Maxsus xossali polimerlarni olinish usullari

Maxsus xossalli polimerlar Maxsus xossali polimerlarni olinish usullari 1 1. Radikal polimerlanish haqida zamonavij tassavurlar. 2. Radikal polimerlarlanishning ʙoshqarish orqali maxsus xossali polimerlar olinishi. 3. Sopolimerlanish reaksiyalarining o'ziga xosligi. 4. Sopolimerlanish reaksiyalarini ʙoshqarish orqali maxsus xossali polimerlar olish. Ma'ruza rejasi: O'zbekiston milliy universiteti, 2023 2 O'zbekiston milliy universiteti, 2023 3 Maxsus xossali polimerlarni olinish usullari Radikal polimerlanish; Stable free radical polymerization (SFRP), barqaror erkin radikallar polimerlanishni; Atom transfer radical polymerization (ATRP), Atom uzatish radikal polimerlanishi (AURP); Boshqariladigan tirik radikal polimerlanish (BRP); Reversible addition-fragmentation chain transfer (RAFT) polymerization, qaytar qo'shimcha - fragmentlarini zanjir uzatilish (QQFU) polimerlanishi; Kimyoviy modifikatsiyalash; Sopolimerlanish; Polikondensatlanish Mexanik modifikatsiyalash… 4 Maxsus xossaga ega bo'lgan polimer materiallarni radikal polimerlanish usullari yordamida olinishi 5 Maxsus xossaga ega bo'lgan polimer materiallarni radikal polimerlanish usullari yordamida olinishi Radikal polimerlanish reaksiyalarida monomerlarning reaktsion qobiliyati va uni belgilovchi omillar Termodinamik jihatdan monomerning polimerlanishi erkin energiyaning kamayishi bilan boradi: Polimerlanish jarayoni sistema entropiyasining kamayishi bilan boradi; +600C haroratda entropiya qiymati 50kDjmol atrofida bo'ladi. Demak polimerlanish jarayoni reaksiyaning issiqlik effekti 50kDjmoldan yuqori qiymatlardagina boradi. Monomerlar polimerlanganida bitta π (pi)-bog' uzilib ikkita δ (sigma) bog' hosil bo'ladi va issiqlik ajralib chiqadi. Umumiy ajralib chiqqan energiya miqdori nazariy jihatdan 93 kDjmolni tashkil qiladi. Ko'pchilik monomerlarning polimerlanish issiqligi bu qiymatdan (5-jadval) kichik. 5-jadvaldan ko'rinib turibdiki, monomerlarning polimerlanish issiqligi uning tarkibidagi funktsional guruhning tabiatiga bog'liq. 6 Ba'zi monomerlarning polimerlanish issiqliklari 7 Masalan, stirol molekulasi qo'sh bog'idagi -elektronlar benzol halqasidagi -elektronlar bilan tutash holatda bo'lganligi sababli 13,2 kDjmol, taxminan shuncha energiya sterik omilni engish uchun yo'qoladi. Izobutilenning polimerlanishida tutashish energiyasi faqat 4 kDjmolni tashkil qilsa, sterik effekt uchun 36,6 kDjmol energiya yo'qotiladi. Ba'zi monomerlarda sterik effek-tga nihoyatda katta energiya sarf-lanishi sababli, ularning polimer-lanishi termodinamika nuqtai nazaridan iloji bo'lmay qoladi. Zanjirli polimerlanish entropiyasi Umumiy holat uchun: ∆Spol = Spolimer - Smonomer 0 Polimerlanishga uchragan monomer molekulalarining erkinligi cheklangan bo'lganligisababli, har doim polimerlnish reaksiyalarida entropiyaning o'zgarishi manfiy qiymatga ega bo'ladi. Zanjirli polimerlanish jarayonida entalpiyaning o'zgarishi Qo'shbog' hisobiga polimerlanish ketganda S = S bog'i (monomer zvenosida1 qo'shbog' uzulib 1 bir bog' hosil bo'ladi). Qo'shbog' ichgi energiyasi(π- bog') oddiy bir bog'ga nisbatan yuqori ( σ-bog'). Polimerlanish jarayonida sistema energiyasi kamayganligi sababli ortiqcha energiya issiqlik bo'lib chiqadi, shuning uchun polimerlanish jarayonidan entalpiya manfiy qiymatga ega bo'ladi. Umumiy holat uchun: ∆Hpol = Hpolimer - Hmonomer 0 Polimerlanishda Gibbs energiyasining o'zgarishi Umumiy holat uchun: ∆Gpol = ∆Hpol - T∆Spol = -|∆Hpol|+ T|∆Spol| Past haroratda T, ∆Gpol 0, muvozanat polimer hosil bo'lish tamonga siljiy; Yuqori haroratda ...