Kompleks birikmalarning barqarorligi

Kompleks birikmalarning barqarorligi Reja Kompleks birikmalarning barqarorligi. Kompleks birikmalarning bosqichli dissotsilanishi. Bekarorlik va barqarorlik konstantalari. Termodinamik, kontsentratsion, shartli barqarorlik konstantalari, ularni shisoblash. «hosil bilish funksiyasi» va u or=ali kompleks birikma tarkibini shisoblash. Shartli bar=arorlik konstantasi, ta'sir etuvchi omillar, yonaki reaksiya koeffitsiyentlar Kompleks birikmalar bilan =ishalo= tuzlar orasida keskin chegara far= yi=. +ishalo= tuzlarning kontsentrlangan eritmalarida oddiy ionlar bilan bir =atorda kompleks ionlar sham bor, masalan, Mor tuzi eritmasida [e(SO4)22- ionlari va shunga ixshashlar borligi tajribada tasdi=langan. Ikkinchi kompleks ionlar sham mos oddiy ionlarga ajraladi. AgNO3 eritmasiga NN4ON =ishilsa kumushning [Ag(NN3)2]NO3 kompleks tuzi shosil biladi. AgNO3+2NN4ON[Ag(NN3)2NO3+2N2O Щosil biladigan eritmaga KVchO3 va KSI ta'sir ettirsak AgVchO3 va AgSI chikmalari shosil bilmaydi. Ammo [Ag(NN3)2]NO3 eritmasining aloshida =ismlariga Ag+ bilan AgVch,AgI va Ag2S chikmalari shosil =iladigan kumush ionlari reagentlari biladigan KVch, KI,N2S kabi reagentlarni ta'sir ettirsak, malum biladiki, bu reaksiyalarni [Ag(NN3)2]NO3 bilan itkazsa sham biladi. Shunday =ilib [Ag(NN3)2]NO3 birinchi 2 reaksiyada kompleks birikmalarga xos xususiyatlarni namoyon =ildi, oxirgi 3 reaksiyada bu tuzlar =ishalo= tuzlar xususiyatini kirsatdi. Demak [Ag(NN3)NO3 eritmasida [Ag(NN3)2]+ kompleks ionlar bir =atorda Ag+ ionlari sham borligining guvoshidir. Ularning kontsentratsiyalari shuncha kuchni fa=at mos reagentlargagina ta'sir ettirilganda eng kam eriydigan tuzlar AgVch, AgI va Ag2S ning EK =iymatiga etishi mumkin. Lekin nisbatan eriydigan tuzlar AgVchO3, AgSI ning EK =iymatiga etib bormaydi. Birinchi bos=ich [Ag(NN3)2NO3[Ag(NN3)2]+NO3- bu bos=ich tila ionlanadi. Kompleks ion esa bos=ichli dissotsilanadi: I-bos=ich [Ag(NN3)]+[AgNN3]++NN3 II-bos=ich AgNN3+Ag++NN3 Bu konstanta =iymati =anchalik katta bilsa berilgan kompleks shunchalik kuchli dissotsilanadi va be=aror biladi. Bu konstanta be=arorlik konstantasi yoki kompleksning ionlarga parchalanish konstantasi deyiladi. Be=arorlik konstantasiga teskari biladigan kattalik bar=arorlik konstantasi deyiladi: n=1Kbe=aror n-bar=arorlik konstantasi Kbe=aror[Ag(NN3)2]+5,810-8 eng be=arori Kbe=aror[AgS2O3]-1,510-9 Kbe=aror[Ag(SN)2]-1,410-20 Misol. a)[Ag(NN3)2]NO3 va b)K[Ag(SN)2] ning 0,01 M eritmalaridagi Ag+ ionlarining kontsentratsiyasi topilsin. yechish: Ag+ ionining topilishi kerak kontsentratsiyasisini X bilan belgilab [Ag(NN3)]+ dissotsiatsiya tenglamasidan [NN3]2X va [Ag(NN3)2]+0,01-X0,01 topiladi (chunki kompleksning dissotsiatsiya darajasi kichik). Demak uni =uyidagicha yozish mumkin: b)[Ag(SN)6]- ioni uchun sham shunday biladi: Keltirilgan misol kirsatadiki, kompleks tuzlarning bir xil molyar kontsentratsiyasi eritmalari kompleksning be=arorlik konstantasi =ancha katta bilsa, shuncha katta kontsentratsiyali oddiy ionlar tutadi. Masalan [Ag(NN3)2]+ ning 0,01 M eritmasidagi Ag+ ionlari kontsentratsiyasidan 1600 marta kattadir: Ionlar suvda gidratlangan sholda bilganligi uchun odatda eritmada kompleks shosil bilish reaksiyasi =uyidagicha kirinishda biladi: M(N2O)mz++nL(N2O)Iz-=MLn(N2O)rz-nz+(m+nI-r)N2O (1) Biro= bunday sxema ancha =ipolro=. +ulaylik uchun ionlar gidratlangan deb faraz =ilib oddiy kirinishda odatda =uyidagicha yozish mumkin: Zaryadlarini tushirib yanada soddalashtirish mumkin: M+nL=MLn (2) Bu (2) reaksiyaning muvozanadinamik bar=arorlik konstantasi deyiladi va no or=ali ifodalanadi. Щa=i=atda kompleks shosil =ilish reaksiyasi ...