Mendeleyev davriy sistemasi

Mendeleev davriy sistemasi Kimyo - bashariyat saodati yashirilgan mo'jizalar sohasidir: tafakkurning buyuk kashfiyot-lari aynan shu sohada amalga oshajak. Bashariyatning bir necha ming yillik ko'hna tarixi dalolat beradiki, juda qadim zamonlardan beri odamlar tevarak - atrofdagi tabiat bilan uzluksiz ravishda muloqotda bo'lib, unga kimyo vositasida ta'sir etganlar hamda o'zlari uchun zarur material va mahsulotlarni olganlar, bunga misol tariqasida metall eritish, shisha va sopol, gazlamalar uchun bo'yoq tayyorlash, teri oshlash, non yopish, hayotni uzaytiradigan universal dorini(hayot eleksirini) topishga, oddiy metallarni qimmatbaho metallarga aylantirish, chidamli qurol-yarog' yaratish uchun chidamli va pishiq metallarni topish masalalari bilan qiziqqanliklarini keltirish mumkin. Juda qadimdan boshlab kimyo inson faoliyatining sohasi hisoblangan, hozirgi tasavvurimizdagi fanga aylanishi uchun ming yillar kerak bo'ldi. Kimyoviy elementlar davriy sistemasining kashf etgan olim D.I.Mendeleev MYeNDYeLYeYeV HAYoTI VA IJODI HAQIDAGI MA'LUMOTLAR Rus olimi D.I.Mendeleev 1834 yilda tug'ilgan. Kimyoviy elementlarning davriy qonunini kashf etgan. 1955 yilda AQSHlik G.Siborg va uning safdoshlari tomonidan topilgan 101 chi kimyoviy element olim sharfiga Mendeeleviy deb atalgan. 1969 yil 1 martda elementlarning davriy sistemasini elon qilgan, bu davriy sistema 100 yildan ortiq vaqt davomida yangi elementlarni ochishda kalit vazifasini bajarmoqda. Mendeleevning asarlar to'plami 25 tomdan iborat bo'lib, bilimlarning haqiqiy ensiklopediyasi(qomusi)dir. Davriy jadval bu … Barcha elemenlarni (tahminan 115) atom sonlari kattalashish tartibida joylashtirish. Element jadvalda joylashishiga qarab uning mohiyati va xususiyatlarini bashorat qilish uchun foydali Xususiyatlarda davriy o'zgarish Ayrim xususiyatlar va ularning o'zgarishini biz Davriy jadvaldan o'rganishimiz mumkin… KIMYoVIY ELYeMYeNTLAR KROSSVORDI Gorizontal kataklarga kimyoviy elementlarni shunday joylashtiringki, to'rtinchi ustundagi qattiq, cho'ziluvchan, baland temperaturada eriydigan kul rang metall - platinaning nomi hosil bo'lsin. (Javobi: kripton, kaltsiy, samariy, ruteniy, rubidiy, mendeleviy, kobalt. ) Mendeleev asarlari D.I.Mendeleev Izomorfizm haqidagi ma'lumotlarni sistemaga solgan va geoximiyaning rivojlanishiga xissa qo'shgan. Moddaning kritik qaynash temperaturasini aniqlagan. Eritmalarning gidrat nazariyasini ishlab chiqdi va atoqli fizik - kimyogar nomiga sazovor bo'lgan. D.I.Mendeleev Siyraklashtirilgan gazlarning xossalarini o'rgandi, o'zining atoqli fizik - eksperimentatorligini ko'rsatgan. Neft hosil bo'lishining anorganik nazariyasini yaratgan. Tutunsiz porox tayyorlash jarayonini ishlab chiqgan. Havoda suzishni, meteorologiyani o'rganib, o'lchash texnikasini takomillashtirgan. Dunyoning turli mamlakatlaridagi 50 akademiya va ilmiy jamiyatlarning azosi qilib saylangan. D.I.Mendeleev Kimyo asoslari darsligini yozgan. Bu darslik olim hayotlik davridayoq 8 marta qayta chop etilgan va bir nechta tillarga tarjima qilingan. Peterburgning ko'pgina o'quv yurtlarida ma'ruzalar o'qigan. Vatanga sanoat va qishloq xo'jaligi ko'p qirrali foyda keltirgan. G'alla etishtirish bo'yicha tajribalar o'tkazgan. Neft qazib chiqarish ishlarini takomillashtirish borasida qimmatli tavsiyalar bergan. FOYDALANILGAN ADABIYoTLAR R.Avezov, M.R.Avezova. Qiziqarli kimyo. Namangan - 2003. Sh.V.Abdullaev, Q.Karimov, N.Qo'qonova. O'zbekiston kimyogarlari. Namangan - 2007. D. ...