Mikro o'g'itlarning ahamiyati, ularni saqlash, tashish va ishlatish

Mikro o'g'itlarning ahamiyati, ularni saqlash , tashish va ishlatish Reja: 1. Borli o'g'itlar. 2. Molibdenli o'g'itlar. 3. Misli o'g'itlar 4. Marganetsli o'g'itlar. 5. O'gitlarni saqlash tashish va ishlatish. Tayanch iboralar: Mikroelementlar, o'gitlar, borli, molebdenli, misli, marganezli, kobalt, saqlash , tashish, ularni ko'llash. Mikro o'g'itlar o'simliklar uchun ahamiyati shundaki, ular moddalar almashinuvidagi kupchilik muhit jarayonlarda ishtirok etadi. Ularning kupchiligi (Mn, Cu, Mo, Zn, Co) biokimyoviy reaksiyalarni jadallashtiruvchi turli xil fermentlar tarkibiga kiradi, bazilari (Mn, Cu, Fe) o'simliklar hujayralaridagi oksidlanish-qaytarilish jarayonlarida ishtirok etadi. 1. Borli o'g'itlar. O'simliklar hosil etishtirish uchun 1 ga yerdan 20 dan 250 g gacha bor istemol qiladi. Donli ekinlar javdar, buІdoy, suli, arpa, tarik, tuproqdan borni kamrok oladi. Kungabokar, kartoshka, zigir, beda, xaptalva bazi sabzavot ekinlari borni ancha ko'p istemol qiladi va uning yetishmasligi bu ekinlarda kuprok bilinadi. O'simloklarning poyalariga karaganda barglarida bor kuprok bo'ladi, ayniqsa gullari borga boy bo'ladi. Bor etishmasa, avvalo poya, novda va ildizlarning o'sish nuqtalari kasallanadi, nobud bo'ladi. Poyaning o'sish nuqtasi nobud bo'lganda shiddatli ravishda yon novdalar hosil bo'ladi. Bor etishmaganda lavlagi uzagi chirish kasalligiga uchraydi natijada ildizi govak bo'lib koladi, bazan esa butunlay chirib ketadi, ziІir bakterioz, kartoshka esa parsha kasalligiga uchraydi. Borli o'g'it solinganda bunday kasalliklar batamom yuqotiladi. tuproqlardagi borning umumiy miqdori 1 kg tuproq іisobidan olinganda ularning xiliga karab 1-2 dan 50-80 mggacha bo'ladi. Borli o'g'itlar bornodotolit uni (2% V) bor-magniyli o'g'it (2-3 % V) oddiy va kush borli superfosfat (0,2 % V) dir. Borning sof tuzi-borat (11%V) va borat kislota (17 % V) kimmat turadi, uruglarga ekishdan oldin ishlov berish uchun, shuningdek ildizdan tashqari oziqlantirish uchun ishlatiladi. 2.Molibdenli o'g'itlar. O'simliklarda molibden miqdori kuruk moddasiga nisbatan hisoblanadi. Uruglarda, ayniqsa dukkakli o'simliklar urugida ko'p bo'ladi. Dukkakli ekinlarning tuganaklari molibdenga ayniqsa boy. Molibden tuganak bakteriyalar va erkin yashovchi bakteriyalar tomonidan havo azotini fiksatsiya qilinishida muhim rol uynaydi. Molibden etishmaganda dukkakli ekinlar ildizlardagi tuganaklar sust rivojlanadi, azotni fiksatsiyalovchi bakteriyalar normal rivojlana olmaydi va atmosfera azotini fiksatsiya kilmaydi. Molibden etishmaganda o'simliklarning to'qimalarida ortikcha miqdorda nitratlar tuplanib koladi. Ularning qaytarilishi sekinlashadi, natijada normal azot almashinuvi buziladi. tuproqlardagi molibdenning umumiy miqdori 1 kg ga tuproq hisobidan olganda 0,2- 12mg gacha bo'lishi mumkin. Agar tuproqda uning harakatchan shakllari 1 kg ga 0,15-1,2 mg dan kam bulsa o'simliklar molibdenga ehtiyoj sezadi. Molibdenli o'g'itlar ammoniy molibdat (50 % Mo), texnik ammoniy natriy molibdat (35 % Mo), molibdenlangan superfosfat (0,1-0,2% Mo). Molibdenni ekin ekish vaqtida katorlarga solish va ildizdan tashqari oziqlantirish uchun rivojlanishning boshlang'ich fazalarida ammoniy molibdenning 0,1-0,005 % li eritmasi xolida o'simliklarga ...