Koordinasion birikmalar

REJA: 1. KOORDINASION BIRIKMALARNING OLINISHI. 2. KOORDINASION BIRIKMALAR TUZILISHI 3. KOORDINASION BIRIKMALARNING SINFLANISHI 4. KOORDINASION BIRIKMALARNING BEQARORLIK VA BARQARORLIK KONSTANTASI Koordinasion birikmalar Kompleks birikmalar oddiy moddalar molekulalarining o'zaro ta'siri natijasida olinadi: Koordinasion birikma shunday birimaki, kristall holatda bo'lmasin, eritmada bo'lmasin, uning molekulasi yoki ioni markaziy ion yoki atomga ega bo'lib, buni bir necha ion yoxud molekulalar , yani ligandlar qurshab turadi. AgCl NH4OH AgCl + 2NH4OH→ [Ag(NH3)2]Cl + 2H2O AgCl [Ag(NH3)2]2Cl AgCl NaOH Zn(OH)2+2NaOH→Na2[Zn(OH)4]+H2O Na2[Zn(OH)4] Zn(OH)2 AgCl KCNS FeCl3+6KCNS → K3[Fe(CNS)6]+3KCl K3[Fe(CNS)6] FeCl3 Suvli ionlarning metallar bilan akvokompleks hosil qilish oraliq vaqti Karbokomplekslarni hosil qilish K3 [Fe (CN)6] 3K+ + [Fe (CN) 6]3- K4 [Fe (CN)6] 4K+ + [Fe (CN) 6]4- [Ag (NH3)2] Cl [Ag (NH3)2]+ + Cl- Kompleks birikmalar kristall holatda va eritmada mavjud bo'la oladi: Koordinasion Birikmadagi markaziy atom bilan bevosita birikkan ligandlar orasida barcha bog'lanishlar soni markaziy atomning koordinasion soni deb ataladi Co3+ Na+ Na+ Na+ NO-2 NO-2 NO-2 Tashqi sferali ion ligandlar markaziy atom yoki kompleks hosil qiluvchi ion Ichki sferali ion 3- kompleks ion zaryadi NO-2 NO-2 NO-2 Na3[Co(NO2)6] Koordinatsion soni 6, anion kompleks 10-11,0 Fe3+ CN- CN- CN- Tashqi sferali ion ligandlar markaziy atom yoki kompleks hosil qiluvchi ion Ichki sferali ion 3- kompleks ion zaryadi CN- CN- CN- K3[Fe(CN)6] Koordinatsion soni 6, anion kompleks K+ K+ K+ Ligandlar Neytral molekulalar NH3, H2O, NO, CO, kislota qoldiqlari - CN-, CNS-, NO2-, Cl-, I-, CO32-, S2O32-, gidroksid ion - OH- Ushbu qatorda ligand komplekslarining nur yutishi spektri ortadi Co3+ Na+ Na+ Na+ NO-2 NO-2 NO-2 Tashqi sferali ion ligandlar markaziy atom yoki kompleks hosil qiluvchi ion Ichki sferali ion 3- kompleks ion zaryadi NO-2 NO-2 NO-2 Na3[Co(NO2)6] Koordinatsion soni 6, anion kompleks Fe3+ CN- CN- CN- Tashqi sferali ion ligandlar markaziy atom yoki kompleks hosil qiluvchi ion Ichki sferali ion 3- kompleks ion zaryadi CN- CN- CN- K3[Fe(CN)6] Koordinatsion soni 6, anion kompleks K+ K+ K+ OH- Zn2+ OH- OH- OH- Na+ Na+ Na2[Zn(OH)4] Al3+ H2O H2O H2O H2O H2O H2O Cl- Cl- Cl- Kation [Al(H2O)6]3+ (3+) + (0) · 6 = 3+ Fe3+ CN- CN- CN- Tashqi sferali ion ligandlar markaziy atom yoki kompleks hosil qiluvchi ion Ichki sferali ion 3- kompleks ion zaryadi CN- CN- CN- K3[Fe(CN)6] Koordinatsion soni 6, K+ K+ K+ 25.0 anion kompleks Co3+ Na+ Na+ Na+ NO-2 NO-2 NO-2 Tashqi sferali ion ligandlar markaziy atom yoki kompleks hosil qiluvchi ion Ichki sferali ion 3- kompleks ion zaryadi NO-2 NO-2 ...