni sham uchratamiz. Bunday moddalar tarkibi jishatidan ancha oddiy biladigan tuzlar elektroneytral molekulalarining izaro birikishidan shosil biladi. Masalan: K2SO4+AI2(SO4)32KAI(SO4)2 (NN4)2SO4+eSO4(NN4)2e(SO4)2 e(SN)2+4KSNK4[e(SN)6] Bunday birikmalar yu=ori tarkibdagi birikmalar =atoriga kiradi.Bunday birikmalrning ionlanishiga moyilligi analiz uchun katta ashamiyatga ega. Bu masalani misollarda kirib chi=amiz. Mor tuzidan ozgina olib suvda eritilsa va shosil biladigan eritmadan e2+ ioni borligini ani=lash uchun reaksiya =ilib kiriladi.Eritmaning bir =ismiga (NN4)2S =ishilsa =ora chikma eS shosil bilishidan e2+ ioni borligini bilish mumkin. +izdirilganda NN3 ning ajralib4 shosil bilishidan eritmada SO42- ionlari borligini bilish mumkin. Demak bu tuzlar eritmada dissotsilanib tegishli oddiy tuzlarning shamma ionlarini shosil =iladi, yani ular oddiy tuzlarning aralashmasidek biladi.Bunday birikmalar =ishalo= tuzlar deyiladi. Ammo yu=ori tarkibli birikmalar shamma va=t sham shunday dissotsilanavermaydi.Masalan K4[e(SN)6] ni olaylik. Bu tuzning eritmasi NaNS4N6O6 ta'sirida KNS4N4O6ning o= kristall chikmasini shosil =iladi, bu esa eritmada K+ ionlari borligini kirsatadi. Ammo eritmaning bosh=a =ismiga (NN4)2S =ishilsa =ora chikma shosil bilmaydi, xuddi shunga ixshash SN- ionlari uchun =ilingan reaksiya sham natija bermaydi. K4[e(SN)6] tuzi e2+ va SN- ionlari uchun xos bilmagan bir =ator reaksiyalarini beradi. Masalan eSI3 eritmasi ta'sirida «berlin lazuri» kik chikmani e4[e(SN)6]3 shosil =iladi. 4eSI3+3K4[e(CN)6e4[e(SN)6]3 +12KSI Bundan K4[e(SN)6] eritmasida e2+ ionlari sham SN-ionlari sham yi=ligini,ammo bu reaksiyaga xos bilmagan reaksiyalarni kirsatuvchi murakkab yoki kompleks ionlar borligini kirsatadi. Demak,K4[e(SN)6]4K++[e(SN)6]4- yoki Ag+ +2NN4ON[Ag(NN3)2]++2N2O da [Ag(NN3)2]+ CI-ioni bilan chikma bermaydi. Bunday xarakterli xossaga ega biladigan birikmalarni kompleks birikmalar deb ataldi.(XIX asrning 1-chi yarmida). Ana ishanda,tekshirishlar shuni kirsatdiki ayrim birikmalarning atomlari izaro ta'sir =ilish =obiliyati tila foydalanilgandek kirinishi, ammo bunga =arama-=arshi ilaro=,yana izlariga xuddi shunday yoki bosh=a neytral molekula yoki ionlarni biriktirishi =obiliyati mavjudligi ani=landi. Masalan Rt ni xlor atmosferasida 300o S da =izdirilsa RtSI4 birikmasi shosil biladi va bu yerda SI2 va Rt bosh=a izaro ta'sir etmaydigandek tuyuladi ammo RtSI4 ammiak bilan bir necha birikmalar shosil =iladi. Masalan: RtSI42NN3; RtSI43NN3; RtSI44NN3; RtSI45NN3; RtSI46NN3. Bunday birikmalar ayrim xususiyatlarga ega va bu xususiyatlarni klassik nu=tai nazardan izoshlab bilmaydi. Xuddi shuningdek ...